Cấp cứu ngay trong ngày cưới

Trong ca trực cấp cứu, Bác sĩ Trung tâm Nam Học – Bệnh viện HN Việt Đức đã tiếp nhận một trường hợp nam thanh niên 29 tuổi ( địa chỉ Nam Định) đến nhập viện do ngã gây chấn thương tinh hoàn, tụ máu sưng nề rất lớn.

Qua khai thác thông tin, bệnh nhân là chú rể đang tổ chức đám cưới, trong lúc đang vui chơi và nhảy cùng bạn bè có trèo lên ghế nên bị ngã đập vùng hạ bộ vào thành ghế. Sau đó vùng bìu và dương vật bầm tím, sưng nề kèm đau nhiều nên được người nhà đưa tới cấp cứu.

Bệnh nhân đã được phẫu thuật cấp cứu và lấy ra khoảng 300gr máu cục từ bìu, có tổn thương đứt cơ hành hang và vỡ vật hang. Các bác sĩ đã tiến hành làm sạch, khâu cầm máu kỹ các vùng bị tổn thương. 

Sau 5 ngày chăm sóc hậu phẫu, tình trạng bệnh nhân đã ổn định và được xuất viện.

Chăm sóc cho bệnh nhân chấn thương tinh hoàn ngay trong ngày cưới - Ảnh: BVCC

Xử lý sớm tránh hậu quả nghiêm trọng

Các chuyên gia nam khoa cho biết, chấn thương tinh hoàn thường hiếm gặp, nó chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong các chấn thương niệu dục do tinh hoàn di động và được bảo vệ giữa hai đùi.

Chấn thương thường xảy ra khi nó bị ép giữa tác nhân gây chấn thương và đùi hay khớp mu. Thường hay chấn thương ở một bên. Chấn thương tinh hoàn hai bên chiếm tỷ lệ khoảng 1.5%, cần được phát hiện và xử lý sớm để tránh những hệ lụy nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản của phái mạnh trong tương lai. Nguyên nhân gây ra tình trạng này thường xuất phát từ:

- Bị thương khi chơi thể thao hoặc bị hành hung hoặc tai nạn khi sinh hoạt, vui chơi...

- Tai nạn khi tham gia giao thông.

- Tự bóp vào tinh hoàn (xảy ra ở người chuyển đổi giới tính hoặc bị tâm thần).

- Vết thương do động vật cắn, do đạn, té ngã,...

Đại đa số trường hợp chấn thương tinh hoàn là chấn thương kín nên khó nhận biết. Nếu chú ý quan sát, một số trường hợp bị chấn thương tinh hoàn sẽ xuất hiện các dấu hiệu sau:

- Vùng bìu đau dữ dội có thể ngất xỉu; buồn nôn và nôn.

- Bìu bên chấn thương thường sưng to, có các đốm xuất huyết ở da bìu sau đó các đốm này dần dần to lên, sờ vào thấy đau nhói, càng để lâu thì da bìu càng chuyển sang màu tím sẫm.

- Tinh hoàn bên chấn thương thường không sờ thấy vì nằm bên trong khối máu tụ. Trường hợp nào sờ thấy thì thường cảm thấy rất đau.

Dấu hiệu chấn thương tinh hoàn sẽ có sự khác nhau tùy thuộc theo mức độ tổn thương:

- Tổn thương nhẹ: xây xát bìu, ít khi đau, có thể bị hoặc không bị rách ở ngoài da.

- Tổn thương mức trung bình: bị tụ máu ở bìu sau đó tăng dần về kích thước của vùng xuất huyết.

- Tổn thương nặng: dập nát tinh hoàn, da bìu có thể bị rách, hoại tử và xuất huyết trên phạm vi rộng gây ra cảm giác đau đớn dữ dội.

Cách xử lý: Ngay khi phát hiện ra chấn thương vùng bìu nam giới có thể tạm thời xử trí tại nhà bằng cách dùng đá lạnh để chườm lên vùng tổn thương khoảng 10 phút. Việc làm này có tác dụng giảm đau nên sẽ người bệnh sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Sau thời gian chườm đá giảm đau, cần nhanh chóng di chuyển đến cơ sở y tế chuyên khoa thăm khám.

Ngay sau khi tinh hoàn bị chấn thương, tình trạng sản xuất tinh trùng sẽ bị thay đổi, thậm chí còn vô tinh. Tuy nhiên, sau khoảng 3 - 9 tháng thì khả năng sản xuất của tinh trùng có thể hồi phục. Nhiều nghiên cứu cho thấy khi một bên tinh hoàn bị tổn thương thì bên còn lại có thể bị tổn thương vĩnh viễn và khả năng thụ thai dễ giảm sút. Vì thế, mọi trường hợp bị chấn thương tinh hoàn sẽ được bác sĩ theo dõi tinh trùng đồ.

Mục tiêu điều trị chấn thương tinh hoàn là bảo tồn được mô chức năng tinh hoàn nhiều nhất có thể. Sau khi đã có căn cứ đầy đủ để đưa ra kết luận về mức độ tổn thương bác sĩ sẽ có phương pháp chữa trị phù hợp:

- Độ I: Đụng đập/máu tụ. Điều trị bảo tồn: Băng cố định bìu lên cao; Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm nonsteroid, kháng sinh; Chườm đá; Nghỉ ngơi tại giường; Siêu âm kiểm tra trong vòng 48 giờ.

- Độ II - V: Rách bao trắng, mất nhu mô hoặc vỡ tinh hoàn. Điều trị phẫu thuật cấp cứu: Tiến hành: rạch rộng da bìu, cầm máu cẩn thận, lấy hết máu cục, thăm dò tinh hoàn. Nếu bao trắng rách gọn (độ II): cắt lọc tổ chức hoại tử hay thiếu sức sống, cầm máu tỉ mỉ, đóng bao trắng với chỉ tiêu chậm 4.0.

Nếu tinh hoàn dập vỡ một phần (độ III, IV) chỉ nên cắt bỏ phần giập nát và lấy bỏ nhu mô tinh hoàn đùn ra ngoài sau đó khâu kỹ vỏ bao trắng bằng chỉ tiêu chậm 4.0. Nếu bao trắng không đủ thì có thể dùng vạt tinh mạc (tunica vaginalis) để che phủ nhu mô tinh hoàn.

Nếu nghi ngờ khả năng sống của tinh hoàn thì có thể ủ tinh hoàn bằng gạc tẩm nước muối ấm trong vòng 5 phút và theo dõi sự cải thiện của tưới máu. Dùng dao lạnh rạch bao trắng, nếu có máu đỏ tươi chảy có nghĩa là đủ máu nuôi dưỡng tinh hoàn. Nếu chảy dịch đen sẫm chứng tỏ tinh hoàn bị thiếu máu và cần cắt bỏ tinh hoàn.

Trường hợp tinh hoàn bị dập nát hoàn toàn (độ V) thì cắt bỏ tinh hoàn.