Quân đội Nga đã tiến chậm trong thế trận phòng ngự kiên cố của Quân đội Ukraine tại Donbass trong hơn 10 tháng qua. Sau khi chiến đấu kiên cường ở Bakhmut trong hơn 6 tháng, họ vẫn không chọc thủng được tuyến phòng thủ vòng ngoài của quân Ukraine; vậy đâu là nguyên nhân?
Có một lý do rất quan trọng, đó là sự chi viện của pháo binh Nga có phần cứng nhắc và không linh hoạt. Sau khi pháo bắn chuẩn bị, cho bộ binh trực tiếp tấn công; nhưng tại vị trí tiền phương, UAV và các đài quan sát pháo binh của Ukraine, kịp thời xác định tọa độ của quân Nga cho pháo binh quân đội Ukraine, nằm phía sau từ 5-20 km, thực hiện các đòn tấn công chính xác.
Mặc dù quân đội Nga ở tiền tuyến đã bắn phá bằng nhiều loại đạn và thậm chí là cả loại đạn nhiệt áp hạng nặng, gây ra nhiều thiệt hại cho Quân đội Ukraine; nhưng quân Ukraine có hệ thống hầm ngầm, nên có thể giảm bớt thiệt hại. Trong khi đó, hỏa lực chính của quân đội Ukraine, không phải hỏa lực của các lô cốt đô thị và hầm ngầm, mà chính là pháo binh.
Khi quân đội Nga ngừng pháo kích, xe tăng và bộ binh bắt đầu tiến lên một chút, thì UAV trinh sát tiền tuyến và trinh sát pháo binh của quân đội Ukraine đã liên lạc với trận địa pháo binh, để tiến hành các cuộc tấn công hỏa lực, ngăn chặn và tiêu diệt lực lượng tấn công của Nga với số lượng lớn.
Do vậy trong nhiều tháng, Quân đội Nga đã không thể chế áp được trận địa pháo nằm sâu sau lưng quân đội Ukraine. Vì vậy, tốc độ công kích của quân đội Nga rất chậm, trên cơ bản là tốc độ hàng chục mét mỗi ngày. Thậm chí một tòa nhà có thể chiếm trong vài tuần.
Nhưng cuối cùng Quân đội Nga cuối cùng đã tìm ra chiến thuật tấn công quân đội Ukraine một cách hiệu quả, và cuộc tấn công bất ngờ được tăng tốc gần đây tại thị trấn Soledar; nơi quân đội Nga đã hơn 5 tháng liên tục tấn công, nhưng không thể đạt được bước đột phá.
Nhưng chỉ trong tuần trước, quân đội Nga đã đột phá thành công vào trung tâm thị trấn Soledar, và trên hướng Bakhmut, quân đội Nga cũng đã chiếm được ít nhất một ngôi làng. Bởi vì quân đội Nga cuối cùng đã phát hiện ra rằng, việc tập trung pháo binh để tấn công hỏa lực súng máy của quân đội Ukraine là vô ích.
Các mục tiêu quan trọng nhất của quân đội Ukraine mà Nga phải tập trung tiêu diệt chính là UAV trinh sát và các đài quan sát pháo binh của Ukraine. Chỉ cần những bộ phận này bị tiêu diệt, thì pháo binh của quân đội Ukraine phía sau, sẽ mất đi khả năng tấn công chính xác, không thể kịp thời ngăn chặn hiệu quả đòn tấn công của quân đội Nga.
Vậy làm thế nào để quân Nga phát hiện ra các đài quan sát pháo binh của Ukraine; bằng việc đưa các khí tài trinh sát hiện đại tới đây, nên chỉ cần có một tín hiệu “nhận dạng lạ” xuất hiện trong khu vực, lập tức bị pháo binh của quân đội Nga tiêu diệt. Việc này giống như khi bạn tắt đèn vào ban đêm, bạn sẽ thấy rõ ai đang lén xem điện thoại trong nháy mắt.
