Sau thành công của bộ sưu tập trâu độc bản 1.010 tác phẩm của họa sĩ, nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát nhân dịp 1.010 năm Thăng Long Hà Nội và chào Xuân Tân Sửu 2021 ở Làng cổ Đường Lâm hồi cuối năm ngoái, năm nay nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát tiếp tục cho ra mắt bộ sưu tập gồm 2.022 tác phẩm hổ độc bản, đậm giá trị truyền thống.
Công trình đặc biệt này đã được anh chuẩn bị 2 năm nay, hiện đang được triển khai tại xưởng ở thôn Mông Phụ, làng cổ Đường Lâm. 2.022 tượng hổ được làm từ gỗ mít, là chất liệu bản địa tại miền trung du Sơn Tây, kết hợp với nghệ thuật sơn mài thuần Việt ra mắt công chúng dịp cuối năm 2021 và đầu năm 2022.
“Tôi đã chuẩn bị chào năm mới Nhâm Dần 2022 bằng bộ sưu tập 2.022 bức tượng hổ sơn mài độc bản trên gỗ mít. Đối với tôi, đây là một thử thách sáng tạo mới. Với số lượng tạo tác rất lớn, tôi quyết tâm làm xong trong dịp Tết Nguyên đán này. Nó sẽ là những tác phẩm độc bản bởi không con nào giống con nào”, nghệ nhân Tấn Phát cho hay.
Nghệ nhân cho biết thêm, mỗi con hổ phải trải qua hàng chục công đoạn, từ lên ý tưởng, rồi đục, đẽo tạo dáng cho khối gỗ, sau đó phủ lên nhiều lớp sơn, phơi khô, đánh bóng, khảm trai, vẽ tạo tác... nên nhanh thì vài ngày, lâu thì cả tháng mới xong.
Mỗi chú hổ sẽ được "mặc" nhiều "lớp áo". Vì được làm thủ công hoàn toàn nên mỗi con sẽ là một phiên bản khác biệt với những đường nét, hoa văn, màu sắc, kích thước vả thần thái không giống nhau. Lớp sơn quét xong cần có thời gian phơi khô trước khi thêm lớp khác hoặc làm công đoạn tiếp theo.
Sau khi được quét lớp sơn mài, các sản phẩm tiếp tục được khảm vỏ trứng trang trí hoặc khảm vỏ trai. Được biết lý do anh chọn 2 loại vật liệu trên để khảm là vì xem đó như một cách để kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường.
Là một họa sĩ thiên về mỹ thuật ứng dụng do được đào tạo tại Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội, nên các mạch sáng tạo của anh suốt gần 20 năm đều mang tính ứng dụng rất cao. Những tạo tác hổ của anh lần này đều mang trên mình những công năng riêng.
Tác phẩm Tổ chim trên lưng hổ, thể hiện sự bình anh, hổ mang phước lành, an cư.
Bộ ghế ngũ hổ, theo tích Ngũ Hổ Trong tín ngưỡng dân gian của người Việt, bộ ghế ngũ hổ 5 màu đỏ vàng xanh đen trắng sơn mài... hiện tại đã hoàn thành 3 chiếc còn 2 chiếc đang dựng mộc.
"Hổ mạnh mẽ uy nghi trợ giúp con người đánh giặc, với ý tưởng như vậy tôi tạo tác hình tượng người đánh trống thúc quân trên mình hổ", nghệ nhân Tấn Phát chia sẻ.
Hổ có cánh mang ý nghĩa người mạnh nay càng thêm mạnh, với người có tài có đức thì càng thêm nhanh chóng thành đạt, giúp ích cho đời.
Họa sĩ đã sử dụng hình tượng hổ trong ca dao, trong các câu chuyện dân gian để đưa vào bộ sưu tập, tạo hình gần gũi, đáng yêu, được cách điệu, giàu giá trị sử dụng. Có khi hổ được thiết kế là chiếc hộp, khi là lọ hoa, bàn trà, chiếc ghế.
“Tôi sẽ biến những chú hổ trở nên thân thuộc hơn bằng cách tạo hình để chúng khoác lên mình những hình ảnh ngộ nghĩnh, đáng yêu hơn chứ không nhất thiết phải hung tợn, nhe nanh, giơ vuốt... Tôi tin rằng, bộ sưu tập sẽ mang đến cho mọi người ấn tượng mới, cảm giác mới về hổ và làm cho chúng trở nên gần gũi hơn”, nghệ nhân Tấn Phát tâm sự.
