Maya là một trong những nền văn minh cổ xưa có ảnh hưởng lớn đến lịch sử nhân loại. Nền văn minh này phát triển hưng thịnh nhất vào khoảng thế kỷ 6 sau Công nguyên. Theo các nhà nghiên cứu, người Maya đã xây dựng các kim tự tháp. Nhiều công trình tồn tại đến ngày nay giúp giải mã nhiều bí mật thú vị về nền văn minh này.
Theo các chuyên gia, người Maya đã xây hàng trăm kim tự tháp ở khu vực Trung Bộ châu Mỹ cổ đại trong khoảng thời gian từ khoảng năm 1000 trước Công nguyên đến năm 1500 sau Công nguyên.
Khi kiểm tra các kim tự tháp của người Maya, các nhà nghiên cứu phát hiện người xưa đã xây dựng những công trình này chủ yếu làm lăng mộ cho vua chúa hoặc tầng lớp quý tộc.
Do là nơi chôn cất vua chúa hoặc tầng lớp quý tộc nên bên trong những kim tự tháp này có chứa nhiều đồ tùy táng quý giá như mặt nạ ngọc thạch (dành cho người chết), hạt ngọc thạch, lưỡi dao bằng đá thủy tinh núi lửa, xương sống cá đuối...
Người Maya đặc biệt chú ý đến đồ tạo tác làm từ ngọc thạch. Các chuyên gia đã tìm thấy một số hiện vật loại này như chiếc ngai hình báo đốm trong kim tự tháp El Castillo. Đối với người Maya, ngọc thạch không chỉ quý hiếm, có tính thẩm mỹ cao mà còn là loại đá mang tính biểu tượng.
Karl Taube, giáo sư nhân chủng học ở Đại học California, Riverside, cho hay người Maya quan niệm ngọc thạch tượng trưng cho ngô, quyền thống trị và cơn gió. Vì vậy, ngọc thạch thường được người Maya sử dụng trong các nghi thức mai táng, thờ phụng thần linh và tổ tiên.
Bên cạnh đó, một số kim tự tháp của người Maya có chứa kim tự tháp nhỏ hơn ở bên trong. Điển hình là kim tự tháp "El Castillo" ở di chỉ Chichén Itza trên bán đảo Yucatan.
Theo Andrés Tejero-Andrade, giáo sư ở Đại học tự trị quốc gia Mexico (UNAM), sở dĩ người Maya xây 2 kim tự tháp lồng vào nhau xuất phát từ "truyền thống" lâu đời.
Những cư dân Maya ở bán đảo Yucatan khi đến một nơi từng có người ở trước đó thì sẽ không phá hủy công trình cũ. Họ sẽ xây một kim tự tháp mới bao trọn công trình cũ. Do đó, El Castillo có kim tự tháp nhỏ hơn bên trong.
Ngoài El Castillo, nhiều kim tự tháp khác của người Maya cũng được xây dựng theo cách như trên.
