Nhập viện cấp cứu vì ăn chè bảo quản trong tủ lạnh

Bé Công, 12 tuổi, nôn nhiều, đau bụng, sốt, đi ngoài phân lỏng sau ăn chè bảo quản trong tủ lạnh 3 ngày, được chẩn đoán ngộ độc, phải nhập viện cấp cứu.

Mẹ bệnh nhi cho biết, bé Công ăn chè nấu từ ba hôm trước và cất trữ trong ngăn mát tủ lạnh. Sau khoảng 2 tiếng, bé bắt đầu có biểu hiện đau bụng, nôn 2-3 lần ra thức ăn và nước, sốt trên 38 độ C, đi ngoài phân lỏng 4-5 lần, ăn uống kém.

ThS.BS Phạm Đức Tuấn, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, bệnh nhi nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, có biểu hiện mất nước, da môi khô, mắt trũng, sốt nhẹ.

Qua khai thác tiền sử bữa ăn gần nhất, thăm khám lâm sàng kết hợp xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán bé Công bị ngộ độc thực phẩm gây nôn nhiều, mất nước, đồng thời có dấu hiệu gan nhiễm mỡ.

ThS.BS Tuấn cho biết, nhiều người vẫn nghĩ thực phẩm bảo quản trong tủ lạnh là an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên, tủ lạnh chỉ làm chậm quá trình phân hủy và sinh trưởng của vi khuẩn chứ không tiêu diệt được chúng.

Một số loại vi khuẩn có thể tồn tại trong môi trường nhiệt độ thấp khoảng 0 đến -45 độ C. Trong tủ lạnh vẫn có nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Salmonella, Listeria, Escherichia coli, Staphylococcus aureus…

Món chè có nhiều nước, đường, tinh bột, là môi trường lý tưởng để virus, vi khuẩn xâm nhập và phát triển, đặc biệt khi quy trình nấu, để nguội, đóng hộp và bảo quản không đảm bảo vệ sinh.

“Trẻ nhỏ có sức đề kháng kém, hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện nên càng dễ bị tổn thương khi ăn phải thực phẩm nhiễm khuẩn. Biểu hiện ban đầu thường là buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau quặn thượng vị, có thể kèm theo sốt và mất nước”, bác sĩ Tuấn cho biết. Thêm rằng, nếu không xử trí kịp thời, trẻ có thể rơi vào tình trạng mất nước nặng, rối loạn điện giải, nhiễm trùng, nhiễm độc toàn phần.

Việc điều trị ngộ độc thực phẩm phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh. Trong hầu hết trường hợp, dùng thuốc là biện pháp tối ưu.

Như trường hợp bé Công, sau khi nhập viện được bác sĩ chỉ định truyền dịch, kết hợp bù nước và năng lượng. Đồng thời, bé được sử dụng thuốc giảm đầy hơi, men vi sinh để ổn định đường ruột, thuốc hạ sốt khi cần thiết. Bệnh nhi được theo dõi sát các chỉ số sinh tồn, chăm sóc dinh dưỡng phù hợp. Sau 2 ngày điều trị, sức khỏe bé Công ổn định, số lần đi ngoài giảm, hết nôn, được xuất viện.

Theo bác sĩ Tuấn, ngộ độc thực phẩm thường gặp ở trẻ em. Tình trạng có thể kéo dài khoảng 48-72 tiếng sau khi cơ thể phát ra triệu chứng. Ở mức độ nhẹ, khi cơ thể đã đào thải hết độc tố, các triệu chứng sẽ dần thuyên giảm, trẻ có thể tự hồi phục trong một vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách.

Trường hợp ngộ độc nặng, triệu chứng sẽ kéo dài hơn, không có dấu hiệu biến mất cho đến khi được điều trị. Đặc biệt, tình trạng ngộ độc sẽ trở nên nghiêm trọng nếu trẻ có hệ miễn dịch suy giảm, mắc các bệnh về thận, hồng cầu hình liềm.

