Giống gà quý hơn gà Đông Tảo ở Việt Nam

(Kiến Thức) - Có một giống gà đặc hữu của Việt Nam chưa được nhiều người biết đến, đó là gà Lạc Thủy. 

Nói đến gà quý, hiếm, chúng ta thường nhắc tới gà Đông Tảo, gà Hồ… Tuy nhiên, có một giống gà đặc hữu của Việt Nam chưa được nhiều người biết đến, đó là gà Lạc Thủy. 
Điều đáng nói không chỉ người dân bình thường ít biết đến loại gà quý hiếm ở Việt Nam này mà ngay cả giới khoa học cũng mới phát hiện trong một lần đi giao gà giống ở Lạc Thủy, Hòa Bình. Ngay khi loài gà này được phát hiện, các nhà khoa học đã lập tức đưa chúng vào diện cần phải bảo tồn.
Có của quý trong nhà mà không biết
Tiếp chúng tôi tại Trung tâm Thực nghiệm và Bảo tồn vật nuôi, Viện Chăn nuôi, TS Hoàng Thanh Hải, Giám đốc trung tâm vừa từ khu nuôi bảo tồn gà Lạc Thủy về, niềm vui vẫn ánh lên trong mắt khi anh say sưa kể với chúng tôi về giống gà có nguồn gen đặc hữu còn tiềm ẩn này. 
TS Hoàng Thanh Hải kể, năm 2013, trong một chuyến công tác đi giao gà giống tại huyện Lạc Thủy, Hòa Bình, đoàn cán bộ Viện Chăn nuôi nhìn thấy một giống gà lạ, đã tồn tại từ lâu trong dân địa phương nhưng lại chưa có trong danh mục bảo tồn. 
Giống gà này có đặc điểm ngoại hình khác với gà Đông Tảo, gà Hồ, gà Móng, nhưng mới nhìn qua thì giống với gà Mía. Tuy nhiên qua từng giai đoạn, giống gà này có sự thay đổi và không còn giống với gà Mía nữa. 
“Đây là một trong những giống gà nội thuần nhất, đồng nhất về ngoại hình và có nguồn gen đặc hữu còn tiềm ẩn”, TS Hoàng Thanh Hải cho biết thêm. Gà con 1 ngày tuổi có bộ lông đồng nhất màu trắng ngà, da vàng, mỏ và da chân màu vàng, tốc độ mọc lông nhanh, chỉ sau 1 tuần tuổi đã mọc hết lông cánh, sau 4 tuần tuổi có thể phân biệt trống, mái qua đặc điểm ngoại hình. Đây là đặc điểm nổi bật nhất của giống gà này, mà không giống gà nào khác có được. Khi 4 tuần tuổi, con mái có lông trắng, hồng nhạt, con trống lông đã bắt đầu ngả màu đỏ tía. Khi trưởng thành con mái có lông màu lá chuối khô, hơi giống với gà Mía, nhưng con trống thì hoàn toàn khác, rất đẹp với bộ lông màu mận chín, đỏ tím, da chân vàng, mào đơn, dái tai dài. Không chỉ có ngoại hình đẹp mà chất lượng thịt cũng đạt đến sự tuyệt vời. 
Giong ga quy hon ga Dong Tao o Viet Nam
Gà Lạc Thủy 4 ngày tuổi có bộ lông trắng hồng, chưa phân biệt trống/mái. 
TS Hoàng Thanh Hải kể thêm: Sau khi phát hiện đây là giống gà quý, các nhà khoa học đã quyết định đặt tên cho giống gà này  theo địa danh Lạc Thủy và đề xuất đề tài khoa học bảo tồn, chọn lọc nhân giống. Chỉ đến lúc này, người dân địa phương mới biết đấy là gà quý. “Ngày 20/11 vừa qua, khi Viện Chăn nuôi kết hợp với Sở Khoa học & Công nghệ tỉnh Hòa Bình tổ chức hội thảo giới thiệu gà Lạc Thủy, nhiều cán bộ quản lý của tỉnh Hòa Bình mới biết đến giống gà này”, TS Hoàng Thanh Hải cười bảo: “Đúng là trong nhà có của quý mà không biết”.
Đề xuất công nhận giống gốc
TS Hoàng Thanh Hải cho hay: Khi đưa gà Lạc Thủy về nhân nuôi bảo tồn, nhiều người cũng thắc mắc, không biết liệu loài gà này chỉ có ở vùng Lạc Thủy, Hòa Bình, hay còn có ở những vùng khác, mà giống như Hòa Bình, có của mà không biết. Thực tế, qua công tác tìm kiếm thu thập nguồn gen, các nhà khoa học khẳng định, gà Lạc Thủy có nguồn gốc xa xưa ở Lạc Thủy, ngoài địa phương này ở nơi khác chưa tìm thấy. 
