Vệ tinh trinh sát quân sự có độ phân giải cao của Quân đội Mỹ đã ghi lại được hiện tượng kỳ lạ ở Kursk, đó là lực lượng quân tiếp viện cho mặt trận Kursk, chủ yếu là quân thuộc “Cụm quân phía Bắc” của Quân đội Nga, trong đó chủ yếu là lính nghĩa vụ, thuộc lực lượng bảo vệ lãnh thổ.
Quân chủ yếu của những đơn vị này đều là lính nghĩa vụ mới gia nhập quân đội, họ không những chưa được huấn luyện đầy đủ và kinh nghiệm chiến đấu tương ứng, mà trang bị của họ cũng tương đối lạc hậu; ví dụ xe tăng chiến đấu chủ lực là loại T-62 đã bị Quân đội Nga loại khỏi biên chế từ lâu.
Vệ tinh Mỹ qua theo dõi đã phát hiện quân Nga không vội phản công ở Kursk, mà đang xây dựng hệ thống phòng thủ vững chắc, để chống chọi với đà tiến công của quân Ukraine, nhằm liên tục tiêu diệt nguồn nhân lực, vũ khí, đạn dược của quân Ukraine, tạo đà cho tổng tấn công sau này của Quân đội Nga.
Các vệ tinh Mỹ nhận thấy tình huống này rất kỳ lạ và chỉ ra rằng, Nga rõ ràng đang “đánh đổi không gian lấy thời gian”, thay vì nhanh chóng giành lại lãnh thổ đã mất và đẩy quân Ukraine về phía bên kia biên giới, như Tổng thống Putin đã ra lệnh.
Theo Viện nghiên cứu chiến tranh Mỹ (ISW), cuộc tấn công của Ukraine vào khu vực Kursk của Nga có ba mục tiêu chính. Thứ nhất, nhằm nâng cao tinh thần của quân và dân Ukraine trong thời gian ngắn và xây dựng sự đồng thuận trong đất nước để tiếp tục cuộc kháng chiến.
Thứ hai, buộc Quân đội Nga phải rút lực lượng chủ lực khỏi miền đông Ukraine và tạo điều kiện cho Quân đội Ukraine ở các khu vực này có cơ hội phản công; hoặc chí ít là tạo “không gian thư giãn” ở tiền tuyến.
Thứ ba, chiếm lãnh thổ Nga làm quân bài mặc cả, để tạo điều kiện đòi lại nhiều lãnh thổ hơn trong đàm phán hòa bình. Khu vực Kursk rộng lớn và dân cư thưa thớt, mục tiêu cốt lõi là Nhà máy điện hạt nhân Kursk, đây cũng là mục tiêu canh gác trọng điểm của Quân đội Nga.
Hiện tại, Quân đội Ukraine ở rất xa Nhà máy điện hạt nhân Kursk và sẽ không thể tấn công khu vực này trong thời gian ngắn. Nga đã hoàn tất việc sơ tán hàng trăm nghìn dân, để lại những khu vực không người ở cho Quân đội Ukraine chiếm đóng.
Khách quan đánh giá, Ukraine đã có màn đánh lừa “cả thế giới”, và việc đánh lừa xét về mặt chiến thuật đã rất thành công; nhưng theo Viện nghiên cứu chiến tranh Mỹ đánh giá, cuộc tấn công của Quân đội Ukraine ở Kursk đã đi vào ngõ cụt.
Quân đội Ukraine đã nghi binh thành công việc trinh sát mặt đất, trên không của Nga và đã rất thành công trong việc đánh lừa Nga về mặt chiến lược; đánh giá tổng thể, cuộc đột kích ở Ukraine này đã rất thành công. Tuy nhiên, xét theo tình hình hiện tại, cuộc tấn công của Quân đội Ukraine đang rơi vào bế tắc.
Mặc dù Quân đội Ukraine đã kiểm soát một số lượng lớn các khu dân cư và khoảng 1.000 km2 lãnh thổ Nga. Nhưng đây là đất Nga, quân Ukraine dễ tấn công nhưng khó phòng thủ. Hiện vẫn chưa biết quân Ukraine có thể trụ được bao lâu, khi nguồn cung cấp khó khăn trong giai đoạn sau.
Quân đội Nga đã triển khai trực thăng tấn công Ka-52 và Mi-28 săn tìm mục tiêu mặt đất, sử dụng khí tài nhìn đêm và thiết bị chụp ảnh nhiệt để tìm kiếm quân Ukraine trong rừng và thực hiện các cuộc tấn công trọng điểm.
Quân đội Ukraine đã đầu tư một lượng lớn trang bị lớn như xe bọc thép Stryker do Mỹ sản xuất và xe chiến đấu bộ binh Marder của Đức ở Kursk; việc này cũng khiến lực lượng tiền tuyến của Quân đội Ukraine ở miền đông Ukraine bị suy yếu ở, đây cũng là một mối nguy hiểm tiềm ẩn rất lớn.
Đánh giá từ tình hình tương ứng, lực lượng chủ lực của Quân đội Ukraine đã vào chiến trường Kursk, đà tiến công bị chặn lại, việc giữ vững kết quả hiện có là không thực tế. Đối với Quân đội Ukraine, nếu cuộc tấn công thất bại, thì việc rút lui thực sự là quá khó khăn.
Như vậy, cuộc tấn công Kursk là canh bạc nguy hiểm đối với Ukraine, càng kéo dài thì càng bất lợi cho Ukraine. Đây là lý do cơ bản khiến Nga vẫn kiên nhẫn và không bao giờ rút quân chủ lực khỏi chiến tuyến phía đông. Ukraine phải trả chi phí quân sự khổng lồ, nếu muốn duy trì quyền kiểm soát khu vực Kursk.
Mặc dù Quân đội Ukraine tấn công Kursk đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, nhưng vẫn là một cuộc tấn công vội vã, cái giá phải trả cho việc bảo vệ khu vực do Ukraine kiểm soát là “gần như không thể chịu nổi”. Việc mở rộng chiến tuyến theo bất kỳ hướng nào sẽ có lợi hơn cho Nga.
Lý do là Nga có nhiều vũ khí, đạn dược và quân số hơn; việc Ukraine tấn công vào lãnh thổ Nga là cái cớ để Nga có thể đưa lực lượng nghĩa vụ quân sự vào chiến đấu hợp pháp. Hiện quân tiếp viện của Nga đã đến khu vực Kursk và việc tấn công bằng hỏa lực với các mục tiêu của Ukraine ngày càng dữ đội, đây là vấn đề lo sợ nhất đối với Ukraine. (Nguồn ảnh: Topwar, Ukrinform, Sputnik, ISW).
