Anh trở về nhà nồng nặc hơi men sau buổi liên hoan ở cơ quan. Chị thức đợi chồng với ly nước ép cà chua và mâm cơm, chỉ chờ nghe tiếng xe dừng ngoài cổng là mang đi hâm nóng. Anh sẽ uống nước ép cà chua để giải rượu, chắc chắn vậy, còn cơm thì… họa hoằn mới có hôm động đũa.

Không sao, chỉ cần thấy anh vui, nói với chị một câu, cười với chị một tiếng, hôn các con rồi lăn ra ngủ là chị đã yên lòng. Đôi lúc chị cũng thấy hơi xót xa cho thứ bình yên bé mọn của đàn bà nơi xó bếp, suốt ngày chỉ bấu víu vui buồn vào người đàn ông bận rộn với công việc ngoài đường, đôi khi về nhà còn vương vít vài sợi tóc của người đàn bà khác. Nhưng, chỉ cần thấy họ trở về là vui, dù đêm đã khuya, dù cơm đã nguội, dù lời hứa hẹn đã bị người đàn ông lãng quên ngay từ khi vừa thốt ra. Có rất nhiều người đàn bà như chị, sống thân phận tầm gửi, bám riết vào tình yêu mà sống, nhỏ nhoi đến quên cả hương sắc, thân nhánh của chính mình…

Ngày xưa, gia đình chị sống bằng nghề đi tìm tầm gửi về bán cho bà con chữa bệnh. Nhà trên núi, cây cối um tùm, mẹ chị làm nghề bốc thuốc nam, luôn nói mỗi loài cây là một thứ thuốc. Những tháng năm ấu thơ quen với việc luồn rừng, ngửa cổ kiếm từng nhánh tầm gửi nên đã không ít lần chị hỏi mẹ về loài cây cả đời sống nhờ trên thân cây khác. Bà cười bảo “Nói gì chuyện cỏ cây cho xa xôi, con người cũng vậy thôi, người này tựa vào người kia để sống”. 

Chị nhìn mẹ cả đời vì chồng con, không nghĩ cho mình dù là manh áo mới, giấc ngủ ngon nên cứ lầm lũi như chiếc bóng. Bố là bộ đội biên phòng, thời trẻ mải phấn đấu, công việc lại xa xôi, cả năm mới về nhà được một lần. Vài ngày bố ở nhà, chỉ thấy ông trách mẹ sao để thằng út mặc cái áo cũ nhàu, sao không quan tâm đến chuyện học hành của cái Na để chữ viết quá xấu, sao lại để mái nhà hổng tứ bề lỡ mưa gió thì biết làm sao… Mẹ cười mà không phân bua lấy một lời. Mỗi lần về nhà bố để lại cho mẹ cái bụng bầu, vài tháng sau mới thấy nhô lên, như để bày ra cho thiên hạ thấy nhà này vẫn có đàn ông trụ cột, người đàn bà này đã có chồng. Nhưng, không như hình ảnh đàn ông nhà người ta trong cái bóng điện bếp cháy được thay, cái chân ghế lung lay được chêm cho chắc, cái quạt bám đầy bụi đã được tháo ra lau sạch…; ở nhà chị, mấy việc đó chị vẫn thấy mẹ lụi cụi làm. Ai có hỏi “Sao mấy ngày anh nghỉ phép chị không bảo anh làm?”, mẹ chỉ cười.

Ảnh minh họa.

Mình mẹ xoay xở với bốn đứa con. Mẹ lo từ mũi kim sợi chỉ, từng trận sài đẹn trắng đêm, cho đến việc đứng ra bênh vực tụi nhỏ khi bị bạn bè bắt nạt, chặt tre làm diều khi thằng út mè nheo “bố bạn Tèo biết làm diều đẹp cực”. Những lúc đó bố còn bận ở thao trường. Sau này, do sai phạm bố xin về hưu sớm. Bố sống triền miên trong những ngày buồn. Mẹ nhẫn nhịn, tận tụy chăm sóc bố không một lời thở than. Mãi cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay, mẹ vẫn sống bằng vui buồn đời bố. Sau này, chị vẫn thường cảm thấy an ủi khi thấy bố ngồi ngoài hiên. Chị tin, trong dáng ngồi ấy có bóng hình của mẹ.

