Gan là cơ quan thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng, chịu trách nhiệm lọc chất thải gây hại, chuyển hóa dưỡng chất và duy trì hàng loạt chức năng sống còn cho cơ thể. Thế nhưng, nhiều người lại vô tình “hành hạ” lá gan của mình ngay từ buổi sáng mà không hề hay biết. Dưới đây là 4 thói quen tưởng như vô hại nhưng lại âm thầm gây tổn thương gan nếu duy trì lâu dài.
1. Bỏ bữa sáng
Bỏ bữa sáng là một trong những lỗi phổ biến nhất mà nhiều người hiện đại mắc phải do bận rộn hoặc muốn giảm cân. Tuy nhiên, việc không nạp năng lượng sau một đêm dài khiến cơ thể rơi vào trạng thái đói kéo dài, buộc gan phải huy động nhiều glycogen để giữ ổn định đường huyết. Lâu dần, điều này gây rối loạn chuyển hóa, tăng gánh nặng cho gan, đặc biệt ở người có bệnh lý gan tiềm ẩn.
Ngoài ra, bỏ bữa sáng khiến cơ thể dễ ăn bù vào các bữa sau, đặc biệt là thức ăn nhiều dầu mỡ, gây tích mỡ nội tạng – một trong những nguyên nhân của gan nhiễm mỡ không do rượu. Một bữa sáng nhẹ, đủ dinh dưỡng như: yến mạch, trứng luộc hay trái cây tươi sẽ giúp gan khởi động nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.
Bỏ bữa sáng không chỉ khiến bạn thiếu năng lượng mà còn có thể ảnh hưởng đến chức năng gan. (Ảnh minh hoạ).
2. Uống quá nhiều cà phê hoặc đồ uống có đường
Một ly cà phê buổi sáng có thể giúp bạn tỉnh táo và khởi đầu ngày mới đầy hứng khởi. Nhưng nếu lạm dụng (uống nhiều hơn 2-3 ly/ngày) hoặc dùng cà phê kèm đường, sữa đặc, kem béo, gan sẽ phải làm việc quá sức để xử lý lượng caffeine và đường cao, từ đó gây tổn hại đến tế bào gan.
Lượng đường và chất béo dư thừa có thể góp phần vào việc tích tụ mỡ trong gan. (Ảnh minh hoạ).
Tương tự, các loại nước ngọt, trà sữa, nước tăng lực thường chứa nhiều đường tinh luyện và chất phụ gia, là “gánh nặng kép” cho gan. Đường dư thừa không chỉ gây béo phì mà còn thúc đẩy tích tụ mỡ trong gan, làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ và viêm gan mạn tính.
Thay vì cà phê đặc hay đồ uống ngọt, hãy thử chuyển sang trà xanh nhạt, nước lọc ấm hoặc nước chanh pha loãng không đường, vừa thanh lọc gan, vừa giúp cơ thể tỉnh táo tự nhiên.
3. Lười vận động buổi sáng
Cơ thể sau một đêm nghỉ ngơi cần được kích hoạt bằng những chuyển động nhẹ nhàng để thúc đẩy tuần hoàn máu, hỗ trợ gan đào thải chất thải tốt hơn. Tuy nhiên, nhiều người lại có thói quen nằm ì trên giường, dậy muộn, hoặc bắt đầu ngày mới một cách vội vàng mà bỏ qua việc vận động. Điều này khiến máu huyết lưu thông kém, chức năng gan hoạt động ì ạch, lâu dài làm giảm khả năng thanh lọc và chuyển hóa.
Việc lười vận động vào buổi sáng có thể làm giảm khả năng đốt cháy calo và tăng cường tích trữ chất béo. (Ảnh minh hoạ).
Vận động buổi sáng không cần quá nặng chỉ cần 10-15 phút đi bộ, vươn vai, yoga nhẹ hoặc vài động tác kéo giãn cũng đủ để “đánh thức” gan và toàn bộ hệ thống trao đổi chất. Một cơ thể được khởi động đúng cách buổi sáng sẽ giúp gan làm việc hiệu quả hơn trong cả ngày dài.
4. Hút thuốc hoặc uống rượu
Một số người có thói quen hút thuốc hoặc uống rượu ngay sau khi thức dậy để "tỉnh táo" hoặc "giảm căng thẳng", nhưng không biết rằng đây là một trong những hành động tàn phá gan nhanh chóng và âm thầm nhất.
Sau một đêm nghỉ ngơi, gan vừa trải qua quá trình lọc và thải các chất cặn bã liên tục. Việc đưa chất gây hại vào cơ thể lúc này chẳng khác nào “đổ thêm dầu vào lửa”, khiến gan buộc phải làm việc gấp đôi để xử lý nicotine, ethanol và hàng trăm chất gây hại khác có trong khói thuốc và rượu. Lâu dài, gan bị quá tải, dẫn đến viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan và thậm chí là các khối u ác tính ở gan.
Hút thuốc hoặc uống rượu ngay sau khi thức dậy là cú đánh trực diện vào sức khoẻ của gan. (Ảnh minh hoạ).
Đặc biệt, uống rượu lúc bụng đói còn làm tăng tốc độ hấp thụ cồn, khiến tổn thương gan xảy ra nhanh và nghiêm trọng hơn. Thay vì thuốc lá hay rượu, hãy bắt đầu buổi sáng bằng một ly nước lọc ấm để giúp gan được "đánh thức" một cách nhẹ nhàng và lành mạnh hơn.