Vừa qua, nhóm nghiên cứu của Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam phối hợp với Vườn Quốc gia Vũ Quang đã công bố một loài thực vật mới được phát hiện có tên Mộc hương Vũ Quang (Aristolochia vuquangensis).
Mộc hương Vũ Quang là loài mới thứ 8 của phân chi Siphisia thuộc họ Mộc hương (Aristolochiaceae) được phát hiện và mô tả ở Việt Nam trong suốt 7 năm qua. Bên cạnh đó, đây còn là loài thứ 2 của phân chi này được phát hiện ở miền Trung Việt Nam.
Nhóm nghiên cứu cho biết, mới chỉ ghi nhận sự xuất hiện của loài Mộc hương Vũ Quang tại Vườn Quốc gia Vũ Quang với vùng phân bố rất hẹp khoảng 4km2 với số lượng rất ít ỏi tại khu vực tiếp giáp với biên giới Việt Nam – Lào.
Đặc biệt, loài Mộc hương Vũ Quang được phân biệt với những loài khác cùng chi bởi những đặc trưng về hình dáng bên ngoài vô cùng dị biệt của hoa.
Cụ thể, toàn bộ bên ngoài bao hoa có phủ nhiều lông, gốc bao hoa hình trứng thuôn, dài 1.1-1.5cm. Môi có 3 thùy hình bán nguyệt không đều nhau, thùy giữa cuộn lại ở mép và lớn hơn 2 thùy bên, lõm sâu ở giữa và 1/3 phía dưới mặt trong của phần ống môi có nhiều lông dính.
Về hình thái lá cơ bản tương đồng với các loài khác trong chi với kích thước và hình dạng đặc trưng là hình trứng – ngọn giáo. Loài Mộc hương Vũ Quang được nhóm nghiên cứu đệ trình lên tổ chức Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế IUCN cấp bảo tồn CR (cực kỳ nguy cấp) vì nhận thấy sự tồn tại của loài này sớm bị đe dọa bởi những yếu tố biến đổi khí hậu tại khu vực.
Hầu hết các loài thuộc họ Mộc hương (Aristolochiaceae) đều có giá trị rất cao về dược học và chữa bệnh, vì vậy thường bị khai thác, sử dụng quá mức dẫn đến cạn kiệt trong tự nhiên, một số loài bị đẩy đến bờ vực tuyệt chủng do vậy cần được ưu tiên bảo tồn.
Trước đó, các nhà khoa học cũng phát hiện ra loài mới có tên khoa học là Mộc hương Neinhuis (Aristolochia neinhuisii Do), họ Mộc hương Aristolochiaceae.
Vào năm 2015, một nhóm các nhà nghiên cứu đã phát hiện và mô tả một loài thực vật mới thuộc họ Mộc hương (Aristolochiaceae) ở miền Nam Việt Nam. Loài thực vật mới có tên khoa học là Phòng kỷ Nam Bộ, Aristolochia cochinchinensis Do.
Họ Mộc hương nam (danh pháp khoa học: Aristolochiaceae), là một họ thực vật có hoa với 7-9 chi và khoảng 580-600 loài, theo các phân loại mới nhất thì thuộc về bộ Hồ tiêu (Piperales). Chi điển hình của họ này là Aristolochia (L.).
Các loài cây trong họ này chủ yếu là cây thân thảo, cây bụi, dây leo hay dây leo thân gỗ nhỏ sống lâu năm. Các lá màng, đơn, hình tim và bản rộng, mọc xen kẽ dọc theo thân trên các cuống lá. Các mép lá nói chung trơn nhẵn, không có các lá kèm.
Các hoa của họ mộc hương thường kỳ dị, có kích thước từ trung bình tới lớn, phát triển trên các nách lá, mọc song song hoặc đối xứng tâm.
