Gói thầu "Hệ thống mương kè chống xói lỡ cây cao su" do Công ty TNHH Một thành viên cao su Bình Long làm chủ đầu tư kiêm bên mời thầu đang trong giai đoạn chờ kết quả lựa chọn nhà thầu. Điều đáng chú ý là, dù được tổ chức theo hình thức đấu thầu rộng rãi qua mạng, gói thầu này chỉ ghi nhận sự tham gia của duy nhất một nhà thầu.
Biên bản mở thầu nói gì?
Theo thông tin từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, gói thầu thuộc dự án cùng tên, có tổng mức đầu tư 1.470.600.063 đồng, được Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Cao su Bình Long phê duyệt tại Quyết định số 460/QĐ-HĐTVCSBL ngày 20/08/2025. Nguồn vốn thực hiện dự án là vốn chủ sở hữu và vay tín dụng.
Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) cho dự án được phê duyệt tại Quyết định số 461/QĐ-HĐTVCSBL ngày 20/08/2025 cũng do Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Cao su Bình Long ban hành. Gói thầu xây lắp "Hệ thống mương kè chống xói lỡ cây cao su" có giá trị 1.359.667.008 đồng, sử dụng vốn chủ sở hữu, quỹ đầu tư phát triển và vốn vay tín dụng. Hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rộng rãi qua mạng, phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ. Loại hợp đồng là trọn gói với thời gian thực hiện 120 ngày (dữ liệu ban đầu ghi 60 ngày, tuy nhiên KHLCNT ghi 120 ngày).
Hồ sơ mời thầu (E-HSMT) sau sửa đổi được Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Cao su Bình Long phê duyệt tại Quyết định số 546/QĐ-CSBL ngày 06/10/2025. Thời điểm đóng thầu là 07:00 ngày 13/10/2025.
Biên bản mở thầu được hoàn thành lúc 07:50 ngày 13/10/2025 cho thấy, chỉ có một nhà thầu duy nhất tham gia là Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường (MST: 3800492941, Mã định danh: vn3800492941). Nhà thầu này có địa chỉ tại Phường Phước Long, tỉnh Đồng Nai.
Giá dự thầu của Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường là 1.346.969.498 đồng. Giá dự thầu này thấp hơn giá gói thầu khoảng 12.697.510 đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm rất thấp, chỉ khoảng 0,93%. Hiệu lực E-HSDT là 45 ngày, bảo đảm dự thầu 20.000.000 đồng với hiệu lực 75 ngày.
Năng lực Công ty Xây dựng Nam Cường duy nhất ra sao?
Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường, do ông Trần Đình Tứ làm Giám đốc, được thành lập từ tháng 3/2009. Theo dữ liệu phân tích, công ty này đã tham gia 41 gói thầu, trúng 24 gói (tỷ lệ trúng 58,5%), trượt 16 gói, 1 gói chưa có kết quả (chính là gói thầu đang phân tích). Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả liên danh) là 157.042.289.488 đồng, trong đó giá trị trúng thầu độc lập là 36.014.097.896 đồng. Tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán là 98,6%, tức tỷ lệ tiết kiệm trung bình chỉ khoảng 1,4%.
Trong năm 2025 (tính đến giữa tháng 10), Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường đã tham gia 10 gói thầu, nhưng chỉ trúng 2 gói (tỷ lệ 20%), trượt 7 gói (tỷ lệ 70%), và 1 gói đang chờ kết quả . Hai gói trúng thầu trong năm 2025 đều do Công ty TNHH Một thành viên cao su Bình Long mời thầu: gói "Đường nhựa các nông trường (đội) năm 2025" (trúng 4.946.480.212 đồng) và gói "Trụ rào BTCT vườn cây tái canh 2025" (trúng 982.960.000 đồng).
Mối quan hệ với chủ đầu tư cao su Bình Long
Đáng chú ý, Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường có "mối quan hệ" với 21 bên mời thầu , trong đó có Công ty TNHH Một thành viên cao su Bình Long. Nhà thầu này đã tham gia 6 gói thầu do Cao su Bình Long mời, trúng 4 gói, trượt 1 gói và 1 gói đang chờ kết quả (gói đang phân tích). Tổng giá trị trúng thầu tại Cao su Bình Long là 11.357.889.901 đồng. Tỷ lệ giá trúng thầu so với giá dự toán khi tham gia các gói của Cao su Bình Long là 92,49%, tương đương tỷ lệ tiết kiệm trung bình khoảng 7,51%, cao hơn đáng kể so với tỷ lệ tiết kiệm trung bình chung (1,4%) của nhà thầu này. Tuy nhiên, tỷ lệ tiết kiệm tiềm năng ở gói thầu hiện tại (<1%) lại thấp hơn nhiều so với mức trung bình này.