TS Hoàng Thanh Hải cho biết thêm: Thời gian tới, Viện Chăn nuôi sẽ đánh giá khoảng cách di truyền của gà Lạc Thủy để kết luận đây là một dòng hay giống gà Việt Nam, dần dần đưa vào công nhận giống vật nuôi của Việt Nam. “Hiện chúng ta có nhiều giống gà quý như gà nòi Nam Bộ, gà Đá, gà Mía, gà Ri, gà Hồ, gà Đông Tảo, gà H’_Mông, gà Tàu Vàng... nhưng chỉ có 3 giống được Nhà nước công nhận là giống gốc và được cấp kinh phí để nuôi giữ gồm: Gà Ri, gà H’Mông và gà Tàu Vàng. Nói như thế để thấy được gà Lạc Thủy có giá trị như thế nào. Nếu gà Lạc Thủy được công nhận là giống gốc thì khả năng phát triển giống gà này ra cộng đồng là rất lớn. Khi đấy, người dân sẽ có cơ hội được thưởng thức thêm một loại thịt gà mới, ngon, thơm”.
Giong ga quy hon ga Dong Tao o Viet Nam-Hinh-2
Gà trống Lạc Thủy có đặc điểm hình dáng nổi bật với mào đỏ, dái tai dài và bộ lông màu tía. 
Sẵn sàng chuyển giao giống
Chúng tôi gặp KS chăn nuôi Nguyễn Văn Tám tại khu nuôi gà Lạc Thủy 4 ngày tuổi, anh chia sẻ: Nuôi gà cũng như nuôi con mọn, khi đưa giống gà này về nuôi, mỗi ngày không dưới 4 lần anh phải đi kiểm tra xem đàn gà có đủ nhiệt độ giữ ấm không, tình hình ăn uống của chúng có đúng theo giai đoạn phát triển hay không. 
Dẫn chúng tôi sang khu nuôi gà Lạc Thủy 4 tuần tuổi, nơi những con gà trống và gà mái đã có thể phân biệt rõ nhờ đặc điểm ngoại hình, KS Nguyễn Văn Tám cho biết, đến thời điểm này gà trống, mái sẽ nuôi nhốt riêng để đảm bảo chế độ ăn khác nhau. Anh Tám cho biết, phải dựa vào đặc tính của từng giống gà để theo dõi tốc độ sinh trưởng và cho chế độ ăn phù hợp. Ví dụ, với gà thịt thời gian nuôi từ 3 - 3,5 tháng có thể cho ăn vỗ béo khi vào giai đoạn thu hoạch, nhưng đối với gà đẻ thì từ tuần 11 - 20 phải hạn chế cho ăn, thường chỉ 50 - 70g/ngày. “Những ngày mới hạn chế chế độ ăn cho gà đẻ, nhìn chúng đói cứ chạy nhao nhác trong chuồng trông thương lắm, mà không làm gì được, cũng không dám cho ăn thêm”, anh Tám chia sẻ.
Các chuyên gia cho biết, hiện gà Lạc Thủy nhân, nuôi, bảo tồn ở trung tâm phát triển tốt, chất lượng đảm bảo, có thể chuyển giao giống đi nhiều tỉnh thành để phát triển. 
Mỗi ngày dù bận mấy cũng đều xuống thăm gà một vài lần, cứ thấy chúng phát triển từng ngày, trưởng thành và thay đổi theo từng giai đoạn là vui lắm. Hiện nay, Viện Chăn nuôi đang bảo tồn 24 giống vật nuôi, trong đó có 7 giống gà, là gà Lạc Thủy, gà Lạc Sơn (Quảng Bình), gà Kiến (Bình Định), gà Quý Phi, gà nhiều cựa, gà Lôi lam đuôi trắng, gà Xước Hà Giang. 
Bên cạnh giá trị dinh dưỡng, các giống gà quý của Việt Nam còn mang cả giá trị nhân văn, bởi mỗi giống gà đều gắn với những địa danh nhất định, mang theo cả văn hóa của vùng đất ấy. Chẳng hạn như gà Đông Tảo, có những con gà giá đến vài triệu đồng, cá biệt có những con to, giống đẹp, mang các đặc điểm ngoại hình điển hình của giống gà Đông Tảo có thể có giá đến cả chục triệu hay vài chục triệu đồng. Đắt như vậy không phải vì thịt của nó ngon hơn hay giá trị thương phẩm cao hơn, mà là vì bản thân giống gà đó mang nhiều ý nghĩa văn hóa, nó đại diện cho cả một vùng đất và từng là giống gà được tiến Vua, giống gà đã đi vào văn chương, sử sách...
TS Hoàng Thanh Hải

