Trong 7 tháng đầu năm số DN hoàn tất thủ tục giải thể hơn 6.600 DN, tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó có trên 6.100 DN có quy mô vốn dưới 10 tỉ đồng, chiếm 92%. Số DN tạm ngừng hoạt động trong 7 tháng đầu năm khoảng 43.300 DN, tăng 19,5% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý trong lĩnh vực bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ôtô, xe máy …có DN tạm ngừng hoạt động lớn dẫn đầu về số lượng. Riêng DN ở lĩnh vực bán lẻ, sửa chữa ôtô, xe máy có tới gần 17.800 DN ở trạng thái tạm ngừng hoạt động, "chết lâm sàng", phá sản... hiện chiếm đến đến hơn 41%.

Đại lý xe sang cũng thua lỗ

Mặc dù có doanh số bán xe ôtô cao kỷ lục trong 6 tháng đầu năm, nhưng Haxaco - nhà phân phối chính thức của Mercedes Benz Việt Nam - vừa báo lỗ. Tuy lượng xe Mercedes bán ra tăng mạnh, mang về cho nhà phân phối này 1.035 tỷ đồng doanh thu, tăng 21%, nhưng chi phí tăng vọt khiến Haxaco phải ghi nhận khoản lỗ sau thuế 7,2 tỷ đồng.

Theo Haxaco, giá ôtô tại Việt Nam từ đầu năm tới nay liên tục giảm, các hãng xe đều có chính sách giảm giá mạnh cho hầu hết sản phẩm.

Haxaco cũng phải áp dụng nhiều giải pháp nhằm thu hút khách hàng như giảm giá, áp dụng chương trình khuyến mại, hậu mãi,…Đồng thời, tồn kho từ đầu năm lớn, dẫn đến chi phí quản lý tăng, trong đó phần lớn là chi phí lãi vay. Do phải giải phóng hàng tồn kho với các model cũ nên Haxaco buộc phải giảm giá bán với lô xe trên. Như vậy, Mercedes-Benz Việt Nam là thương hiệu xe sang duy nhất có doanh số bán tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2017, đạt trên 60% so với cùng kỳ, với 2.900 xe bán ra. Vậy nhưng, đại lý bán lẻ vẫn đối mặt với thua lỗ.

Nhiều đại lý ôtô khác cũng trong tình trạng khó khăn, nhất là bán lẻ cho các thương hiệu xe bình dân, có số lượng xe tiêu thụ ít.

Một đại lý phân phối ô tô thương hiệu Mỹ tại quận Hà Đông than thở, từ đầu năm tới nay, mỗi tháng họ thua lỗ khoảng 500 triệu đồng. Ngày tháng đi qua mà số xe bán không đáng kể, trong khi dịch vụ sửa chữa cũng ít khách. Xe bán thì giảm giá hết cỡ, nhiều mẫu giảm dưới giá nhập vào nên thua lỗ. Có tin, ông chủ đã phải cắt giảm nhân sự ở nhiều bộ phận và đang rao bán đại lý, nhưng chưa tìm được người mua, cho dù chấp nhận trả chậm 30% .

Ngay cả đại lý ôtô của một hãng xe Nhật Bản đang có doanh số bán dẫn đầu thị trường cũng trượt dài. Bán 1 chiếc xe hạng B được hưởng hoa hồng 30 triệu đồng, hạng C được 40 triệu đồng, hạng D được 50 triệu đồng. Nhưng từ đầu năm tới nay, mỗi xe hạng B bán cho khách giảm từ 40-60 triệu đồng, hạng C từ 60-80 triệu đồng, hạng D từ 80-100 triệu đồng. Mức giảm giá có mẫu xe cao gấp 2 lần hoa hồng được hưởng.

Thấy khó khăn, nhà sản xuất đã hỗ trợ cho mỗi chiếc xe bán thêm 1.000 USD. Tuy nhiên, cộng cả vào thì vẫn thấp hơn số tiền giảm cho khách hàng. Chỉ một vài mẫu xe ăn khách, có giá bán cao hơn, nhưng không bù đắp nổi.

Đại lý này cho biết, may là họ còn có dịch vụ bảo dưỡng sửa chữa, mỗi tháng riêng doanh thu từ dịch vụ này là 10 tỷ đồng, vì vậy lợi nhuận vẫn đủ bù đắp.

Phá sản, chuyển hướng kinh doanh

Với kinh doanh ô tô, các hãng xe thường chiết khấu lại cho đại lý bán lẻ của mình tỷ lệ từ 4-9% giá xe. Những hãng xe có tên tuổi, được nhiều người tiêu dùng lựa chọn, hàng năm có lượng tiêu thụ lớn thì mức chiết khấu phổ biến 4-6%, còn những hãng xe kém tên tuổi, ít người mua, số lượng xe bán không nhiều thì chiết khấu cao hơn, thường từ 7-9%.

Khó khăn nhất hiện nay chính là những đại lý bán lẻ cho những thương hiệu có doanh số bán thấp. Nhiều hãng xe tại Việt Nam có số lượng bán ra chỉ từ 4.000 đến dưới 10.000 xe/năm, mỗi đại lý chỉ bán được vài chục xe/tháng.

Lúc xe bán chạy, giá ổn định thì bán được 40 xe mỗi tháng, cộng với dịch vụ sửa chữa bảo dưỡng đông khách cũng có lợi nhuận. Thông thường, với đại lý ô tô, lợi nhuận thu từ khoản sửa chữa, bảo dưỡng xe, thay thế phụ tùng đảm bảo chi trả cho tất cả hoạt động của đại lý, còn lợi nhuận bán xe được đồng nào, ông chủ bỏ túi đồng đó. Nhưng với tình hình hiện nay thì xe bán toàn thua lỗ nên lợi nhuận từ dịch vụ sửa chữa khó bù đắp nổi.

Một đại lý phân phối chính hãng cho thương hiệu ôtô Mỹ tại Tây Nguyên vừa phải bán sang tay với giá 12 tỷ đồng. Ông chủ bán xong thở hắt ra vì thấy nhẹ cả người, do khách ít, doanh số thấp không có lãi.

Kinh doanh bán lẻ ôtô và dịch vụ sửa chữa được cho là lĩnh vực có tiềm năng lớn, khi nhu cầu về ô tô của người dân ngày càng tăng cao. Thời gian qua, nhiều nhà đầu tư nước ngoài nhảy vào nhằm đón trước cơ hội. Mọi năm các đại lý bán xe, nhất là cho những thương hiệu ô tô lớn, cũng hưởng lợi lớn. Song, từ từ đầu năm tới nay do giá xe giảm mạnh nên hầu hết đều gặp khó khăn.

Ngay cả những DN kinh doanh xe cũ, được đầu tư bài bản, đã tạo dựng được tên tuổi, uy tín hàng đầu cũng không trụ nổi khi giá xe cũ giảm mạnh, kinh doanh thua lỗ và phải bán DN để chuyển hướng kinh doanh.