Trong lịch sử tội phạm hiện đại Nhật Bản, ít sự kiện nào có thể sánh được về mức độ đẫm máu, quy mô và ảnh hưởng sâu rộng như cuộc chiến giữa hai tổ chức yakuza khét tiếng Yamaguchi-gumi và Ichiwa-kai diễn ra từ năm 1985 đến 1989. Đây không chỉ là một cuộc thanh trừng nội bộ, mà là trận chiến giữa lòng trung thành và sự thách thức quyền lực, giữa một tổ chức tội phạm khổng lồ và những kẻ dám phá vỡ quy luật ngầm của thế giới ngầm Nhật Bản.

Yamaguchi-gumi – tổ chức yakuza lớn nhất Nhật Bản – từ lâu đã là một đế chế ngầm có cấu trúc gần như quân đội, với hàng chục ngàn thành viên và một mạng lưới trải khắp các ngành nghề từ xây dựng, bất động sản đến cờ bạc, bảo kê và kinh doanh hợp pháp. Tuy nhiên, năm 1984 đánh dấu một bước ngoặt. Người đứng đầu tổ chức – Oyabun (cha già) Kazuo Taoka – qua đời, để lại một khoảng trống quyền lực sâu sắc. Taoka được xem như một thủ lĩnh kiệt xuất, người đã đưa Yamaguchi-gumi phát triển vượt bậc, đồng thời giữ vững trật tự giữa các gia tộc yakuza. Khi ông ta mất, cuộc tranh giành người kế vị lập tức nổ ra.

Các thành viên của Yamaguchi-gumi đến dự đám tang của ông trùm Masahisa Takenaka, người bị một tay súng của nhóm ly khai Ichiwa-kai giết chết vào năm 1985. Ảnh: AP.

Masahisa Takenaka, một thủ lĩnh có thế lực trong tổ chức, được chọn làm Oyabun đời thứ tư. Quyết định này khiến một nhóm bất mãn trong nội bộ Yamaguchi-gumi – dẫn đầu bởi Hiroshi Yamamoto – nổi dậy và tách ra, thành lập tổ chức riêng mang tên Ichiwa-kai. Sự ly khai này là điều tối kỵ trong thế giới yakuza, nơi lòng trung thành với Oyabun được xem như thiêng liêng, và bất kỳ hành động phản bội nào cũng phải trả giá bằng máu.

Không lâu sau, vào tháng 1/1985, Takenaka bị ám sát ngay tại nhà riêng ở Osaka. Cái chết của ông ta lập tức làm bùng lên ngọn lửa chiến tranh giữa hai phe. Yamaguchi-gumi phát động chiến dịch trả đũa dữ dội, không chỉ nhắm vào Yamamoto mà còn toàn bộ hệ thống Ichiwa-kai. Trong vòng bốn năm tiếp theo, các vụ đọ súng, ám sát và thanh trừng lẫn nhau diễn ra như cơm bữa. Đường phố của các thành phố lớn như Kobe, Osaka, Tokyo… trở thành chiến trường ngầm, nơi mà những kẻ mặc vest đen và xăm mình đầy người không ngần ngại rút súng giữa ban ngày để kết liễu đối phương.

Sự tàn khốc của cuộc chiến khiến dư luận Nhật Bản chấn động. Trong một xã hội vốn xem trọng sự trật tự, kỷ luật và tính kín đáo, những vụ nổ súng công khai đã phá vỡ hình ảnh “ổn định” mà yakuza từ lâu cố xây dựng. Chính quyền Nhật Bản, vốn thường “nhắm mắt làm ngơ” trước hoạt động yakuza nhằm giữ cân bằng xã hội, buộc phải can thiệp mạnh mẽ. Cảnh sát triển khai chiến dịch truy quét quy mô lớn, bắt giữ hàng trăm thành viên từ cả hai phe, đồng thời gia tăng giám sát tài chính, siết chặt hoạt động kinh doanh trá hình của các tổ chức tội phạm.

Trước áp lực ngày càng lớn từ cả chính phủ và dư luận, Ichiwa-kai dần suy yếu. Nhiều chi phái trong tổ chức bắt đầu tách rời hoặc xin sáp nhập trở lại với Yamaguchi-gumi. Đến năm 1989, cuộc chiến kết thúc khi Hiroshi Yamamoto đầu hàng và giải tán Ichiwa-kai. Yamaguchi-gumi, dù bị tổn thất nặng nề, vẫn giữ được vị thế là tổ chức yakuza mạnh nhất Nhật Bản, đồng thời học được một bài học đắt giá về sự mong manh của quyền lực khi không có lãnh tụ đủ uy tín và lòng trung thành bị lung lay.

Chiến tranh Yamaguchi-gumi – Ichiwa-kai không chỉ là một chương đẫm máu trong thế giới ngầm, mà còn là sự kiện đánh dấu bước chuyển của yakuza từ thế lực lặng lẽ kiểm soát xã hội sang một thế giới bị phơi bày dưới ánh sáng của truyền thông và luật pháp hiện đại. Sự kiện này cũng đặt nền móng cho hàng loạt thay đổi về sau trong cách tổ chức, tuyển mộ, và tồn tại của yakuza trong thế kỷ 21 – khi bóng tối không còn là tấm áo giáp hoàn hảo cho những kẻ sống ngoài vòng pháp luật.