Tối 12/10, tại khu di tích Kiếp Bạc, phường Trần Hưng Đạo (TP Hải Phòng), Lễ tưởng niệm 725 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo và Lễ khai hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025, công bố giá trị nổi bật toàn cầu quần thể di sản văn hóa thế giới thuộc thành phố Hải Phòng đã diễn ra trọng thể.

Dự buổi lễ có Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính; Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh; Bộ Trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan; Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH Thành phố Hải Phòng Lê Tiến Châu; Phó Bí thư Thành uỷ, Chủ tịch UBND Thành phố Hải Phòng, Trưởng Ban Tổ chức Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc Lê Ngọc Châu…

Đây là sự kiện điểm nhấn quan trọng nhất của mùa lễ hội đặc biệt, lần đầu tiên sau khi Quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Phát biểu tại Lễ tưởng niệm 725 năm ngày mất Đức Thánh - Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn và khai hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025, ông Lê Ngọc Châu - Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng, Trưởng Ban Tổ chức Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025 cho biết, cách đây 725 năm, ngày 20 tháng 8 năm Canh Tý (1300), Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn qua đời tại Vạn Kiếp. Để tri ân công đức của vị Anh hùng dân tộc, nhà quân sự thiên tài, trí - dũng song toàn, đã ba lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh thắng giặc Nguyên Mông, Vua Trần Anh Tông đã truy phong Ngài là Thái sư Thượng phụ, Thượng Quốc công, Nhân Vũ Hưng Đạo Đại vương. Nhân dân suy tôn Hưng Đạo Đại Vương là Cửu Thiên Vũ Đế Đức Thánh Trần.

Ngay khi còn sinh thời, nhân dân đã lập Sinh từ trên nền Vương phủ xưa tại Vạn Kiếp để thờ phụng; sau khi Ngài mất, vua Trần sắc chỉ cho nhân dân lập đền thờ, nay là đền Kiếp Bạc.

Đến nay, kho tàng di sản với ý nghĩa nhân văn sâu sắc mà Hưng Đạo Đại vương để lại qua nhiều thế kỷ vẫn vẹn nguyên giá trị. Mỗi địa danh, mỗi áng văn bất hủ đều in đậm dấu ấn kiệt xuất của Ngài, trở thành niềm tự hào bất diệt của nhiều thế hệ con dân nước Việt.

Từ Đông Bộ Đầu, Hàm Tử, Tây Kết, Chương Dương, Vạn Kiếp đến Bạch Đằng Giang, hào khí Đông A còn vang vọng khí thế hiển hách của ba lần chiến thắng quân Nguyên Mông. Từ tư tưởng chính trị - quân sự “khoan thư sức dân”, “lấy ngắn trị dài, lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh”; đến những triết lý nhân sinh sâu sắc trong Binh thư yếu lược, Vạn Kiếp tông bí truyền thư, Hịch tướng sĩ… tất cả đều kết tinh từ cốt cách của một bậc Thượng đẳng phúc thần bất tử; người góp phần gìn giữ “non sông ngàn thuở vững âu vàng”.

“Nhân lễ tưởng niệm lần thứ 725 năm ngày mất của Ngài, chúng ta thành kính bày tỏ lòng tri ân sâu sắc nhất tới các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước; chúng ta nguyện đoàn kết gìn giữ và phát huy truyền thống Thành phố Cảng anh hùng - Xứ Đông văn hiến, quyết tâm bảo vệ, xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại”, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng nhấn mạnh.

Tại buổi Lễ, Chủ tịch UBND Thành phố Hải Phòng Lê Ngọc Châu đã công bố giá trị nổi bật toàn cầu quần thể di sản văn hoá thế giới thuộc thành phố Hải Phòng.

Chủ tịch UBND Thành phố Hải Phòng cho biết, từ ngày 1/7/2025, thành phố Hải Phòng được thành lập trên cơ sở sáp nhập thành phố Hải Phòng và tỉnh Hải Dương, với diện tích gần 3.200 km², dân số trên 4,6 triệu người, quy mô kinh tế đứng thứ ba toàn quốc.

