Cảnh sát Thái Lan phối hợp Interpol và Công an Việt Nam đã bắt giữ Ngo Thi Theu, biệt danh "Madam Ngo", tại một khách sạn ở quận Watthana, Bangkok. Người này bị cáo buộc là nhân vật chủ chốt trong một mạng lưới lừa đảo đầu tư tiền điện tử và ngoại hối, gây thiệt hại khoảng 300 triệu USD (hơn 7.774 tỷ đồng) cho hơn 2.600 nạn nhân, chủ yếu là người Việt Nam.
Hơn 2.600 người Việt sập bẫy đầu tư tiền ảo, ngoại hối
Cảnh sát phòng chống tội phạm Thái Lan (CSD) tiến hành bắt giữ Ngo Thi Theu (Madam Ngo) tại một khách sạn ở khu vực Klong Tan Nuea, Watthana cùng 2 vệ sĩ.
Một ngày sau, Thiếu tướng cảnh sát Wittaya Sriprasertparb, chỉ huy CSD, thông tin: Nguyen Thi Theu bị truy nã theo cảnh báo đỏ của Interpol và lệnh bắt giữ của cảnh sát Hà Nội về tội không tố giác hoặc che giấu tội phạm.
Cơ quan chức năng Việt Nam cho biết Ngo Thi Theu là nhân vật quan trọng trong mạng lưới tội phạm, lừa đảo công dân Việt Nam tham gia các phi vụ lừa đảo đầu tư qua sàn giao dịch tiền ảo, ngoại hối.
Madam Ngo cùng đồng bọn hứa hẹn trả lãi khủng 20-30% cho nạn nhân và thuê người nổi tiếng, người có ảnh hưởng trên mạng xã hội để tạo lòng tin. Nạn nhân dược mời đến các hội thảo, nơi họ được quảng cáo về những khoản đầu tư an toàn, sinh lời nhanh. Nếu mời được người khác đầu tư, họ được nhận hoa hồng.
Ban đầu, con mồi có thể rút một phần lợi nhuận nhỏ, nhưng sau khi bỏ thêm khoản tiền lớn, thủ phạm biến mất. Với thủ đoạn này, hơn 2.600 người đã trở thành nạn nhân của mạng lưới lừa đảo với tổng thiệt hại ít nhất 300 triệu USD.
35 đồng phạm người Việt tham gia cùng kẻ cầm đầu người Thổ Nhĩ Kỳ
Các cuộc điều tra cho thấy chiến dịch lừa đảo do một người Thổ Nhĩ Kỳ cầm đầu và 35 đồng phạm Việt Nam. Mạng lưới có 44 văn phòng trải dài khắp đất nước. Chúng tuyển dụng hơn 1.000 nhân viên và còn mở rộng hoạt động tại Phnom Penh, Campuchia.
Cảnh sát Việt Nam sau đó phát hiện Ngo Thi Theu trốn sang Thái Lan và đã phối hợp với chính quyền sở tại để bắt giữ. CSD và nhân viên di trú theo dõi Ngo Thi Theu đến một khách sạn ở Bangkok và bắt giữ Theu cùng hai vệ sỹ - Ta Dinh Phuoc, Trong Khuyen Trong. Cả ba bị buộc tội lưu trú quá hạn thị thực và đưa đến đồn cảnh sát Klong Tan.
Trong quá trình thẩm vấn, Madam Ngo thú nhận tham gia đường dây lừa đảo đầu tư. Phần lớn số tiền lừa đảo đã được chuyển cho kẻ cầm đầu, còn phần của mình được rửa qua các khoản đầu tư bất động sản ở Việt Nam.
Hiện Ngo Thi Theu đang bị tạm giữ, chờ dẫn độ về Việt Nam.
Sập bẫy vì ôm mộng làm giàu nhanh
Theo số liệu từ cổng thanh toán Triple-A, năm 2024 có hơn 17 triệu người Việt Nam đang sở hữu tài sản mã hóa, chiếm gần 17% dân số. Tuy nhiên, phần lớn trong số này là người mới, tiếp cận thị trường thông qua mạng xã hội hoặc lời rỉ tai, không có nền tảng về công nghệ blockchain, pháp lý tài sản số hay các phương thức lừa đảo phổ biến.
