Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, dự án Sửa chữa đê kênh K1 (bờ Bắc Kênh K7 - Kênh 1B) tại xã Bình Thành, tỉnh Tây Ninh là một trong những công trình hạ tầng thủy lợi quan trọng nhằm đảm bảo ngăn lũ cho 105 ha đất canh tác và cải thiện môi trường sinh thái khu vực. Dự án có tổng mức đầu tư được phê duyệt là 1.633.142.000 đồng, sử dụng nguồn kinh phí cấp bù thủy lợi phí và kinh phí hỗ trợ phát triển đất trồng lúa.

Chân dung nhà thầu được "chọn mặt gửi vàng"

Ngày 08/12/2025, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh Đỗ Hữu Phương đã ký Quyết định số 1930/QĐ-SNNMT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu thi công xây dựng thuộc dự án này. Theo đó, Công ty TNHH Xây dựng Hạ tầng Tây Nam Việt (có trụ sở tại TP HCM) được lựa chọn là đơn vị thi công với giá trúng thầu 1.127.356.000 đồng.

Đáng chú ý, đây không phải lần đầu doanh nghiệp do ông Nguyễn Thanh Thuật làm đại diện pháp luật ghi dấu ấn tại các gói thầu của ngành nông nghiệp Tây Ninh. Dữ liệu lịch sử cho thấy nhà thầu này từng tham gia và trúng thầu tại Trung tâm Thủy lợi và Nước sạch tỉnh Tây Ninh với tỷ lệ tiết kiệm thường ở mức không quá cao. Tại gói thầu đê kênh K1 lần này, thông qua hình thức chỉ định thầu rút gọn, tỷ lệ tiết kiệm đạt khoảng 9,5% so với giá dự toán xây dựng.

Bài toán chỉ định thầu và năng lực thực thi

Việc áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn cho gói thầu xây lắp có giá trị trên 1,1 tỷ đồng đang thu hút sự quan tâm của dư luận về tính cạnh tranh và minh bạch. Theo Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, việc chỉ định thầu thường chỉ được áp dụng trong các trường hợp cấp bách, bí mật nhà nước hoặc các gói thầu có giá trị trong hạn mức quy định.

Dự án thực hiện tại địa bàn xã Bình Thành, một đơn vị hành chính mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Tân Hiệp, Thuận Bình và Bình Hòa Hưng theo Nghị quyết số 1682/NQ-UBTVQH15. Với chiều dài toàn tuyến đê cần sửa chữa là 3.010 m, kết cấu mặt đá dày 12cm, yêu cầu về năng lực máy móc và nhân sự để hoàn thành trong 300 ngày là không hề nhỏ.

Tuy nhiên, hồ sơ năng lực của Công ty TNHH Xây dựng Hạ tầng Tây Nam Việt cho thấy doanh nghiệp này đang cùng lúc vận hành "đa nhiệm" khi tham gia hàng loạt gói thầu tại TP HCM và các tỉnh miền Tây trong năm 2025. Việc một nhà thầu ở TP HCM trúng thầu thi công đê tại xã vùng biên Tây Ninh đặt ra nghi vấn về tính khả thi trong việc điều động thiết bị chuyên dụng và đội ngũ kỹ thuật bám sát hiện trường.

Góc nhìn từ chuyên gia

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết: "Hình thức chỉ định thầu rút gọn giúp đẩy nhanh tiến độ dự án nhưng cũng là kẽ hở nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Theo Luật Đấu thầu 2023 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP, chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc lựa chọn nhà thầu đủ năng lực. Với gói thầu xây lắp trên 1 tỷ đồng, nếu không thuộc trường hợp khẩn cấp do thiên tai, dịch bệnh thì việc chỉ định thầu cần phải được giải trình rõ ràng về tính hiệu quả so với đấu thầu rộng rãi."

Đồng quan điểm, Chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang nhận định: “Việc một nhà thầu trúng thầu dày đặc tại một địa phương thông qua chỉ định thầu hoặc các hình thức ít tính cạnh tranh là một chỉ dấu cần cơ quan chức năng giám sát. Đặc biệt là khi giá trúng thầu sát nút giá dự toán, mục tiêu tiết kiệm ngân sách của Luật Đấu thầu có thể không đạt được tối ưu.”

Trách nhiệm của chủ đầu tư

Tại Điều 2 của Quyết định phê duyệt dự án, UBND tỉnh Tây Ninh đã giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin, số liệu và toàn bộ kết quả thẩm định, đảm bảo đúng quy định pháp luật. Trong khi đó, Trung tâm Thủy lợi và Nước sạch là đơn vị trực tiếp chịu trách nhiệm quản lý thực hiện hợp đồng, chất lượng và khối lượng công trình.

Dư luận đang chờ đợi câu trả lời từ các cơ quan hữu quan tỉnh Tây Ninh về việc vì sao không tổ chức đấu thầu rộng rãi trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia để tìm kiếm nhà thầu có giá cạnh tranh hơn, thay vì áp dụng cơ chế chỉ định thầu cho một “mối quen” từ phương xa.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin.