Dưới thời Tam quốc, nhiều anh hùng, nhân tài xuất chúng xuất hiện tạo nên cục diện phức tạp giữa 3 thế lực do Lưu Bị - Tôn Quyền - Tào Tháo đứng đầu. Trong số này, một số võ tướng dũng mãnh, võ nghệ cao cường và hết mực trung thành với chủ được đánh giá cao.
Trương Cáp là một trong số những võ tướng trí dũng song toàn, giỏi cầm quân đánh trận. Ban đầu, võ tướng này là thuộc hạ của Viên Thiệu ở Hà Bắc. Sau khi Viên Thiệu bị đánh bại, Trương Cáp đầu hàng Tào Tháo.
Là người yêu mến, quý trọng nhân tài, Tào Tháo nhận Trương Cáp về dưới trướng và hết mực trọng dụng ông. Theo đó, Trương Cáp dần trở thành một trong Ngũ tử lương tướng dưới trướng Tào Tháo vì lập được nhiều chiến công hiển hách.
Về sau, Trương Cáp thăng tiến lên làm Bình Địch tướng quân. Ô dẫn quân chinh phạt, giành được nhiều thắng lợi ở Nghiệp Thành, Đông Lai, Quản Thừa... Nhờ vậy, uy danh trong quân cũng như triều đình của ông được nhiều người kính nể. Ngay cả Lưu Bị cũng đánh giá cao võ tướng này của Tào Tháo.
Trương Cáp và Tư Mã Ý đều làm việc dưới trướng Tào Tháo. Quan hệ giữa hai người ban đầu vốn bình thường. Thế nhưng, trong lần Bắc phạt thứ 4 của Gia Cát Lượng, quân Thục Hán giao chiến dữ dội với quân Tào Ngụy do Tư Mã Ý, Trương Cáp dẫn binh. Khi ấy, Tư Mã Ý nắm quyền chỉ huy nên Trương Cáp phải làm theo.
Trong trận chiến này, khi quân của Thục Hán rút binh sau nhiều tháng bất phân thắng bại, Tư Mã Ý cũng cho rút quân. Thế nhưng, Tư Mã Ý lại hạ lệnh ép Trương Cáp truy kích đội quân của Gia Cát Lượng.
Trương Cáp không muốn truy kích vì biết Gia Cát Lượng rất giỏi bố trí mai phục. Nếu cố truy sát quân địch thì có thể rơi vào bẫy và thiệt hại lớn. Vậy nên, ông cố thuyết phục Tư Mã Ý nhưng không thành. Với quân lệnh trong tay, Tư Mã Ý ra lệnh cho Trương Cáp phải truy kích nên võ tướng này không thể làm trái lời.
Đúng như dự đoán của Trương Cáp, Gia Cát Lượng bố trí mai phục trên đường rút quân. Vậy nên, Trương Cáp bị bắn chết ở đường Mộc Môn.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, Tư Mã Ý cố tình đẩy Trương Cáp vào chỗ chết vì muốn loại trừ võ tướng hết mực trung thành với nhà Tào. Sinh thời, Trương Cáp luôn trung thành với Tào Tháo, trong tay nắm binh quyền lớn và có nhiều kinh nghiệm.
Nếu Tư Mã Ý không sớm diệt trừ Trương Cáp thì võ tướng này sẽ trở thành mối đe dọa lớn, cản trở ông mở đường cho con cháu lật đổ nhà họ Tào để xây dựng đế chế mới. Vậy nên, Tư Mã Ý lập mưu giết chết Trương Cáp để từng bước thực hiện tham vọng.