Hải Phòng còn hội tụ dày đặc di sản văn hoá với gần 4.000 di tích. Bên cạnh Côn Sơn - Kiếp Bạc, vùng đất “mạch tự Huyền Đinh, thế ngăn Đông Bắc, rồng chầu hổ phục, sông núi linh thiêng”, Hải Phòng còn sở hữu nhiều di tích lịch sử - văn hoá tiêu biểu như: Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm; Văn Miếu Mao Điền; An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương; Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938; Khu tưởng niệm Vương triều Mạc và nhiều di tích khác…

Đặc biệt, trong 2 năm qua, Hải Phòng liên tiếp có 2 di sản được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) ghi danh là di sản thiên nhiên và văn hóa thế giới.

Theo đó, tháng 9/2023, cùng với vịnh Hạ Long; quần đảo Cát Bà đã được UNESCO công nhận Di sản Thiên nhiên Thế giới. Khẳng định cảnh quan và hệ sinh thái độc đáo của Quần đảo Cát Bà; nơi sở hữu những “lòng chảo nước” giữa núi đá vôi - dấu ấn sống động của tiến hóa địa chất và sự đa dạng sinh học đặc hữu trong hệ sinh thái liên kết rừng - biển - đá vôi có tính toàn vẹn cao.

Tháng 7/2025, tại kỳ họp lần thứ 47, UNESCO đã vinh danh Quần thể di tích và danh thắng Côn Sơn, Kiếp Bạc cùng với Yên Tử - Vĩnh Nghiêm là Di sản Văn hóa Thế giới. Quần thể di tích đã minh chứng cho mối liên kết bền chặt giữa Nhà nước với Tôn giáo và Nhân dân, thể hiện sức sống trường tồn và chiều sâu của văn hóa Việt Nam qua nhiều thế kỷ.

Trong đó, Hải Phòng ghi dấu với năm “viên ngọc quý” gồm: Chùa Côn Sơn - trung tâm tu học Trúc Lâm, in đậm dấu tích Tổ Pháp Loa và Huyền Quang; Chùa Thanh Mai – được dựng từ thời Trần trên núi Phật Tích, gắn với sự nghiệp hai vị Tổ Trúc Lâm; Đền Kiếp Bạc - không gian thờ Đức Thánh Trần, biểu trưng cho trí dũng và đạo trị quốc; Chùa Nhẫm Dương - tổ đình Tào Động - là nơi lưu giữ chứng tích cư trú liên tục của người Việt cổ; và Động Kính Chủ - được mệnh danh là “Nam thiên đệ lục động” với 47 bia ma nhai, một “bảo tàng tư liệu ngoài trời”; nơi lưu giữ bút tích của nhiều danh nhân phản ánh lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng của dân tộc qua gần 7 thế kỷ, từ triều Trần đến triều Nguyễn.

Chủ tịch UBND Thành phố Hải Phòng Lê Ngọc Châu nhấn mạnh, tại Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm nay, Hải Phòng trân trọng công bố các di sản của thành phố đã được UNESCO ghi danh để Nhân dân, du khách thập phương và bạn bè quốc tế có thêm hành trình khám phá, trải nghiệm bản sắc văn hóa - lịch sử độc đáo, riêng có của thành phố Hải Phòng - Nơi hội tụ tinh hoa miền di sản.

Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng mong muốn, mỗi nhà đầu tư quan tâm đến với Hải Phòng sẽ trở thành một “kiến trúc sư tài ba”, đem tâm huyết và sức sáng tạo để tôn tạo, gia tăng giá trị cho vùng di sản; mỗi Hiệp hội Du lịch, mỗi doanh nghiệp lữ hành, vận tải, dịch vụ sẽ là “nhà thiết kế” những tour, tuyến du lịch mới, độc đáo, gắn kết các điểm di tích, làng nghề, sản phẩm ẩm thực, OCOP tiêu biểu của Hải Phòng; và mỗi người dân vùng di sản sẽ trở thành "một chủ nhân", một "sứ giả truyền thông" lan tỏa thông điệp ý nghĩa về chuẩn hóa chất lượng dịch vụ, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển sản phẩm đặc thù và liên kết vùng, thực hành du lịch xanh. Qua đó, xây dựng Hải Phòng trở thành điểm đến “không thể không trải nghiệm” trong hành trình của mỗi du khách.

Lễ hội Mùa Thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 được tổ chức sau khi Đại hội Đảng bộ thành phố Hải Phòng lần thứ Nhất thành công tốt đẹp. Lễ hội diễn ra từ ngày 1/10, với quy mô lớn nhất từ trước đến nay, không gian lễ hội được mở rộng; công tác tổ chức bảo đảm vừa trang trọng, đúng nghi thức truyền thống, vừa hiện đại, chuyên nghiệp, thân thiện với du khách. Phần lễ được thực hiện đầy đủ các nghi thức, tái hiện giá trị lịch sử – văn hóa độc đáo của miền di sản; phần hội phong phú với nhiều hoạt động có chiều sâu, gắn với trải nghiệm văn hóa - du lịch - ẩm thực - làng nghề.

Phát huy truyền thống văn hiến - cách mạng - anh hùng; với khát vọng vươn lên, thành phố đặt mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu cả nước; là đầu mối giao thương chiến lược của khu vực và quốc tế; là đô thị cảng biển lớn, đi đầu trong công nghiệp hóa, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo; tiên phong trong việc “xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội gắn với con người xã hội chủ nghĩa” theo đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng bí thư Tô Lâm, hướng tới một Hải Phòng phát triển toàn diện, bền vững và đáng sống.

Thời gian tới, thành phố Hải Phòng mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các ban, bộ, ngành trung ương…để Hải Phòng cùng cả nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc của dân tộc.

Tại buổi Lễ, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã khởi trống khai hội Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025. Ngay sau đó là nghi thức dâng hương, đọc văn tế Đức Thánh Trần.

Điểm nhấn của lễ tưởng niệm và khai hội năm nay là chương trình nghệ thuật với chủ đề “Hải Phòng - Tinh hoa miền di sản”. Đây là hoạt động mang ý nghĩa đặc biệt nhằm chào mừng sự kiện Quần thể di tích Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn - Kiếp Bạc vừa được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.

Chương trình được dàn dựng công phu với sự tham gia của đông đảo nghệ sĩ, diễn viên đến từ Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam, Nhà hát Chèo Xứ Đông, Học viện Múa Việt Nam, Nhà hát Ca múa nhạc Công an Nhân dân, Trung đoàn 50 - Bộ Chỉ huy quân sự Hải Phòng và sinh viên Đại học Sao Đỏ.

Chương trình nghệ thuật được chia thành bốn trường đoạn, tái hiện hành trình lịch sử và tinh hoa văn hóa của miền di sản. Mở đầu là trường đoạn “Uy linh Kiếp Bạc” khắc họa hào khí Đông A, chiến công hiển hách của Trần Hưng Đạo. Tiếp nối là trường đoạn “Phật Hoàng và Thiền phái Trúc Lâm”, tỏa sáng tư tưởng hòa hợp giữa đạo và đời.

Trường đoạn “Linh khí Côn Sơn” gợi không gian thanh tịnh, nơi Nguyễn Trãi ẩn mình đọc sách, suy ngẫm về nhân nghĩa và đạo làm người. Khép lại chương trình là trường đoạn “Hải Phòng tỏa sáng miền di sản”, tôn vinh vùng đất Cảng năng động, hội tụ những giá trị văn hóa - lịch sử đặc sắc, cùng khát vọng vươn lên trong thời kỳ hội nhập.