Rồi đời mẹ lẫn vào đời chị lúc nào không hay. Chị từng có quãng đời tuổi trẻ sôi nổi và đầy nhiệt huyết. Từng học hành giỏi giang, có công việc ổn định nhưng từ khi lấy anh, chị lui về vun vén gia đình, lo cho anh từng bữa ăn giấc ngủ. Anh là người đàn ông thành đạt, chị biết vậy không chỉ qua số tiền anh kiếm được mà cả ở sự trọng vọng của nhiều người. Anh đối xử tốt với chị bằng việc ngày nào cũng trở về nhà, cũng chạm môi vào cốc cam vắt hay nước cà chua ép, cũng âu yếm nhìn vợ. Anh không có nhiều thời gian để quan tâm chị thích gì, cần gì, chị cũng nào có trách. Ngay cả việc cuối năm công ty anh liên hoan, ai cũng dẫn vợ con đến, duy chỉ anh là không. Vợ người ta là doanh nhân, nhà báo, giáo viên, chỉ có vợ anh là ở nhà nội trợ. Chắc tại hàng ngày chị không mặc váy đẹp, không nói lời hoa mỹ nên anh nghĩ giao lưu tiệc tùng không hợp với người như chị. Lúc cậu lái xe đến đón anh vô tình hỏi sao chị không đi, chị cười bảo thấy trong người không khỏe. Tối ấy chị vẫn thức đợi anh về…

Chị đi họp lớp, thấy bạn bè ai cũng thành đạt cả, chỉ mình chị không có gì để trang hoàng cho cuộc sống của một người đàn bà đã ngoài 30. Nhưng chị vẫn vui, vẫn hãnh diện về anh, về mái ấm nhỏ của mình. Đàn bà lấy chồng con làm sang thì có gì sai. Có người đàn bà rực rỡ như những đóa mai thì cũng có những người nép mình như loài hoa bé nhỏ. Cây tầm gửi cả đời sống nép mình vào thân cây khác thì người đời vẫn cứ mỏi cổ kiếm tìm để chữa bệnh, để làm giảm những cơn đau nhức. 

Mỗi loại tầm gửi là một phương thuốc, là sự sống hữu ích với đời theo cách riêng. Chị đã nghĩ sẽ chẳng bao giờ rời xa những vui buồn, mưa nắng đời anh. Cho đến khi thân cây lớn ấy không còn cần đến chị. Phía sau những đêm say là một người đàn bà khác. Nên có những đêm, mặc cho chị mỏi mòn cũng không có tiếng xe dừng trước cổng. Mấy đứa nhỏ đã quên thói quen thức đợi cha. Có thể hôm sau anh sẽ trở về, lúng túng cười với chị và ngượng ngùng hôn các con.

Chị không biết làm cách nào để trả lại cho các con một người bố như xưa. Mẹ chỉ khắc họa trong chị một người đàn bà cam chịu, hết lòng vì chồng con. Mẹ không dạy chị phải làm gì khi người đàn ông của mình đã thuộc về người đàn bà khác. Lẽ nào chị chỉ biết lặng im? Bao nhiêu năm qua chị chỉ biết thể hiện ngôn ngữ thương yêu bằng hành động, bao nhiêu muộn phiền chất chứa giờ cũng khó có thể cất thành lời. Lẽ nào anh không nhận ra trong ánh mắt buồn vời vợi của chị là sự tổn thương rất lớn? Lẽ nào anh đánh đổi gia đình này lấy một cuộc tình tạm bợ ngoài kia? Mỗi ngày ngồi ở nhà vò võ chờ chồng khiến chị cảm thấy ngộp thở, tiều tụy đi nhiều. Chị thấy mình cần phải thở, phải sống. Chị biết mình không thể rời xa anh nhưng chị cũng không thể tự giết chết mình bằng cuộc hôn nhân này. Chị muốn ít nhất anh cũng phải một lần ngoái nhìn lại. Chị không muốn sống như một kẻ vô hình.

