Sinh sống vào cuối thời Đông Hán và đầu thời Tam Quốc, thần y Hoa Đà (140-208 SCN) được các sử gia coi là thầy thuốc lỗi lạc nhất trong lịch sử Trung Hoa.
Hoa Đà được cho là đã biết áp dụng kỹ thuật gây mê bằng một hỗn hợp rượu và thảo dược được gọi là Ma phí tán, và tiến hành các ca phẫu thuật nhờ sự hỗ trợ của thứ thuốc này.
Dưới con mắt của các nhà y khoa hiện đại, Hoa Đà chính là bác sĩ phẫu thuật thực thụ đầu tiên trên thế giới, khi biết áp dụng phương pháp gây mê trong phẫu thuật từ 1.600 năm trước khi người phương Tây biết áp dụng kỹ thuật này.
Có rất nhiều giai thoại được lưu truyền về tài năng của Hoa Đà. Theo đó, ông đã chữa bệnh cho những nhân vật lẫy lừng thời Tam Quốc bằng những phương pháp độc đáo mà chỉ mình ông nắm rõ.
Một số câu chuyện được tái hiện sinh động trong tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung. Trong đó, có một câu chuyện kể về lần Hoa Đà trị thương cho Quan Vũ – vị tướng quân nổi tiếng của Lưu Bị, nước Thục trong thời Tam Quốc.
Quan Vũ bị trúng tên độc ở cánh tay phải trong khi giao chiến. Hoa Đà đã sử dụng thuốc giảm đau, và phẫu thuật cắt bỏ phần thịt bị nhiễm độc ngay trong lúc Quan Vũ đang đánh cờ vây.
Một câu chuyện nổi tiếng khác là Hoa Đà chẩn đoán có một khối u trong não Tào Tháo và khuyên Tào Tháo mổ não để làm thủ thuật bỏ khối u. Nhưng vốn rất đa nghi, Tào Tháo lại nghĩ rằng Hoa Đà muốn giết mình.
Tào Tháo đã giam Hoa Đà trong ngục tới chết. Sau đó, họ Tào đã phải hối hận về quyết định của mình khi bị chứng đau đầu dày vò cho đến chết.
Bên cạnh tài năng y học, Hoa Đà cũng được nhìn nhận như người phát triển Ngũ Cầm Hí – một môn khí công Đạo gia phỏng theo động tác của năm loài vật.
Không chỉ nổi tiếng ở Trung Hoa, tên tuổi của thần y Hoa Đà còn được biết đến rộng rãi trong các nền văn hóa gần gũi như Việt Nam, Nhật Bản và Triều Tiên.
