Cuộc sống hiện đại khiến khoảng cách giữa các thế hệ và lối sống ngày càng rõ nét. Khi trẻ em thành thị lớn lên giữa công nghệ, trường quốc tế, nhà cao tầng và khu vui chơi sặc sỡ, thì làng quê, nơi có ông bà, ruộng đồng và những thói quen bình dị trở nên xa lạ, thậm chí “lạc hậu” trong mắt trẻ. Vì vậy, không ít phụ huynh đau đầu khi con tỏ ra chán nản, không thích mỗi khi nhắc đến chuyện “về quê”.

Thế nhưng, quê hương không chỉ là nơi sinh thành của cha mẹ, mà còn là mảnh đất nuôi dưỡng tâm hồn, chở che ký ức, dạy con nhiều điều mà thành phố không có. Điều quan trọng là cha mẹ cần khơi gợi, truyền cho con sự yêu thương với vùng đất ấy.

Vì sao một số trẻ không thích về quê?

Có nhiều lý do khiến trẻ em không mặn mà với những chuyến về quê:

Khác biệt lối sống và tiện nghi

Ở thành phố, trẻ quen với điều hòa, nước nóng, wifi, các trung tâm thương mại và những tiện ích hiện đại. Trong khi đó, về quê có thể không có mạng internet ổn định, không có điện thoại thông minh, không có quán ăn nhanh. Sự thiếu hụt những thứ trẻ đã quen khiến các em cảm thấy như bị ra khỏi thế giới của mình.

Thiếu hoạt động phù hợp lứa tuổi

Về quê, nhiều trẻ bị bỏ rơi trong khi cha mẹ bận việc họ hàng, ông bà lại đã cao tuổi, khó chơi cùng trẻ hoặc không biết cách tương tác phù hợp. Việc không có bạn bè cùng lứa càng khiến trẻ cảm thấy lạc lõng.

Khác biệt trong cách giáo dục và giao tiếp

Nhiều ông bà vẫn giữ nếp sống truyền thống và nghiêm khắc, thường yêu cầu trẻ phải ngoan, lễ phép theo kiểu khuôn mẫu. Trong khi trẻ em thành thị được nuôi dạy tự do, có chính kiến và bộc lộ cảm xúc. Sự khác biệt này đôi khi khiến trẻ thấy áp lực khi ở gần ông bà.

Không hiểu được giá trị của quê hương

Trẻ không yêu thích điều gì nếu chúng không hiểu rõ nó có ý nghĩa thế nào. Khi chỉ biết quê hương là nơi “phải về vào dịp lễ Tết”, trẻ sẽ không có đủ nhận thức để yêu quý mảnh đất gắn liền với nguồn cội của mình.

Làm sao để mỗi chuyến về quê là một trải nghiệm đáng nhớ?

Chuẩn bị tâm lý trước chuyến đi

Trước khi về quê, cha mẹ nên trò chuyện cùng con, chia sẻ về quê hương, về ông bà, về những kỷ niệm tuổi thơ của mình. Những câu chuyện tắm mưa, bắt cá, đi chăn trâu hay hái rau cùng bà sẽ tạo sự hứng thú ban đầu. Trẻ cần cảm thấy rằng mình sắp bước vào một thế giới mới, thú vị và an toàn.

Dẫn dắt con khám phá những điều mới mẻ

Thay vì để con tự chơi hay dán mắt vào điện thoại, cha mẹ hãy đồng hành cùng con khám phá những điều giản dị ở quê: đi chợ làng, hái rau, tưới cây, nấu cơm bằng bếp củi, dạo quanh làng bằng xe đạp… Trẻ em vốn rất tò mò và hào hứng với cái mới, điều quan trọng là có ai đó khơi gợi điều ấy cho các em.

Gắn kết với ông bà qua những hoạt động nhỏ

Hãy khuyến khích con cùng bà nấu món ăn truyền thống, cùng ông chăm vườn, hoặc đơn giản là cùng ngồi nghe kể chuyện xưa. Những khoảnh khắc gắn kết ấy sẽ gieo vào tâm hồn trẻ sự ấm áp, gần gũi và yêu thương, điều không ứng dụng nào có thể thay thế.

Hạn chế nhưng không cấm đoán thiết bị công nghệ

Cha mẹ không nên cấm tuyệt đối trẻ dùng thiết bị điện tử, điều đó dễ khiến trẻ phản ứng tiêu cực. Thay vào đó, hãy quy ước thời gian hợp lý: “Con có thể xem tivi 30 phút sau khi giúp bà tưới cây”, hay “sau khi con cùng bố ra đồng thăm ruộng thì được dùng điện thoại một lúc”. Cách này giúp trẻ cân bằng giữa công nghệ và trải nghiệm thực tế.

Biến chuyến về quê thành hành trình khám phá

Cha mẹ có thể gọi đó là “kỳ nghỉ nông thôn”, hay “hành trình tuổi thơ của bố mẹ” để trẻ cảm thấy đây không phải là một chuyến đi bị ép buộc. Có thể lên kế hoạch chi tiết như một “tour”: Ngày 1 đi thăm ao cá, ngày 2 bắt ốc ngoài đồng, ngày 3 học nấu bánh tét… Sự háo hức sẽ được khơi dậy như một chuyến phiêu lưu thực thụ.

Lợi ích lâu dài khi trẻ gắn bó với quê hương

Về quê không chỉ là dịp để trẻ vui chơi, mà còn là cơ hội học được những bài học sống quan trọng:

Biết trân trọng những điều giản dị: Qua việc sống trong môi trường ít tiện nghi, trẻ học cách thích nghi, biết quý trọng từng bữa cơm, giấc ngủ và sự quan tâm từ ông bà.

Phát triển cảm xúc và lòng biết ơn: Gắn bó với ông bà giúp trẻ cảm nhận rõ giá trị của gia đình, học cách yêu thương, kính trọng người lớn tuổi.

Hiểu và gắn kết với cội nguồn: Trẻ biết rõ mình đến từ đâu, tổ tiên là ai, điều này giúp xây dựng bản sắc cá nhân và cảm giác an toàn trong tâm lý.

Rèn luyện kỹ năng sống: Qua những việc làm thực tế như nhặt rau, gánh nước, chăm gà… trẻ học được tính kiên nhẫn, tỉ mỉ và biết giúp đỡ người khác.

Quê hương không chỉ là nơi chốn, mà còn là ký ức, là những điều ngọt ngào gắn liền với tuổi thơ mỗi người. Cha mẹ chính là người dẫn đường để con tìm về cội nguồn, cảm nhận sự ấm áp từ ông bà, khám phá những giá trị sống giản dị nhưng bền vững.