Vào đêm 26/12, Lực lượng vũ trang Ukraine đã tấn công tàu đổ bộ cỡ lớn Novocherkassk (Dự án 775) của Hạm đội Biển Đen, Hải quân Nga, đang neo đậu tại cảng Feodosia ở Crimea, bằng cách sử dụng tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP-EG phóng từ máy bay. Ảnh: EuraAssiantimes.
Tên lửa Storm Shadow/SCALP-EG là tên lửa tầm xa phóng từ trên không của phương Tây (phạm vi tấn công tối đa hơn 550 km), được sử dụng bởi các máy bay ném bom Su-24M/MR hiện đại hóa của Liên Xô trong biên chế Lực lượng vũ trang Ukraine, được hoàn thành cải tiến vào mùa xuân năm 2023. Ảnh: Turbosquid.com.
Có lẽ, để đảm bảo hiệu quả, thiết bị định vị đã được tải các thông số cho chuyến bay ở độ cao thấp bằng việc so khớp địa hình địa phương. Với khả năng bay thấp men theo địa hình nên tên lửa có thể di chuyển rất bí mật nên trong một số trường hợp nhất định, radar phòng không có thể không phát hiện được những tên lửa này khi quét vùng trời. Đồ họa: RYV.
Ông Erhard Bühler, Trung tướng Quân đội Đức (Bundeswehr) đã nghỉ hưu lưu ý rằng, cho đến gần đây, người ta vẫn tin rằng, Lực lượng vũ trang Ukraine đã được chuyển sang sử dụng các phiên bản tên lửa nói trên ở dạng xuất khẩu, tức là tầm bắn của chúng được giảm đặc biệt xuống chỉ còn chưa đến một nửa, cụ thể là 250 km. Ảnh: Atlanticcouncil.com.
Nhưng phân tích về những gì xảy ra vào đêm 26/12, khi Ukraine sử dụng tên lửa này tấn công cảng Feodosia ở Crimea đánh chìm tàu đổ bộ cỡ lớn Novocherkassk cho thấy, Kiev đã được cung cấp phiên bản gốc của Storm Shadow/SCALP-EG, có tầm bắn lên tới 560 km và chỉ được các nước NATO trang bị. Vị Trung tướng giải thích, về nguyên tắc, đạn bắn phải bay hơn 250 km theo đường thẳng mới đến được mục tiêu. Ảnh: EuraAssiantimes.
Tuy nhiên, đường bay không thể đơn giản như vậy, vì Nga đặt rải rác các trạm radar và hệ thống đánh chặn trên khắp bán đảo Crimea. Do đó, để vượt qua các hệ thống phòng không, đạn tên lửa phải bay theo một lộ trình phức tạp, vòng vèo và mất nhiều thời gian hơn, nên tầm phóng của chúng phải xa hơn 250km. Ảnh: Reuters.
Theo ước tính của chuyên gia này, để Storm Shadow/SCALP-EG thực hiện thành công vụ tấn công vào cảng Feodosia ở tận phía đông Crimea, có nghĩa là Ukraine đã có tên lửa hành trình với tầm bắn đảm bảo ít nhất là 400 km. Ảnh: France24.com.
Tuy nhiên, cả Không quân Pháp và Anh đều không có bất cứ phiên bản hay biến thể nào có tầm phóng lớn hơn 250km và đạt đến 400km. Do đó, rất có khả năng là NATO đã cung cấp cho Kiev phiên bản gốc của dòng tên lửa hành trình tấn công mặt đất này. Ảnh: iiss.org.
Sau khi các tàu chiến Nga ở cảng Sevastopol đã phải rời khỏi Crimea về tận cảng Novorossiysk, vùng Krasnodar của Nga, giờ đây cảng Feodosia - một trong những địa điểm cuối cùng ở Crimea được coi là an toàn với Hạm đội Biển Đen, đã không còn là chỗ neo đậu bình yên của các chiến hạm Nga. Ảnh: Komersant.
Mặc dù các vụ tấn công vào bán đảo Crimea không có tác động đến chiến dịch quân sự trên bộ, nhưng những thiệt hại mà Ukraine gây ra có tác động tâm lý rất lớn đối với công chúng Nga, đồng thời đe dọa đến an ninh của Nga trên Biển Đen. Do đó, việc tìm cách ngăn chặn điều này là ưu tiên hàng đầu của giới chức lãnh đạo Moscow.
Theo giới chuyên gia Nga, đánh chặn tên lửa không phải là nhiệm vụ đơn giản nên việc tiêu diệt máy bay mang Storm Shadow/SCALP-EG tại không phận chuẩn bị phóng tên lửa sẽ thuận tiện hơn nhiều. Các máy bay ném bom Su-24 có thể đóng quân ở một sân bay dã chiến, ngay cả trong khu rừng dưới tán cây gần đường cao tốc nào đó được dùng làm đường băng, nhưng nó sẽ phải cất cánh, bay đến điểm phóng tên lửa và sau đó bay đi.
Các đài radar trên mặt đất và radar bay trên không (radar của AWACS và radar trên chiến đấu cơ) của Nga sẽ phải hoạt động hết công suất để xác định tất cả các chiến đấu cơ tiếp cận gần đường tròn có bán kính 500km, với tâm là bán đảo Crimea và huy động các hệ thống phòng không để bắn hạ các máy bay này.