Sau khi phát hiện các tín hiệu liên lạc và điều khiển từ xa khác nhau, thì UAV và đài quan sát pháo binh Ukraine cũng “lộ diện”. Do vậy, quân Nga đã tiêu diệt hiệu quả các UAV do thám và các đài trinh sát pháo binh của Ukraine, góp phần cắt đứt nguồn hỏa lực chi viện tấn công chính xác tầm xa của pháo binh Ukraine; giúp quân đội Nga có thể đột ngột tăng tốc độ tiến công.
Bắt đầu từ năm 2015, tất cả các tiểu đoàn của quân đội Ukraine đã đưa vào sử dụng nhiều loại UAV khác nhau, để tăng cường khả năng tình báo, giám sát và trinh sát của cấp tiểu đoàn và đại đội; đồng thời nâng cao hiệu quả và độ chính xác của các cuộc tấn công bằng pháo binh.
Cùng với đó là hệ thống tính toán phần tử cho pháo, bản đồ kỹ thuật số, hệ thống thông tin liên lạc hiện đại và radar trinh sát pháo binh do Mỹ sản xuấtv.v. Nên thời gian triển khai pháo binh Ukraine giảm 80% và hiệu quả tấn công chính xác tăng 2/3. Vì lý do này, quân đội Nga tập trung làm vô hiệu hóa các UAV do thám tiền tuyến của quân đội Ukraine.
Đồng thời, quân đội Nga còn sử dụng những “vũ khí lạ mắt” chống UAV như súng gây nhiễu. Hiện Quân đội Ukraine có rất nhiều UAV siêu nhỏ bốn trục và không sợ bị hao hụt, ngay cả khi họ mất hàng trăm chiếc. Tuy nhiên, họ có rất ít binh lính điều khiển UAV chỉ mục tiêu cho pháo binh và lực lượng trinh sát pháo binh, vì rất khó huấn luyện.
Không chỉ phía Ukraine tăng cường sử dụng UAV, mà chính Quân đội Nga cũng tăng cường sử dụng UAV để tăng cường trinh sát vị trí các đài quan sát pháo binh và nơi điều khiển UAV của Ukraine; khi phát hiện, dùng UAV tự sát chiến thuật Lancet tiêu diệt, đây là chiến thuật cũng rất hiệu quả.
Trước đó Mỹ và Ukraine phát hiện ra rằng, quân đội Nga đã triển khai 10 hệ thống tác chiến điện tử cách nhau 20 km trong khu vực Donbass; để đối phó, Quân đội Ukraine đang sử dụng UAV loại nhỏ để quấy rối mỗi ngày. Mục đích chính là dụ hệ thống tác chiến điện tử và radar của quân đội Nga bật lên, để tìm kiếm các mắt xích yếu và quy luật hoạt động để đối phó.
Đồng thời, quân đội Ukraine đã triển khai hệ thống cảnh báo bằng laser tại các trận địa chính, để chống lại việc trinh sát và UAV của Nga, đã sử dụng tín hiệu laser, để đánh dấu các vị trí mục tiêu của quân đội Ukraine; nhằm chỉ điểm cho pháo binh và không quân Nga tấn công.
Khi phát hiện tín hiệu laser chỉ mục tiêu của Quân đội Nga, Quân đội Ukraine nhanh chóng phát tín hiệu báo động và tiến hành phóng đạn khói hoặc thả màn khói, để ngăn cản các cuộc tấn công bằng vũ khí dẫn đường bằng laser của Nga, cũng như che dấu mục tiêu.
Quân đội Nga còn sử dụng một chiến thuật mới, đó là vào một khoảng thời gian nhất định, các UAV và hệ thống liên lạc của quân đội Nga đều “im lặng vô tuyến”. Sau đó, nơi vẫn còn tín hiệu và thông tin liên lạc trên chiến trường, tất cả đều là vị trí của Ukraine và lúc này pháo binh và không quân Nga sẽ xuất kích tiêu diệt.
