Lăng mộ của Tần Thủy Hoàng được một nông dân tình cờ phát hiện khi đào giếng ở làng Tây Dương, nằm gần thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc năm 1974. Ngay sau đó, đoàn khảo cổ đã tới hiện trường và tiến hành cuộc khai quật lăng mộ để giải mã bí ẩn về nơi an nghỉ ngàn thu của Tần Thủy Hoàng.
Nhờ vậy, các chuyên gia có nhiều phát hiện quan trọng tại lăng mộ của Tần Thủy Hoàng. Trong số này, khám phá "khủng" tại nơi đây khiến các chuyên gia choáng ngợp là tìm thấy đội quân đất nung. Khoảng 8.000 tượng binh sĩ ở trong tư thế đứng thẳng hoặc cúi mình cầm cung, kích, giáo, mác, kiếm...
Khi nghiên cứu hàng ngàn bức tượng chiến binh đất nung trong mộ cổ của Tần Thủy Hoàng, các chuyên gia phát hiện toàn bộ đều có mắt một mí. Từ đây, nhiều người tò mò vì sao lại có sự đặc biệt như vậy.
Trước sự việc này, các chuyên gia đưa ra một số giả thuyết để giải mã bí mật thú vị trong lăng mộ bạo chúa nhà Tần.
Một giả thuyết cho rằng, Tần Thủy Hoàng ra lệnh cho những người thợ chế tác tượng binh sĩ theo đặc điểm của người Hán cổ xưa. Những đặc điểm đó là: gương mặt rộng, mũi hếch và đôi mắt một mí.
Người dân nhà Tần dưới thời Tần Thủy Hoàng vẫn giữ nhiều đặc điểm của người Hán. Mãi về sau, người Tần kết hôn với các dân tộc khác nên con cháu có những đặc điểm trên gương mặt thay đổi như mũi cao, mắt hai mí...
Giả thuyết khác cho rằng có thể trong lúc khai quật và làm sạch bụi bẩn các bức tượng đất nung, các chuyên gia vô tình làm phai nhạt màu sắc của đôi mắt.
Người xưa dùng thuốc màu vẽ phần mí mắt. Họ tạo ra những bức tượng binh sĩ mắt một mí, hai mí. Do sự cố trong lúc khai quật nên các bức tượng mắt hai mí bị mất màu một phần nên chỉ còn những đôi mắt một mí.
Một ý kiến khác cho rằng có thể những người thợ thời nhà Tần cố tình tạo ra đội quân đất nung chỉ có đôi mắt một mí. Họ làm như vậy để rút ngắn thời gian hoặc giảm bớt nguyên liệu để hoàn thành đội quân đất nung đúng tiến độ.
Những điều này chỉ là giả thuyết. Đến nay, các nhà khoa học vẫn không ngừng tìm kiếm các bằng chứng, sử liệu nhằm giúp giải mã bí ẩn này.