Phụ huynh cần lưu ý, khi trẻ bị ngộ độc, nên cho bé ngủ sớm, nghỉ ngơi trong không gian thoáng mát, thoáng khí, hạn chế vận động mạnh. Trẻ bị ngộ độc thực phẩm rất dễ mất nước nên cần uống nước nhiều hơn bình thường, có thể dùng nước lọc, nước ép hoa quả, các dung dịch bù nước, bù điện giải pha đúng hướng dẫn tỷ lệ. Tránh cho bé uống nước đá, nước ngọt có thể gây kích thích ruột.

Phụ huynh chú ý tăng cường dinh dưỡng cho trẻ, ưu tiên các món loãng, mềm, dễ tiêu như súp, cháo, các loại rau xanh, trái cây, sữa chua để hỗ trợ tiêu hóa. Tránh ép bé ăn quá nhiều trong một bữa, có thể chia nhỏ bữa ăn để đảm bảo trẻ được bổ sung đủ dưỡng chất và năng lượng.

Khi tình trạng sức khỏe của bé cải thiện, có thể chuyển từ từ các món ăn dạng lỏng sang dạng đặc nhưng cần tránh cho trẻ ăn các thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán.

Không nên dùng thuốc cầm tiêu chảy

Theo bác sĩ Tuấn, trẻ bị ngộ độc thực phẩm không nên dùng thuốc cầm tiêu chảy, do đây là một trong những cách cơ thể tống hết các thức ăn gây ngộ độc ra ngoài. Nếu cho trẻ dùng thuốc cầm tiêu chảy, vi khuẩn, độc tố lưu lại lâu hơn trong hệ tiêu hóa, khiến trẻ khó chịu, bệnh dễ chuyển biến xấu.

Sau 12 tiếng ngộ độc thực phẩm, nếu trẻ có dấu hiệu chuyển nặng như cơn đau bụng không thuyên giảm sau khi đại tiện, liên tục có cảm giác buồn nôn và nôn, kèm theo tiêu chảy nhiều, nôn ra máu hoặc phân lẫn máu, sốt, đau nhức cơ, nhìn mờ, nhịp tim nhanh…

Hoặc trẻ đã thực hiện các biện pháp bù nước, bù điện giải thông thường nhưng vẫn có biểu hiện mất nước như nôn và tiêu chảy trên 5 lần, khô miệng, mắt trũng, mạch đập nhanh, nước tiểu ít, sẫm màu hoặc không thể tiểu tiện, thở mạnh, khóc không ra nước mắt, co giật… cần đưa trẻ đến bệnh viện để được hỗ trợ tích cực.

Để phòng ngừa nguy cơ ngộ độc thực phẩm ở trẻ, bác sĩ Tuấn khuyến cáo phụ huynh nên dạy bé thói quen rửa tay với xà phòng khử khuẩn trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh. Duy trì vệ sinh và an toàn trong chế biến món ăn.

Thực phẩm nên chọn loại có nguồn gốc rõ ràng, còn hạn sử dụng và không có dấu hiệu hư hỏng. Nấu chín kỹ thức ăn, bảo quản đúng cách, không đặt gần thực phẩm sống. Khi rã đông, không để thực phẩm ở nhiệt độ phòng mà nên thực hiện trong tủ lạnh, lò vi sóng hoặc nước lạnh.

Phụ huynh không nên dùng lại thức ăn nấu chín để quá 2 ngày trong tủ lạnh, nhất là thực phẩm có độ ẩm cao như chè, súp, cháo… Với trẻ nhỏ, cần hâm kỹ thức ăn. Tuy nhiên cần lưu ý ngay cả khi hâm nóng, độc tố do vi khuẩn sinh ra trước đó vẫn có thể tồn tại, chẳng hạn độc tố của C.botulinum có khả năng chịu nhiệt rất cao và sống sót trong vài giờ ở nhiệt độ 100 độ C.