Góc nhìn chuyên gia và quy định pháp luật
Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15) cùng các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC đều nhấn mạnh các nguyên tắc cốt lõi: Cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình. Hình thức đấu thầu rộng rãi được áp dụng phổ biến nhằm tối đa hóa cạnh tranh.
Chia sẻ về vấn đề này, chuyên gia đấu thầu Đào Giang cho rằng: "Việc một gói thầu đấu thầu rộng rãi chỉ có một nhà thầu tham gia là điều không hiếm gặp, và luật pháp cho phép xem xét trao thầu nếu nhà thầu đó đáp ứng đầy đủ các yêu cầu. Tuy nhiên, tình trạng này luôn đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực chất của cuộc thầu. Liệu có yếu tố nào đó (khách quan hoặc chủ quan) đã làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác hay không? Mục tiêu cao nhất của đấu thầu rộng rãi là thu hút nhiều nhà thầu để có sự cạnh tranh lành mạnh, từ đó tối ưu hóa hiệu quả kinh tế cho chủ đầu tư và nhà nước. Khi chỉ có một nhà thầu, đặc biệt với tỷ lệ tiết kiệm thấp, cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố xung quanh."
Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ (Đoàn Luật sư TP.HCM) phân tích: "Luật Đấu thầu quy định rõ tại Điều 61 về điều kiện xét duyệt trúng thầu đối với gói thầu phi tư vấn, hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp. Nhà thầu phải có hồ sơ hợp lệ, đáp ứng năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật, không có sai lệch thiếu quá 10% giá dự thầu, có giá đề nghị trúng thầu (sau sửa lỗi, hiệu chỉnh, trừ giảm giá, tính ưu đãi) thấp nhất hoặc giá đánh giá thấp nhất hoặc điểm tổng hợp cao nhất, và giá đề nghị trúng thầu không vượt giá gói thầu . Dù chỉ có một nhà thầu, chủ đầu tư vẫn phải thực hiện đầy đủ quy trình đánh giá theo các tiêu chí này. Đặc biệt, nguyên tắc về đảm bảo cạnh tranh tại Điều 6, các hành vi bị cấm tại Điều 16, bao gồm cả việc nêu điều kiện hạn chế cạnh tranh trong hồ sơ mời thầu, cần được tuân thủ nghiêm ngặt. Chủ đầu tư có trách nhiệm giải trình về toàn bộ quá trình lựa chọn nhà thầu, đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật."
Việc gói thầu "Hệ thống mương kè chống xói lỡ cây cao su" tại Công ty TNHH Một thành viên cao su Bình Long chỉ có duy nhất Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường tham dự, với giá dự thầu sát giá gói thầu (tỷ lệ tiết kiệm dưới 1%), đặt ra một số nghi vấn trong dư luận cần được làm rõ:
- Tính cạnh tranh của gói thầu: Tại sao một gói thầu xây lắp thông thường, được đấu thầu rộng rãi qua mạng, lại không thu hút được nhiều nhà thầu tham gia? Liệu E-HSMT có chứa đựng những tiêu chí nào gây khó khăn, hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác hay không?
- Hiệu quả kinh tế: Tỷ lệ tiết kiệm dự kiến rất thấp (0,93%) có thực sự đảm bảo nguyên tắc hiệu quả kinh tế trong đấu thầu, đặc biệt khi so sánh với tỷ lệ tiết kiệm trung bình (~7,51%) mà chính nhà thầu này đã đạt được trong các gói thầu trước đó tại cùng chủ đầu tư?
- Mối quan hệ giữa nhà thầu và chủ đầu tư: Tỷ lệ trúng thầu cao (4/5 gói đã có kết quả) của Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường tại Công ty TNHH Một thành viên cao su Bình Long có phải là yếu tố khiến các nhà thầu khác e ngại tham gia cạnh tranh hay không?
Quá trình đánh giá E-HSDT của Công ty TNHH Xây dựng Nam Cường và việc ra quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cần được Công ty TNHH Một thành viên cao su Bình Long thực hiện một cách cẩn trọng, khách quan, tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về đấu thầu, đảm bảo các nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế, đồng thời thực hiện tốt trách nhiệm giải trình trước công luận và các cơ quan chức năng.
