Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, Ban Quản lý dự án Đầu tư Xây dựng - Giao thông tỉnh An Giang (gọi tắt là Ban QLDA Giao thông An Giang) vừa hoàn tất quy trình lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 15: Thiết bị Xử lý nước thải 500m3/ngày đêm. Đây là gói thầu quan trọng thuộc Dự án đầu tư xây dựng công trình Bệnh viện Ung Bướu tỉnh Kiên Giang, quy mô 400 giường, sử dụng nguồn vốn Ngân sách tỉnh.

Cú "chốt hạ" giảm giá hơn 2,6 tỷ đồng

Theo Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu số 685/QĐ-BQL ngày 19/11/2025 do ông Lê Thanh Liêm - Giám đốc Ban QLDA Giao thông An Giang ký ban hành, đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH MTV Thương mại, Dịch vụ và Xây dựng Công nghệ Môi trường Nước Xanh (Công ty Nước Xanh).

Cụ thể, gói thầu này có giá dự toán được duyệt là 10.616.726.850 đồng. Tuy nhiên, Công ty Nước Xanh đã trúng thầu với giá 7.928.836.074 đồng. Như vậy, thông qua đấu thầu rộng rãi, chủ đầu tư đã tiết kiệm được cho ngân sách nhà nước 2.687.890.776 đồng, tương ứng với tỷ lệ tiết kiệm lên tới 25,3%.

Để giành được gói thầu này, Công ty Nước Xanh đã vượt qua hai đối thủ khác. Trong đó, Công ty TNHH Thương mại và Công nghệ Hồng Phát tuy vượt qua bước đánh giá kỹ thuật nhưng có giá dự thầu cao hơn (sau khi xếp hạng), trở thành nhà thầu xếp hạng 2. Một nhà thầu khác là Công ty Cổ phần tư vấn và giám sát môi trường Phố Xanh đã phải dừng bước sớm do không đạt yêu cầu về kỹ thuật.

Thời gian thực hiện hợp đồng được ấn định là 90 ngày, với loại hợp đồng trọn gói. Theo danh mục hàng hóa trúng thầu đính kèm Quyết định 685/QĐ-BQL, Công ty Nước Xanh sẽ phải cung cấp, lắp đặt hàng loạt thiết bị chuyên dụng như: Máy bơm trung chuyển nước thải sinh hoạt, xét nghiệm (nhãn hiệu Ebara - Ý); Máy bơm chìm nước thải nhiễm hóa chất xạ trị, bể giam xạ (nhãn hiệu Shinmaywa - Nhật Bản); các thiết bị đo đạc quan trắc online, hệ thống điện năng lượng mặt trời...

Bức tranh đấu thầu năm 2025: Áp lực cạnh tranh lớn

Dữ liệu từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia cho thấy, Công ty Nước Xanh (Mã số thuế: 3701759746; Địa chỉ đăng ký tại Phường Phú Lợi, TP HCM là một nhà thầu có thâm niên, được thành lập từ năm 2010.

Tuy nhiên, bức tranh đấu thầu trong năm 2025 của doanh nghiệp này cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường thiết bị và xử lý môi trường. Tính đến thời điểm hiện tại của năm 2025, Công ty Nước Xanh đã tham gia tổng cộng 28 gói thầu. Kết quả ghi nhận, nhà thầu này trúng 9 gói, nhưng đã trượt tới 16 gói (tỷ lệ trượt khoảng 57%) và 3 gói đang chờ kết quả hoặc hủy.

Trước khi trúng gói thầu lớn tại An Giang, Công ty Nước Xanh cũng đã ghi tên mình tại một số gói thầu khác trong năm 2025, nhưng quy mô và địa bàn khá rải rác. Đơn cử, ngày 29/8/2025, doanh nghiệp này trúng liên tiếp 2 gói thầu tại tỉnh Hải Phòng (Hải Dương cũ) gồm: Gói thầu số 08 (Trung tâm y tế thị xã Kinh Môn, giá trúng 5,7 tỷ đồng) và Gói thầu số 09 (Trung tâm y tế huyện Kim Thành, giá trúng 6,08 tỷ đồng).