Ảnh hiếm về gà chín cựa mới nở

Gà chín cựa vốn được mệnh danh là “chúa gà”. Nhưng ngày nay, gà chín cựa vô cùng hiếm bởi nhiều người săn lùng đưa lên bàn nhậu với quan niệm quái gở rằng, thịt gà chín cựa có khả năng tăng cường “bản lĩnh đàn ông”.

Khởi tố vụ con dâu đánh mẹ chồng rồi đẩy xuống giếng

(Kiến Thức) - Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can vụ con dâu đẩy mẹ chồng xuống giếng rồi dùng sào dìm chết tại Bắc Giang mới đây.

Ngày 10/2, trao đổi với PV Kiến Thức, đại tá Nguyễn Chí Sự, Trưởng Công an huyện Sơn Động (tỉnh Bắc Giang) cho biết, cơ quan điều tra huyện này đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lưu Thị Nga (SN 1987, trú tại xã Yên Định, huyện Sơn Động, Bắc Giang), nghi can sát hại mẹ chồng là bà Chu Thị Bé (SN 1952), trú tại xã Yên Định.
Đại tá Sự cho biết, điều tra ban đầu xác định, tối 29/1, Nga và bà Bé xảy ra cãi lộn, trong lúc thiếu kiềm chế, cô con dâu đã đẩy mẹ chồng xuống giếng sau khi dùng vật cứng đánh vào đầu bà này. Do giếng nông, bà Bé vẫn chưa tử vong ngay nên Nga tiếp tục dùng gậy sào chọc xuống phía dưới dìm mẹ chồng đến tử vong. Sau khi sát hại mẹ chồng, Nga gọi điện báo cho chồng đang làm việc ở Quảng Ninh là mẹ đã chết, về ngay. Tuy nhiên, Nga chỉ nói là mẹ ngã xuống giếng tử vong.

“Gã khùng” ly dị vợ, ở với gà

- Người dân thôn Nghĩa Môn, phường Lam Sơn, thị xã Bỉm Sơn, Thanh Hóa gọi anh Vũ Văn Sáu (49 tuổi) là "gã khùng". Sau khi ly dị vợ, gã xem những vật nuôi như gà, vịt, ngan, ngỗng như bạn tri kỷ. Gã ở cùng với gà, vịt ngay trong trong ngôi nhà mái bằng khang trang.

Gà đẻ trên giường cưới

"Hiện trong nhà tôi có vài trăm con ngan gà các loại. Tôi nuôi quanh năm, cứ bán lứa nọ lại nuôi lứa kia. Một ngày tôi băm vài cây chuối, trộn với cám cho ngan, gà ăn. Công việc tối mắt tối mũi, một mình ăn uống cũng qua quýt, giờ giấc lung tung. Buổi trưa có hôm 2h chiều tôi mới ăn, còn buổi tối thì có hôm 10 giờ mới ăn tối. Giờ tôi ít đi bắt rắn, chủ yếu thu mua từ những người quanh vùng".
Người dân làng Nghĩa Môn thừa nhận gã Sáu là người có đầu óc kinh doanh, nổi tiếng cả vùng về chăn nuôi. "Tôi đã làm nhiều nghề, nhưng tâm huyết nhất vẫn là nghề chăn nuôi ngan, gà. 10 năm nay, tôi coi ngan, gà như người bạn tri kỷ của mình. Lúc đầu tôi nuôi tập trung ở ngôi nhà ngói 5 gian. Nhưng số lượng ngan gà cứ tăng dần và chiếm hết diện tích của người ở. Có hôm mưa gió, ngan gà lũ lượt kéo vào sân, leo lên hè rồi vào nhà trú. Thấy trời mưa rét, tôi để chúng vào nhà ở cùng. Từ đó ngôi nhà mái bằng khang trang để ở, tôi cũng dành để chăn nuôi", gã Sáu cho hay.

Gã cho biết thêm: "Đến chiếc giường cưới của tôi, giờ cũng để cho ngan, gà nằm đẻ trứng và ấp trứng. Chiếc xe máy của tôi để góc nhà lâu không đi, giờ để cho ngan, gà nó đậu. Tối đến tôi mắc chiếc võng nằm ngủ giữa nhà, lũ ngan gà quây quần bên cạnh".

Khi tôi bước vào thăm "tổ ấm" của gã và những con gà, căn nhà mái bằng khang trang, vôi ve trên tường đã ngả màu, không khí nồng nặc mùi hôi thối. Người ngoài như tôi mới bước vào nhà hẳn sẽ thấy rất khó chịu. Nhưng gã đã quen mùi này nên vẫn ngủ ngon.

Tôi hỏi gã: Ăn ở với gà thế này anh không sợ bẩn, bị bệnh sao? Gã cười và bảo: "Mình làm nghề chăn nuôi, coi con vật cũng như con mình. Bẩn chút cũng không sao. Mọi người mới nhìn vào thì thấy bẩn chứ tôi sống bên ngan gà lâu thấy bình thường. Nếu tôi bị bệnh đã bị lâu rồi. Khách đến nhà, người nào thông cảm thì ngồi chơi uống chén nước bên gà, không thì thôi".

Toàn cảnh ngôi nhà mái bằng của gã Sáu nuôi ngan, gà.
Toàn cảnh ngôi nhà mái bằng của gã Sáu nuôi ngan, gà.

Thoát chết nhờ thần dược

Gã không chỉ yêu gà mà còn bắt rắn giỏi có tiếng ở đất Bỉm Sơn. Gã kể: "Hơn mười năm về trước, trong một lần lên Lạng Sơn lấy hàng, tôi đã quen được một thợ bắt rắn người dân tộc H’Mông. Thấy tôi thích thú với công việc này, hắn đã chỉ cho tôi cách thức bắt các loại rắn độc, trong đó có cả rắn hổ mang chúa. Hắn bảo bắt các loại rắn độc không khó, quan trọng phải hiểu nó. Chẳng hạn, rắn hổ mang chỉ cắn và nhả nọc độc khi bị chọc giận. Chiếc quần có hơi người mặc là khắc tinh của rắn, rắn dù độc và hung dữ bao nhiêu nhưng khi dùng chiếc quần đó bọc vào tay là có thể bắt rắn".

Không chỉ dạy cho gã bắt các loại rắn, anh chàng người H’Mông đó còn cho gã loại thuốc giải khi bị rắn độc cắn. Loại thuốc đó được chế từ lá cây rừng nghiền nhỏ. Gã bảo: "Hơn 20 năm hành nghề bắt rắn, tôi sống đến bây giờ nhờ thuốc giải độc đó. Không có nó, có lẽ tôi đã chầu trời từ lâu rồi. Trước khi bắt rắn độc tôi đều phải uống thuốc giải, đề phòng không may bị cắn".

Gã tiếp lời: "Năm 1995, khi đó có người dân đi làm ruộng chạy về báo có con rắn hổ mang chúa bò từ hang ra bờ ruộng. Tôi tức tốc lấy đồ nghề đi bắt, lên đến nơi rắn đã chạy gần vào hang, tôi lấy gậy gảy rắn ra ngoài, quấn miếng vải vào tay túm lấy cổ rắn. Đang cho rắn vào túi thì tôi bị nó cắn vào bàn tay. Biết loại rắn này có độc tính rất cao, tôi uống ngay thuốc giải, một tay vuốt cho máu độc chảy ra. Nhờ thế khi mọi người đưa đi cấp cứu, tôi mới thoát chết. Loại rắn này cắn nếu không uống thuốc giải độc kịp thời, vài phút có thể chất độc đã ngấm vào người, khó giữ tính mạng".