Con trai nghỉ hè, chị quyết định dừng việc chờ đợi anh mỗi ngày bên mâm cơm, thôi không nhìn theo anh bằng ánh nhìn van lơn tội nghiệp nữa. Chị dẫn con về quê ngoại một thời gian. Ngoảnh lại nhìn ngôi nhà cửa đóng then cài, chị đã nghĩ cứ thử không làm thân tầm gửi nữa xem cuộc đời sẽ ra sao. Liệu anh có thấy buồn khi vắng chị? Đôi khi, sự tận tụy dễ khiến người ta ngộ nhận rằng người phụ nữ ấy dù thế nào cũng không bao giờ rời khỏi góc bếp nhà mình. Người ta thấy không cần có phận sự vun vén cho mối quan hệ này, người ta thờ ơ, lạnh nhạt đến tàn nhẫn. Đôi khi cũng phải biến mất trước mắt họ, chí ít là một lúc, để họ biết cảm giác trông đợi, kiếm tìm. Chị tin những ngày sau khi anh trở về ngôi nhà quạnh quẽ, lạnh lẽo này, hẳn anh sẽ nhìn lại con đường mình từng đi lạc. Sẽ thấy cây tầm gửi của tình yêu vốn không bao giờ tự bứt ra khỏi thân cây mà chúng ký sinh, mà chính anh đã bứt người đàn bà từng vì những vui buồn, mưa nắng đời anh mà sống. Khi nào anh thấy mình đã sai, thấy cuộc đời mình thực ra rất cần đến cây tầm gửi nhỏ, khi đó chị sẽ quay về…

Lâu lâu mới có dịp họp nhóm bạn học cũ thời đại học, chị râm ran kể chuyện chồng con. Chị bảo ông xã trước khi lấy chị rất cá tính, thuộc dạng ương ngạnh, nhưng chỉ 5 năm chung sống đã nghe lời chị răm rắp. Mới đầu đám bạn ồ à, ai cũng tưởng chị dùng biện pháp “giường chiếu” để chinh phục chồng. Chị phẩy tay, lắc đầu, cười: “Đó chỉ là phụ thôi. Cái chính là lời ăn tiếng nói. Đàn ông nào mà chẳng thích ngọt. Ngọt mật mới chết ruồi”.

Để chứng minh cho kết quả chị “huấn luyện” chồng thành công, chị kể ra rả. Chị gặp chồng thông qua mai mối. Sau hai tháng tìm hiểu thì kết hôn. Trước khi cưới nhau, chồng chị có một nhóm bạn độc thân vui tính hơn chục người. Vì độc thân nên các anh làm đồng nào xào đồng ấy. Không bia bọt nhậu nhẹt thì cà phê tán dóc. Chồng chị là trưởng nhóm của cái hội độc thân ấy nên việc chung chi càng mạnh tay hơn. Ngay cả khi làm đám cưới, chồng cũng phải mượn tiền của bà con dòng họ. Nhưng chỉ một năm sau ngày cưới, vợ chồng chị đã gom góp tiền mua được miếng đất ngoại thành.

Ảnh minh họa.

Để có kết quả này, chị phải mạnh tay tách chồng ra khỏi nhóm bạn độc thân ấy. Chị gọi điện hết tỉ tê rồi đến nặng nhẹ cho từng người trong nhóm bạn. Chị than nghèo kể khổ… nói chung là đủ mọi phương cách để các bạn thấy khó mà lui. Dần dà, quanh anh chẳng còn người bạn nào, chị mới yên tâm.

Sau khi tách thành công nhóm bạn, chị lại lên kế hoạch đẩy chồng ra xa những người bà con, họ hàng mà theo chị thì “lợi dụng” chồng chị là chính. Chị khuyên chồng phàm việc gì không có lợi cho quan hệ, công việc làm ăn của mình thì anh chỉ nên chơi xã giao. Chẳng biết chị dỗ dành thế nào mà chồng nghe theo như bị bỏ bùa. Không người bà con nào dám bén mảng đến nhà vợ chồng chị. Ngay cả cha mẹ chồng hay cha mẹ ruột của chị, mỗi lần sang thăm cháu ngồi chưa nóng chỗ đã phải vội vã về ngay.