Ở chiều ngược lại, danh sách trượt thầu của Công ty Nước Xanh trong năm 2025 cũng kéo dài với nhiều lý do khác nhau tại các bên mời thầu như: Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ, Ban QLDA đầu tư xây dựng chuyên ngành của Ngân hàng Nhà nước... Điều này cho thấy, việc giảm giá sâu tới 25% tại gói thầu số 15 vừa qua có thể là một chiến lược quyết liệt của Công ty Nước Xanh nhằm đảm bảo doanh thu và công việc trong giai đoạn cuối năm.

Bài toán giám sát chất lượng sau đấu thầu

Việc tiết kiệm ngân sách thông qua đấu thầu là mục tiêu quan trọng của Luật Đấu thầu. Tỷ lệ tiết kiệm 25,3% là một con số ấn tượng, giúp nhà nước giảm chi phí đầu tư công. Tuy nhiên, trong lĩnh vực xây lắp và thiết bị môi trường y tế, mức giảm giá quá sâu thường đi kèm với những lo ngại về chất lượng thi công và nguồn gốc thiết bị.

Theo Phụ lục đính kèm Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, các thiết bị chính của gói thầu đều là hàng nhập khẩu từ các nước G7 (Ý, Nhật Bản) hoặc các thương hiệu uy tín. Ví dụ: Máy bơm chìm nước thải tuần hoàn hiệu Shinmaywa (xuất xứ Nhật Bản) có đơn giá trúng thầu hơn 55 triệu đồng/bộ; Máy thổi khí cạn ARH100S (Shinmaywa) giá trúng thầu hơn 169 triệu đồng/bộ...

Với mức giá dự thầu tổng thể thấp hơn giá dự toán tới 2,6 tỷ đồng, chủ đầu tư là Ban QLDA Giao thông An Giang cần có quy trình giám sát chặt chẽ khâu nghiệm thu đầu vào. Đặc biệt, cần kiểm tra kỹ hồ sơ nhập khẩu (CO/CQ) để đảm bảo các thiết bị như bơm, máy thổi khí, thiết bị quan trắc đúng là hàng chính hãng, mới 100% và sản xuất từ năm 2024 trở về sau như cam kết trong hồ sơ.

Trao đổi về vấn đề này dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Lập cho biết: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 24/2024/NĐ-CP đã quy định rất rõ về trách nhiệm của chủ đầu tư. Đối với các gói thầu có giá trúng thầu thấp bất thường hoặc giảm giá sâu, chủ đầu tư càng phải nâng cao trách nhiệm giám sát. Việc nhà thầu chào giá thấp là quyền của họ để cạnh tranh, nhưng tuyệt đối không được phép vì giá thấp mà đánh tráo xuất xứ, giảm bớt cấu hình kỹ thuật hoặc sử dụng thiết bị không đồng bộ. Nếu phát hiện vi phạm, cần xử lý nghiêm theo quy định về hành vi gian lận trong đấu thầu."

Đồng quan điểm, Chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang nhận định: "Trong bối cảnh giá vật tư, thiết bị có nhiều biến động, việc một nhà thầu giảm giá tới 25% là tín hiệu tích cực cho ngân sách nhưng là 'tín hiệu đỏ' cho công tác quản lý hợp đồng. Chủ đầu tư cần rà soát kỹ đơn giá chi tiết của từng hạng mục trong hợp đồng trọn gói, tránh tình trạng nhà thầu bỏ thầu thấp để trúng rồi tìm cách phát sinh hoặc kéo dài tiến độ."

Việc Công ty Nước Xanh triển khai gói thầu này ra sao, chất lượng thiết bị đưa vào Bệnh viện Ung Bướu Kiên Giang có đúng cam kết hay không, Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin.