Hoạt động đấu thầu nhằm đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế là tinh thần xuyên suốt của Luật Đấu thầu. Tuy nhiên, tại một dự án ở Cà Mau, việc một gói thầu xây lắp được điều chỉnh từ hình thức cạnh tranh (đấu thầu rộng rãi) sang chỉ định thầu đang đặt ra nhiều câu hỏi về hiệu quả kinh tế.

Từ đấu thầu rộng rãi...

Ngày 14/05/2025, ông Tăng Vũ Em, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cà Mau, đã ký Quyết định số 3551/QĐ-UBND phê duyệt dự án Xây dựng khu đất Trường Tiểu học phường 9 (khu D) và vị trí trước cổng UBND phường 7. Dự án có tổng mức đầu tư là 1.868.103.000 đồng, sử dụng nguồn sự nghiệp kinh tế năm 2025, giao Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Cà Mau làm chủ đầu tư.

Chỉ hai ngày sau, ngày 16/05/2025, UBND thành phố Cà Mau tiếp tục ban hành Quyết định số 3865/QĐ-UBND phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) cho dự án này.

Theo KHLCNT ban đầu, Gói thầu số 04 (Thi công xây dựng công trình), gói thầu chính của dự án có giá 1.656.282.935 đồng. Hình thức lựa chọn nhà thầu được phê duyệt là Đấu thầu rộng rãi trong nước qua mạng, thời gian thực hiện 60 ngày.

Việc phê duyệt hình thức đấu thầu rộng rãi cho gói thầu này được xem là phù hợp với tinh thần của Luật Đấu thầu, nhằm tạo cơ hội cho nhiều nhà thầu tham gia, tăng tính cạnh tranh và tối ưu hiệu quả kinh tế.

...sang chỉ định thầu "giảm 5%"

Tuy nhiên, quá trình lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 04 đã không diễn ra như KHLCNT ban đầu.

Vào ngày 15/07/2025, UBND tỉnh Cà Mau ban hành Quyết định số 0159/QĐ-UBND về việc tổ chức lại các Ban Quản lý dự án cấp huyện, trong đó "tổ chức lại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Cà Mau thành Ban Quản lý dự án khu vực Cà Mau". Ban QLDA khu vực Cà Mau tiếp quản vai trò chủ đầu tư của dự án.

Ngày 10/10/2025, ông Trần Ngọc Thơ, Giám đốc Ban Quản lý dự án khu vực Cà Mau, ký Quyết định số 71/QĐ-QLDA phê duyệt điều chỉnh KHLCNT của dự án.

Tại quyết định điều chỉnh này, Gói thầu số 04 (Thi công xây dựng công trình) có sự thay đổi lớn. Giá gói thầu được cập nhật (theo dự toán được duyệt tại Quyết định 55/QĐ-UBND ngày 26/9/2025) là 1.598.811.000 đồng.

Quan trọng hơn, hình thức lựa chọn nhà thầu bị thay đổi từ "Đấu thầu rộng rãi" sang "Chỉ định thầu rút gọn, giảm giá 5%". Lý do điều chỉnh không được nêu rõ trong Quyết định 71, mà chỉ căn cứ theo Tờ trình số 33/TTr-TTĐ (10/10/2025) của Tổ Thẩm định.

Chỉ định thầu rút gọn là hình thức lựa chọn nhà thầu trong các trường hợp đặc biệt, cấp bách hoặc có tính chất đặc thù theo quy định tại Điều 78 và Điều 80 của Nghị định 214/2025/NĐ-CP. Việc một gói thầu xây lắp hạ tầng kỹ thuật (Công trình cấp IV) ban đầu được duyệt đấu thầu rộng rãi, sau đó lại chuyển sang chỉ định thầu rút gọn, đặt ra câu hỏi về tính cấp bách hoặc đặc thù của gói thầu này.

Nhà thầu "quen mặt" được lựa chọn

Từ việc điều chỉnh KHLCNT, kết quả lựa chọn nhà thầu đã nhanh chóng được công bố. Ngày 11/11/2025, ông Trần Ngọc Thơ (Giám đốc Ban QLDA khu vực Cà Mau) ký Quyết định số 94/QĐ-QLDA về việc chỉ định đơn vị thực hiện Gói thầu số 04.

Đơn vị được "chọn mặt" là Công ty TNHH MTV Thương mại Dịch vụ Vật liệu và Xây dựng An Phát (MST: 2001374428).

Giá chỉ định thầu là 1.518.870.000 đồng. Mức giá này khi so với giá gói thầu điều chỉnh (1.598.811.000 đồng) cho thấy tỷ lệ tiết kiệm đạt đúng 5,00% (tương đương 79.941.000 đồng), khớp với yêu cầu "giảm giá 5%" mà Ban QLDA khu vực Cà Mau đã phê duyệt tại Quyết định 71.

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH MTV Thương mại Dịch vụ Vật liệu và Xây dựng An Phát do ông Lê Nhật Linh làm giám đốc, có địa chỉ trụ sở tại Phường Lý Văn Lâm, Tỉnh Cà Mau.

Điều đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên Công ty An Phát trúng thầu tại chủ đầu tư này. Theo dữ liệu thống kê, trong năm 2025, Công ty An Phát đã trúng 7/7 gói thầu tham dự (tỷ lệ 100%), và tất cả đều là chỉ định thầu rút gọn. Trong 7 gói thầu này, có đến 5 gói là do Ban QLDA ĐTXD thành phố Cà Mau (nay là Ban QLDA khu vực Cà Mau) làm bên mời thầu.

Việc một gói thầu từ bỏ hình thức cạnh tranh công khai (đấu thầu rộng rãi) để chuyển sang chỉ định thầu (rút gọn), và đơn vị được chọn là một nhà thầu "quen mặt" với chủ đầu tư, khiến dư luận đặt câu hỏi về việc tối ưu hóa hiệu quả kinh tế. Liệu nếu gói thầu được giữ nguyên hình thức đấu thầu rộng rãi, tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước có dừng lại ở con số 5%?