Như đã phân tích ở kỳ 1, Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu đã giành chiến thắng thuyết phục tại hai gói thầu lớn do Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, kịch bản các đối thủ lần lượt bị loại đã đặt ra những dấu hỏi về tính cạnh tranh thực sự. Phân tích sâu hơn về dữ liệu hoạt động năm 2025 và các mối quan hệ của nhà thầu này sẽ cung cấp một góc nhìn toàn cảnh hơn về một "thế lực" đang nổi lên mạnh mẽ tại địa bàn, cùng với những phân tích từ các chuyên gia pháp lý hàng đầu.

Với 42 gói thầu trúng trên tổng số 63 gói tham gia, đạt tỷ lệ thắng thầu xấp xỉ 66,6%, Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu (Nguyên Khánh Hậu) chứng tỏ mình là một đối thủ đáng gờm trên bản đồ đấu thầu khu vực. Sự thành công này không chỉ đến từ năng lực nội tại mà còn có thể từ chiến lược tập trung thị trường và xây dựng các mối quan hệ hiệu quả.

Sự "bùng nổ" trong năm 2025 và dấu ấn tại các "sân nhà"

Hoạt động của Nguyên Khánh Hậu đặc biệt sôi động và hiệu quả trong năm 2025. Thống kê cho thấy, chỉ trong 8 tháng đầu năm (tính đến cuối tháng 8/2025), doanh nghiệp này đã tham gia 15 gói thầu. Kết quả vô cùng ấn tượng với 11 gói trúng, 2 gói trượt và 2 gói chưa có kết quả. Tổng giá trị của 11 gói thầu đã trúng trong năm 2025 lên tới 17.958.218.853 đồng.

Phân tích địa bàn hoạt động cho thấy sự tập trung rõ rệt. Hầu hết các gói thầu Nguyên Khánh Hậu tham gia và trúng thầu đều nằm trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng (cũ), nay thuộc TP Cần Thơ. Điều này cho thấy lợi thế "sân nhà" rõ nét của doanh nghiệp.

Đi sâu vào các bên mời thầu trong năm 2025, có thể thấy sự lặp lại của một số đơn vị quen thuộc. Đơn cử, tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mỹ Tú, Nguyên Khánh Hậu đã tham gia 4 gói thầu trong năm 2025 và trúng cả 4 (tỷ lệ 100%), với các hình thức bao gồm chỉ định thầu rút gọn và đấu thầu rộng rãi.

Sự hiện diện dày đặc và tỷ lệ trúng thầu cao tại các đơn vị cụ thể cho thấy Nguyên Khánh Hậu đã xây dựng được uy tín và sự tin tưởng nhất định với các chủ đầu tư tại địa phương.

Mối quan hệ đặc biệt với Bên mời thầu Khánh Hưng

Một trong những mối quan hệ đáng chú ý nhất được bộc lộ qua hai gói thầu vừa trúng là giữa Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu và Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Khánh Hưng (Công ty Khánh Hưng) – đơn vị đóng vai trò là Bên mời thầu.

Theo dữ liệu tổng hợp, Công ty Khánh Hưng đã mời thầu 6 gói có sự tham gia của Nguyên Khánh Hậu. Kết quả là nhà thầu này đã trúng tới 4 gói và trượt 2 gói. Tổng giá trị 4 gói trúng thầu này là 11.151.676.000 đồng.

Mối quan hệ này càng trở nên đậm nét trong năm 2025. Ba trong số bốn gói trúng thầu nói trên diễn ra chỉ trong tháng 8/2025, bao gồm cả hai gói thầu nạo vét kênh do Sở NN&MT Cần Thơ làm chủ đầu tư đã phân tích ở kỳ 1.

Trong hoạt động đấu thầu, đơn vị tư vấn (Bên mời thầu) đóng vai trò quan trọng trong việc lập E-HSMT và đánh giá E-HSDT. Mặc dù quy trình này phải đảm bảo tính độc lập, khách quan, nhưng việc một nhà thầu liên tục trúng thầu từ một bên mời thầu cụ thể thường dẫn đến những nghi ngại về tính minh bạch.

Ngoài ra, Nguyên Khánh Hậu còn là đối tác quen thuộc của các chủ đầu tư lớn khác như Ban Quản lý dự án 2 tỉnh Sóc Trăng (trúng 13/22 gói) và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mỹ Tú (trúng 7/8 gói). "Hệ sinh thái" này tạo nên lợi thế cạnh tranh đáng kể.

Góc nhìn pháp lý: Đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch

Để có cái nhìn khách quan và đa chiều về hiện tượng này, phóng viên Báo điện tử Tri thức & Cuộc sống đã trao đổi với các chuyên gia pháp lý và đấu thầu.

Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) nhận định: "Hệ thống pháp luật về đấu thầu của Việt Nam ngày càng hoàn thiện, đặc biệt là Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và mới nhất là Luật số 90/2025/QH15, cùng với Nghị định 214/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành. Các văn bản này đều nhất quán nhấn mạnh các nguyên tắc cốt lõi: cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế."

Phân tích về trường hợp của Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu, Luật sư Vinh cho biết: "Việc một nhà thầu có năng lực tốt, am hiểu địa bàn và trúng nhiều gói thầu không phải là hành vi bị cấm. Ngược lại, nếu họ trúng thầu một cách xứng đáng và mang lại hiệu quả kinh tế cao, như việc tiết kiệm gần 50% cho ngân sách ở một gói thầu, thì điều đó đáng được ghi nhận. Tuy nhiên, vấn đề phát sinh khi có những dấu hiệu bất thường trong quá trình lựa chọn nhà thầu."

"Cụ thể, việc các đối thủ liên tiếp bị loại vì những lỗi sơ đẳng như bảo lãnh dự thầu không hợp lệ hay thiếu tài liệu chứng minh năng lực cần được xem xét kỹ lưỡng. Liệu E-HSMT có đưa ra những yêu cầu gây khó khăn cho các nhà thầu 'lạ' hay không? Khi những hiện tượng này lặp đi lặp lại, đặc biệt là khi có mối quan hệ mật thiết giữa nhà thầu và bên mời thầu, vai trò giám sát của các chủ đầu tư là cực kỳ quan trọng để đảm bảo không có các hành vi bị cấm theo Điều 16 Luật Đấu thầu."

Chuyên gia đấu thầu: Cần nhìn nhận khách quan hiện tượng "Nhà thầu sân nhà"

Chuyên gia đấu thầu Vũ Bảo Thông chia sẻ quan điểm về thực tiễn hoạt động đấu thầu: "Hiện tượng 'nhà thầu sân nhà' hay 'nhà thầu ruột' không phải là mới. Các doanh nghiệp thường có xu hướng tập trung vào các địa bàn mà họ có lợi thế về nhân sự, thiết bị, và mối quan hệ. Trường hợp của Nguyên Khánh Hậu cho thấy họ có chiến lược phát triển rất hiệu quả tại khu vực Sóc Trăng (cũ), nay là Cần Thơ."

Ông Thông phân tích thêm về vấn đề giá thấp bất thường: "Theo quy định mới tại Nghị định 214/2025/NĐ-CP, việc xử lý tình huống giá dự thầu thấp khác thường đòi hỏi nhà thầu phải chứng minh được tính khả thi. Việc Nguyên Khánh Hậu liên tiếp giải trình thành công cho thấy họ nắm rất chắc định mức, đơn giá và các yếu tố chi phí tại địa phương. Đây là một lợi thế cạnh tranh lớn. Ngược lại, việc các đối thủ không thể giải trình hoặc không phản hồi có thể do họ không thực sự có lợi thế cạnh tranh về giá tại địa bàn này."

Tuy nhiên, chuyên gia Vũ Bảo Thông cũng nhấn mạnh vai trò của Chủ đầu tư và Bên mời thầu: "Để thị trường thực sự minh bạch, Chủ đầu tư và Bên mời thầu phải đảm bảo tính khách quan tuyệt đối trong suốt quá trình. Mối quan hệ giữa Nguyên Khánh Hậu và Công ty Khánh Hưng, dù có thể là sự hợp tác hiệu quả, cũng cần được đặt dưới sự giám sát để đảm bảo rằng Bên mời thầu thực hiện đúng chức năng của mình, không tạo ra lợi thế bất bình đẳng cho bất kỳ nhà thầu nào."

"Để tăng cường tính cạnh tranh, các chủ đầu tư cần khuyến khích sự tham gia của các nhà thầu từ các địa phương khác bằng cách xây dựng các tiêu chí mời thầu rõ ràng, không mang tính định hướng."

Rõ ràng, sự thành công của Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu là minh chứng cho năng lực và chiến lược kinh doanh hiệu quả của họ. Những đóng góp của doanh nghiệp trong việc thực hiện các dự án và tiết kiệm ngân sách nhà nước là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, để xây dựng một thị trường đấu thầu tại Cần Thơ thực sự cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả, đúng theo tinh thần của Luật Đấu thầu, vai trò giám sát của các chủ đầu tư và sự minh bạch hóa thông tin là yếu tố sống còn. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của các nhà thầu khác mà còn đảm bảo niềm tin của công chúng vào sự nghiêm minh của pháp luật.