Giám đốc Viện nghiên cứu Hệ thống radar “Định vị bức xạ lượng tử” của Ukraine - Ông Eduard Kasapov trong cuộc phỏng vấn với tờ báo Defense Express đã tuyên bố rằng nước này đã chuyển giao cho Mỹ các tổ hợp radar đa chức năng MR-331 Mineral-ME theo khuôn khổ hợp đồng mua bán được kí kết giữa 2 bên vào năm 2019. Ảnh: Radar Mineral-ME.. Nguồn ảnh: Thearchive.
Tổ hợp radar Mineral-ME chính là loại radar trinh sát/chỉ thị mục tiêu chủ lực trên các loại tàu chiến hiện đại của hải quân Nga và Trung Quốc hiện nay. Do đó, việc Mỹ có được các đài radar này dẫn đến sự lo lắng về việc người Mỹ sẽ tìm hiểu tường tận và nắm được cái “thóp” của hải quân Nga - Trung, từ đó khai thác yếu điểm một cách triệt để. Ảnh: Tàu hộ tống hiện đại lớp Karakurt của Hải quân Nga trang bị radar Mineral ME1. Nguồn ảnh: Pinterest.
Trong những năm đầu 2000, Hải quân Trung Quốc đã trang bị radar Mineral-ME lên các tàu hộ vệ tên lửa lớp Type 054 và tàu khu trục lớp Type 052 của mình. Sau đó, họ dựa trên phiên bản Mineral-ME có sẵn nhập khẩu từ Nga để tự sản xuất ra phiên bản của chính họ với tên gọi radar Type-366 tương đương. Type-366 được sử dụng trên các tàu chiến nâng cấp Type 054A và Type 052 C/D. Ảnh: Tàu hộ vệ mang tên lửa dẫn đường Type 054A của Hải quân Trung Quốc. Nguồn ảnh: Sina.
Các đài radar quét mặt biển thường phải lắp đặt càng cao càng tốt để hạn chế độ cong của trái đất và thường khoảng cách phát hiện tối đa chỉ là khoảng 100km hay còn được biết đến là giới hạn đường chân trời. Tuy nhiên, điểm đặc biệt của radar Mineral-ME là nó có khả năng tìm kiếm mục tiêu vượt qua cả đường chân trời trong một số trường hợp đặc biệt. Ảnh: Hai tàu hộ vệ tên lửa đề án 11661K của Hải quân Nga với radar Mineral-ME. Nguồn ảnh: Pinterest.
Trong một số trường hợp thời tiết đặc biệt thuận lợi, đặc biệt là vào mùa xuân và mùa hè trên khu vực biển Tây Thái Bình Dương, thường xuyên xảy ra hiện tượng hiệu ứng ống dẫn sóng điện từ của bầu khí quyển. Tại lúc này, các bước sóng điện từ có thể bị khúc xạ liên tục đối với mặt biển và dọc theo độ cong của trái đất. Do đó, radar Mineral-ME có thể phát hiện mục tiêu xa tới 450km, chỉ thị mục tiêu cho hỏa lực xa tới 250km. Nguồn ảnh: Sina.
Chưa có bất cứ ghi nhận nào về việc Hải quân Mỹ có loại radar tìm kiếm mục tiêu ngoài đường chân trời trên tàu chiến tương tự như Mineral-ME. Thay vào đó, việc phát hiện mục tiêu tầm xa được giao cho các máy bay cảnh báo sớm E-2D với khả năng cất và hạ cánh trên tàu sân bay. Máy bay này như là một đài radar tầm xa của Hải quân Mỹ trên không với khả năng phát hiện từ các loại tàu bè cho tới máy bay dân sự và quân sự của cả địch và ta. Nguồn ảnh: Pinterest.
Vậy liệu rằng Mỹ nắm được những bí mật từ radar Mineral-ME có khiến cho hải quân Nga - Trung bị lộ điểm yếu và dễ dàng giúp cho họ khai thác triệt để? Ảnh: Tàu hộ tống lớp Karakurt hiện đại của Hải quân Nga. Nguồn ảnh: Pinterest.
Thực tế lại không dễ dàng như vậy. Loại radar Mineral-ME/Type-366 không có gì quá xa lạ và bí mật với người Mỹ. Bản thân họ đã biết nhiều về nó qua cuộc tập trận RIMPAC 2016. Năm đó, Trung Quốc đã cử tàu khu trục Type 052C tham gia diễn tập cùng Mỹ tại Thái Bình Dương. Để tham gia cuộc tập trận này, mọi tàu chiến trong biên đội đều phải cung cấp tham số làm việc và dải tần sóng radar trên các tàu. Do đó, Mỹ đã nắm bắt được thông số kỹ thuật của loại khí tài này từ lâu. Nguồn ảnh: News.
Bên cạnh đó, đã không còn nhìn thấy sự xuất hiện của radar Mineral-ME/Type-366 trên tàu khu trục hiện đại nhất của hải quân Trung Quốc hiện nay là Type 055 hay khu trục hạm Đề án 22350 mới của Hải quân Nga. Do đó, có thể rõ rằng họ đều đã phát triển được các loại radar tiên tiến hơn Mineral-ME để trang bị cho các loại tàu chiến hiện đại hơn. Ảnh: Khu trục hạm Type 055 mới của Hải quân Trung Quốc. Nguồn ảnh: Chinanaval.
Ngoài ra, bên cạnh việc nắm được thông số của radar trinh sát và chỉ thị hỏa lực thì việc chiến thuật tác chiến của các tàu chiến trong Hải quân từng nước khác nhau đều là vô cùng đặc thù, tạo nên sức mạnh riêng của từng lực lượng. Vậy nên, dù có nắm được các dải radar làm việc hay tầm quét thì cũng không thể bắt được “thóp” của các lực lượng hải quân bởi chiến thuật luôn biến hóa khôn lường.
Ảnh: Tàu khu trục Type 054A của Hải quân Trung Quốc. Nguồn ảnh: 81CN.
Ảnh: Tàu khu trục Type 054A của Hải quân Trung Quốc. Nguồn ảnh: 81CN.
Như vậy, dù cho Ukraine có bán các tổ hợp radar trinh sát/chỉ thị mục tiêu Mineral-ME xương sống chủ lực trên các tàu hải quân của Nga - Trung Quốc cho Mỹ, cũng không ảnh hưởng gì quá nhiều đến khả năng tác chiến của những chiến hạm này. Thay vào đó, Mỹ có thể dựa trên những thông số mà mình có được để phát triển một loại radar tương đương. Nguồn ảnh: 81CN.
