Tổng thư ký NATO Mark Rutte bắt tay Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Elbridge Colby vào tháng 4/2025. Ảnh: AFP.
Theo tờ Politico, ông Elbridge Colby – Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách – nói với một nhóm nhỏ đồng minh hôm 20/8 rằng Washington dự kiến chỉ đóng vai trò tối thiểu trong bất kỳ cam kết an ninh nào cho Ukraine. Đây được xem là tín hiệu rõ ràng rằng châu Âu sẽ phải gánh trách nhiệm chính trong việc bảo đảm hòa bình cho Kiev.
Phát biểu này được đưa ra trong buổi họp do Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Dan Caine, chủ trì, với sự tham gia của lãnh đạo quân sự Anh, Pháp, Đức và Phần Lan. Các nước châu Âu yêu cầu Mỹ làm rõ khả năng hỗ trợ về binh sĩ và không quân để giúp đảm bảo an ninh cho Ukraine.
Một nhà ngoại giao NATO nhận định sau cuộc họp: “Có thực tế đang dần rõ ràng rằng châu Âu sẽ phải tự mình đảm nhận trách nhiệm. Mỹ chưa cam kết gì chắc chắn”.
Cuộc họp này diễn ra chỉ ít ngày sau khi ông Trump gặp các lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng. Các đồng minh đang cân nhắc kế hoạch đưa lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine và mua thêm vũ khí Mỹ cho Kiev
Ông Trump hôm 19/8 nói sẵn sàng đưa binh sĩ Mỹ tới Ukraine, nhưng ngay hôm sau lại rút lại, chỉ gợi ý có thể hỗ trợ trên không cho lực lượng châu Âu, bao gồm khả năng huy động các máy bay chiến đấu và máy bay vận tải Mỹ. Một quan chức châu Âu thừa nhận: "chúng ta đang quay lại tình cảnh hồi mùa xuân, với sự hình thành liên minh hỗ trợ Ukraine nhưng vẫn thiếu sự thống nhất”.
Sự xuất hiện của ông Colby trong các cuộc thảo luận càng khiến đồng minh châu Âu hoài nghi. Ông Colby là quan chức Lầu Năm Góc từng tham gia rà soát kho vũ khí Mỹ, dẫn tới việc Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth hồi tháng 7 tạm ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine. Ông Colby cũng nhiều lần kêu gọi châu Âu tự tăng cường phòng thủ trước Nga.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc Kingsley Wilson khẳng định ông Colby chỉ truyền đạt chỉ đạo của Tổng thống Trump và Bộ trưởng Hegseth về đảm bảo an ninh cho Ukraine, phù hợp với nỗ lực ngoại giao nhằm kết thúc xung đột.
Một số quan chức châu Âu khác thì lạc quan hơn, cho rằng đây mới chỉ là bước mở đầu cho loạt đàm phán phức tạp và tốn kém để duy trì hòa bình. Một quan chức NATO cho biết các kế hoạch quân sự tại châu Âu đang được điều chỉnh theo nhiều kịch bản, song song với nỗ lực ngoại giao.
Nhà Trắng đã đề xuất Hungary có thể là nơi diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Đây được xem là bước tiếp theo của tiến trình hòa bình.
Nga hiện chưa chính thức xác nhận khả năng ông Putin sẽ gặp trực tiếp ông Zelensky để thảo luận về hòa bình ở Ukraine.
