Công ty hàng không mới được thành lập tại Ukraine vào năm ngoái là Air Ocean Airlines đã ký hợp đồng mua lại 2 chiếc An-148 từ Nga. Theo nguồn tin, chiếc máy bay Antonov đầu tiên sẽ được chuyển giao cho Ukraine trong thời gian tới.
Cả hai chiếc An-148 nói trên đều được chế tạo cách đây 10 năm tại nhà máy Voronezh VASO và vẫn khai thác các chuyến bay từ Irkutsk, chúng hoạt động trong đội bay của hãng hàng không khu vực Angara của Nga. Chủ sở hữu là Công ty cho thuê máy bay Ilyushin Finance Co (IFC).
Được biết Moldova đóng vai trò là bên thứ ba trung gian trong thỏa thuận này, lý do là bởi kể từ sau sự kiện Nga sáp nhập bán đảo Crimea hồi năm 2014, đa phần các lĩnh vực hợp tác giữa Moskva và Kiev đều đã bị đình chỉ.
Báo chí địa phương cho biết, 2 chiếc An-148 đã đến Chisinau vào cuối tháng 8-2021. Với sự bổ sung các máy bay vận tải Antonov vừa mua, hãng hàng không Air Ocean sẽ có được chứng chỉ điều hành.
Lý do Kiev mua lại An-148 được cho là nằm ở khía cạnh chính trị và kinh tế. Trong số 47 chiếc An-148 (và An-158) chế tạo trong giai đoạn 2009 - 2018, có 12 chiếc lắp ráp tại Ukraine, trong khi 35 chiếc khác tại nhà máy VASO ở Voronezh. Tính đến hiện tại, chỉ có 4 chiếc An-148 ở Ukraine.
Cho đến năm 2015, chương trình An-148 được điều hành bởi liên doanh Nga - Ukraine, cụ thể là giữa Tập đoàn chế tạo máy bay thống nhất (UAC) với Antonov, nhưng cuối cùng nó đã trở thành nạn nhân của những bất đồng chính trị giữa hai nước.
Trong khi Antonov không thể chế tạo máy bay mới trên đất Ukraine do thiếu nguồn cung cấp linh kiện của Nga, thì các hãng hàng không Nga đang sử dụng An-148 lại bị thiếu phụ tùng thay thế do Ukraine sản xuất, cụ thể là động cơ.
Chưa rõ trong tương lai, thông qua một nước thứ ba làm trung gian mua bán thì Moskva và Kiev có thể giải quyết bất đồng với chiếc máy bay vận tải dân dụng này hay không?
Trong diễn biến khác, Ukraine đã không thể hoàn thành hợp đồng ký năm 2018 với Peru về việc giao máy bay vận tải An-178 vào ngày 23/10/2021. Do đó chính quyền Kiev bắt đầu phải trả tiền bồi thường cho đối tác.
Điều khoản quy định cứ hai tháng chậm trễ, Kiev phải nộp phạt 5.000 USD, từ tháng thứ ba đến tháng thứ năm - 35 nghìn, và từ tháng thứ sáu đến tháng mười hai - 70 nghìn USD. Sau đó, hợp đồng có thể bị chấm dứt.
Theo một trong những nguồn tin, Ukraine đã có lúc cố tình đưa ra thông tin sai sự thật với Peru về việc sản xuất động cơ cho An-178 mà không có các thành phần của Nga.
Tuy nhiên điều này chẳng thể thực hiện được nếu không có sự trợ giúp từ phía Nga (máy bay vận tải mới chỉ sẵn sàng 40%) nên Ukraine bất lực trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình.
Kiev đã thắng thầu cung cấp và bảo dưỡng máy bay vận tải cho Peru vào năm 2018. Ukroboronprom, do Spetstechnoexport đại diện đã ký một thỏa thuận tương ứng với Lima trị giá 65 triệu USD.
Peru đã lên kế hoạch sử dụng An-178 để thay thế cho máy bay vận tải đa năng An-32 đã cũ. Nhưng giờ đây, các nhà báo địa phương với sự mỉa mai nghiệt ngã gọi An-178 là "máy bay vô hình".
Bên cạnh đó, Tướng Alfredo Vildoso Rojas - người có mặt khi ký kết hợp đồng đang phải ngồi tù vì tội tham nhũng. Cũng có thông tin cho rằng thỏa thuận với Ukraine bị kết luận là vi phạm luật pháp Peru.