Từ khi mở tiệm buôn bán phụ tùng xe máy, chị càng có dịp đăng đàn “dạy” chồng. Chị nói đàn ông chỉ mèo mỡ khi trong túi rủng rỉnh tiền bạc. Phụ nữ muốn giữ chồng thì phải giữ túi tiền của anh ta trước. Sau một ngày buôn bán, chị sờ túi trên, nắn túi dưới, móc đến những đồng tiền lẻ cuối cùng. Chị kể nhiều bận anh chạy xe SH, quần áo bảnh bao mà xe hết xăng không có tiền đổ. Anh phải điện thoại gọi vợ ra cây xăng trả tiền. Chị cười hô hố, bảo “thấy cũng tội nhưng thôi thì kệ”. “Không nên đối xử tốt với đàn ông, họ hay sinh tật. Nhưng cái sự đối xử xấu ấy, mình chỉ nên để trong lòng, còn trước mặt thì vẫn phải giả lả, ngọt ngào”. Đám bạn ai cũng bảo chị giả tạo. Chị cười xòa. Chị bảo thời nay mối quan hệ nào cũng phải kiểu cách như vậy mới “lâu bền, tốt đẹp”.

Ngoài chuyện xiết chặt tiền bạc của chồng, những khi tiệm vắng khách hay ế ẩm, chị lại tỏ ra rầu rĩ, thở than. Chị kể lể ngày xưa chị có ti tỉ người giàu có, bảnh bao theo đuổi nhưng thương anh nghèo mà có ý chí nên vẫn nhận lời lấy anh. Chị cứ thổn thức bằng những lời ngọt nhạt để anh thấy ray rứt mà cố gắng phấn đấu. Anh lại chạy đôn, chạy đáo tìm cách làm cho cửa tiệm buôn bán tấp nập trở lại. Anh cày ngày, cày đêm cốt chỉ để vợ vui vẻ, hài lòng.

Trong khi anh ngày càng héo hon vì gánh nặng tiền bạc, công việc thì chị lại trẻ trung, phơi phới. Chị bảo, nhiều người phụ nữ ngu ngốc, suốt ngày chỉ biết cắm mặt làm lụng, lấy tiền về lo cho chồng con mà không biết tu bổ nhan sắc. Đàn ông chẳng bao giờ biết ơn, còn chê ỏng chê eo vợ vừa già, vừa xấu. Chị thì không như vậy. Chị cứ sắm sửa, ăn diện, nâng cấp nhan sắc để chồng “vừa yêu vừa xiêu” mà vắt sức ra lao động phục vụ cho mẹ con chị.

Tình cờ một lần ghé nhà chị, tôi gặp anh. Người ta nói phụ nữ sau khi lập gia đình thường già nhanh hơn chồng, nhưng xem ra trường hợp của chị thì ngoại lệ. Anh đang ngồi uống bia một mình. Chị bảo mỗi tối “cấp” cho anh hai lon bia để anh bồi bổ sức khỏe. Vừa thấy bạn vợ, anh lúng túng, ngượng ngập. Tôi cười đùa, cố ý châm chọc: “Bia ngon không có bạn hiền, sao uống được anh?”. Chị cười mỉa: “Úi dào! Bạn với chả bè làm gì cho rắc rối. Tụ tập ăn nhậu đông đúc lại sinh chuyện”. Anh im lặng, uống từng ngụm bia, ánh mắt xa xăm. Trông anh như một đứa trẻ lớn xác bị vợ giam giữ, canh chừng.

Tôi tự hỏi chẳng biết chồng chị có hạnh phúc không khi lấy được cô vợ quá “khôn khéo”. Và liệu anh có bao giờ cảm thấy cô đơn khi mỗi ngày vợ càng rào kín mọi mối quan hệ xã hội của anh?