Trong một tuần qua, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương liên tục tiếp nhận nhiều ca bệnh sốt cao, rét run, được chẩn đoán mắc sốt rét ác tính. Điều đáng chú ý là tất cả bệnh nhân đều có lịch sử du lịch hoặc làm việc tại các quốc gia thuộc châu Phi.
Hôn mê co giật, rối loạn ý thức
Bệnh nhân đầu tiên là chị L.T.M. (33 tuổi, Lào Cai), có tiền sử du lịch châu Phi cách đây 3 tháng, thời gian du lịch là khoảng 1 tháng. Sau khi về nước, chị bắt đầu sốt cao 40°C, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, da xanh xao.
Điều trị tại các bệnh viện trước hơn một tháng với chẩn đoán hội chứng thực bào máu nhưng không cải thiện, người bệnh vẫn sốt cao liên tục, giảm 3 dòng máu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu), xuất hiện tình trạng co giật, rối loạn ý thức và được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
ThS.BS Nguyễn Đức Minh, Khoa Cấp cứu cho biết: “Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê, sốt cao liên tục. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy dương tính với ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum (chủng sốt rét phổ biến nhất gây bệnh sốt rét ác tính) với mật độ ký sinh trùng sốt rét trong máu ở mức rất cao là 1,9 triệu kst/mm3. Đây là sốt rét ác tính thể não rất nặng, nguy cơ tử vong rất cao”.
Sau khi xác định được căn nguyên gây ra tình trạng sốt kéo dài hơn một tháng và được điều trị tích cực, kết hợp giữa hồi sức chống phù não và điều trị thuốc chống ký sinh trùng sốt rét đặc hiệu cả đường uống và tiêm, chị M. có xu hướng đáp ứng tốt với thuốc điều trị, ý thức dần cải thiện.
Tuy nhiên, các chỉ số xét nghiệm về máu có tiến triển tốt lên nhưng chưa về ngưỡng bình thường nên vẫn cần theo dõi điều trị thêm.
Sốc, suy đa tạng, tổn thương não
Bệnh nhân thứ hai là anh N.V.K (45 tuổi, Hưng Yên) là công nhân xuất khẩu lao động tại Mali (châu Phi). Sau khi trở về, anh xuất hiện sốt cao từng cơn (39oC), rét run toàn thân, đau tức vùng hạ sườn phải, người mệt mỏi, ăn uống kém.
Nhập viện tại cơ sở y tế, anh được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, suy gan cấp, người mệt nhiều, đi ngoài phân lỏng nhiều lần và được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Tại Trung tâm Hồi sức tích cực, anh K trong tình trạng bụng chướng, ấn đau tức vùng hạ sườn phải, da, củng mạc mắt vàng, rét run toàn thân, sốc, suy đa tạng, thở ô xy.
Kết quả xét nghiệm máu khẳng định dương tính với ký sinh trùng sốt rét ác tính do Plasmodium falciparum với mật độ ký sinh trùng trong máu là 48.000 kst/mm3.
BS Trần Thị Nhung, Trung tâm Hồi sức tích cực chia sẻ: “Sau hơn một tuần điều trị tích cực bằng thuốc chống ký sinh trùng sốt rét, anh K. đã không còn phát hiện ký sinh trùng trong máu, thoát sốc và hồi phục sức khỏe. Hiện anh K. đã được xuất viện”.
Bệnh nhân thứ ba là chị V.T.P. (38 tuổi, Hải Phòng) vừa trở về Việt Nam sau thời gian làm việc tại Nigeria. Ngay sau khi về nước, chị P. xuất hiện sốt, mệt mỏi và được người nhà phát hiện trong tình trạng hôn mê, được đưa ngay vào viện cấp cứu.
Tại bệnh viện, do tình trạng hôn mê sâu, người bệnh được đặt ống nội khí quản, ngay lập tức được chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Tại đây, chị được chẩn đoán xác định sốt rét ác tính thể não, suy đa tạng, sốc, nguy cơ tử vong rất cao.
ThS.BS Nguyễn Đức Minh, khoa cấp cứu cho biết thêm: “Sốt rét là bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium, lây truyền qua muỗi Anopheles, thường gặp ở các quốc gia nhiệt đới. Biểu hiện điển hình là các cơn sốt với 3 giai đoạn: sốt nóng, rét run, vã mồ hôi.
Tuy nhiên, nếu không khai thác kỹ bệnh sử (nơi đi đến du lịch, làm việc) và biểu hiện bệnh, rất dễ chẩn đoán nhầm. Đặc biệt khi có các biến chứng nặng như sốc, suy đa tạng hoặc tổn thương não, nguy cơ tử vong là rất cao nếu không điều trị kịp thời”.
“Với những người có triệu chứng sốt cấp tính sau khi đi nước ngoài, đặc biệt là các quốc gia châu Phi, cần đến ngay bệnh viện đúng chuyên khoa để xét nghiệm, chẩn đoán kịp thời.
Những người chuẩn bị đi đến những vùng có yếu tố nguy cơ cần đến cơ sở y tế để được tư vấn phòng bệnh, hoặc uống thuốc dự phòng bệnh để hạn chế nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nguy hiểm”, BS Minh khuyến cáo.
