Báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi, Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho biết, Bộ Tư pháp và một số ý kiến đề nghị có thể xem xét cho nữ được kết hôn ở tuổi dưới 18.

Theo bà Trương Thị Mai, đa số ý kiến đại biểu thống nhất với quy định tuổi kết hôn của cả nam và nữ là “Đủ mười tám tuổi trở lên”.

Một số ý kiến đề nghị giữ nguyên độ tuổi kết hôn như Luật hiện hành hoặc quy định độ tuổi “Nam từ đủ hai mươi tuổi trở lên và nữ từ đủ mười tám tuổi trở lên”.

“Thường trực Ủy ban thống nhất với quy định về độ tuổi kết hôn như dự thảo Luật để bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành về tuổi thành niên, nguyên tắc bình đẳng giới và cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Trên thực tế, tuổi kết hôn trung bình của nam, nữ đều cao hơn khá nhiều so với tuổi kết hôn được quy định trong Luật và có xu hướng ngày càng tăng , việc quy định độ tuổi kết hôn của cả nam và nữ là đủ 18 tuổi chỉ là độ tuổi tối thiểu, thể hiện sự bình đẳng về quyền của cả hai giới” – bà Mai cho biết.

Cũng theo Chủ nhiệm Mai, Bộ Tư pháp và một số ý kiến đề nghị cân nhắc bổ sung quy định ngoại lệ đối với trường hợp nữ chưa đủ 18 tuổi.

“Thực trạng kết hôn sớm theo tập quán vẫn diễn ra khá phổ biến ở một số vùng, miền dù quy định về độ tuổi kết hôn hiện hành đã được thực hiện ổn định trong thời gian dài. Việc bổ sung quy định ngoại lệ giúp bảo vệ quyền lợi của phụ nữ, đặc biệt là trẻ em được sinh ra trong trường hợp này. Nếu bổ sung quy định trường hợp ngoại lệ về tuổi kết hôn của nữ thì điều kiện phải chặt chẽ như giảm tối đa không quá 2 tuổi, được hai bên gia đình công nhận hoặc được sự đồng ý của người giám hộ, đã có con chung....” – bà Mai cho biết quan điểm của Thường trực Ủy ban.

Cụ thể, nếu thực hiện việc giảm độ tuổi cho nữ, phải trên cơ sở luật định, Chính phủ sẽ hướng dẫn các trường hợp đặc biệt kết hôn từ đủ 16 tuổi.

“Hiện nay, nhiều nước trên thế giới cũng đã có quy định ngoại lệ về vấn đề kết hôn sớm. Tuy nhiên, việc bổ sung quy định ngoại lệ sẽ xung đột với pháp luật về quyền trẻ em và có ý kiến cho rằng, cần phải giữ quy định về độ tuổi kết hôn nhằm bảo đảm sự phát triển giống nòi, nam, nữ kết hôn phải có đủ điều kiện về sức khỏe và khả năng xây dựng, chăm lo cuộc sống gia đình. Do nội dung này chưa có trong Tờ trình của Chính phủ tại kỳ họp thứ sáu, Thường trực Ủy ban đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét vấn đề này” – Bà Mai nói rõ.

Ghi nhận chung sống đồng giới

Thường trực UB các Vấn đề xã hội cho biết, về quy định giải quyết hậu quả của việc chung sống giữa những người cùng giới tính (Điều 16), đa số ý kiến đại biểu đồng ý quy định như dự thảo Luật.

“Thường trực Ủy ban cho rằng, quan điểm và nhận thức của xã hội về vấn đề đồng tính đã thay đổi so với thời điểm thông qua Luật hôn nhân và gia đình năm 2000, ở góc độ quyền con người, việc bỏ quy định cấm thể hiện tính nhân văn, góp phần giảm bớt sự kỳ thị. Tuy nhiên, Luật quy định rõ Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính nhưng cần có cơ sở pháp lý để giải quyết hậu quả của tình trạng chung sống giữa những người cùng giới tính đang diễn ra trong thực tế” – Bà Mai cho biết.

Trên quan điểm đó, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo luật được sửa đổi để làm rõ sự khác nhau giữa việc chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn với việc chung sống giữa những người cùng giới tính.