Theo bà Nguyễn Vân Hiền, Phó Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, thị trường tài sản mã hóa xuất hiện nhiều hình thức lừa đảo tinh vi, kết hợp giữa yếu tố công nghệ và tâm lý, khiến không ít nhà đầu tư dù cẩn trọng vẫn dễ dàng rơi vào bẫy.
Các nạn nhân của Madam Ngo đã bị lừa tham gia mô hình Ponzi/kim tự tháp, đánh trúng tâm lý “muốn lãi nhanh, an toàn tuyệt đối”. Những dự án dạng này thường hứa hẹn mức sinh lời cao đến phi lý, dùng tiền của người tham gia sau để trả cho người trước. Khi dòng tiền đứt đoạn, không còn người mới thì đánh sập luôn hệ thống, khiến người tham gia mất trắng.
Đây chỉ là một trong 7 hình thức lừa đảo phổ biến, được phân hai loại: thuần công nghệ hoặc kết hợp công nghệ và tâm lý.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech Hiệp hội Blockchain Việt Nam, chỉ ra một trong những chiêu được ưa thích là tạo ra các token giả mạo với tên gọi, logo gần giống với các tài sản mã hóa uy tín khiến không ít nhà đầu tư sơ suất mua nhầm. Một hình thức khác là “bẫy mật ngọt” (honey pot), trong đó nhà đầu tư mua vào token nhưng bị khóa tính năng bán, dẫn đến bị “kẹt vốn” ngay sau khi xuống tiền.
Một thủ đoạn khác mang tính kỹ thuật cao là rút thảm (rug pull). Các dự án thường được quảng bá rầm rộ để thu hút người dùng mua token, sau đó đội ngũ phát triển bất ngờ rút toàn bộ tiền thanh khoản khỏi sàn phi tập trung. Kết quả là giá trị token sụp đổ chỉ sau một đêm, nhà đầu tư không kịp trở tay.
Ngoài ra, còn có hình thức airdrop lừa đảo khi token miễn phí bất ngờ xuất hiện trong ví của người dùng. Nếu tương tác, đưa ra yêu cầu hoặc truy cập các liên kết do bên phát hành cung cấp, người dùng có thể vô tình cấp quyền truy cập ví cho kẻ gian và mất toàn bộ tài sản.
Đối với hình thức lừa đảo kết hợp tâm lý và công nghệ, có thể kể đến giả mạo thông tin (phishing). Trong đó, kẻ gian dựng website, email, tin nhắn có giao diện giống hệt các sàn giao dịch, ví điện tử uy tín để lừa người dùng nhập khoá riêng tư/khoá bí mật, cụm từ khôi phục ví hoặc mã OTP. Một khi thông tin bị đánh cắp, ví sẽ bị rút sạch mà chủ sở hữu không kịp phản ứng.
Ngoài ra, còn có hình thức mạo danh người nổi tiếng hoặc các dự án lớn. Các đối tượng lừa đảo thường lập tài khoản mạng xã hội trông giống như những nhân vật có ảnh hưởng trong ngành để quảng bá “cơ hội đầu tư nội bộ”, “token tặng thưởng”, từ đó dẫn dụ người dùng gửi tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân.
Cuối cùng là chiêu bơm thổi giá (pump and dump): một nhóm nhà đầu cơ sẽ bí mật mua một token ít tên tuổi, sau đó tạo hiệu ứng lan truyền, đánh vào tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội). Khi giá bị đẩy lên cao, nhóm này âm thầm bán ra, khiến giá sụt mạnh và để lại toàn bộ rủi ro cho những nhà đầu tư nhỏ lẻ lao vào sau.
Bà Nguyễn Vân Hiền khuyến nghị nhà đầu tư học cách nhận diện, phòng tránh các mô hình lừa đảo để tự bảo vệ trước các cạm bẫy ngày càng tinh vi trên thị trường tài sản mã hóa.
