Tranh cãi ở cường quốc NATO về ý tưởng đưa quân đến Ukraine

Ý tưởng triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu tại Ukraine trong khuôn khổ một thỏa thuận hòa bình tiềm năng với Nga đang gây nhiều tranh luận ở Đức, ngay cả khi khả năng này vẫn còn xa vời.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz. Ảnh: EPA

Reuters ngày 21/8 đưa tin, Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết ông sẵn sàng cân nhắc khả năng Đức tham gia một sứ mệnh gìn giữ hòa bình tại Ukraine, nhưng nhấn mạnh mọi quyết định đều phải có sự phối hợp với các đối tác châu Âu và được Quốc hội Đức (Bundestag) thông qua. 

Ông Merz thừa nhận việc triển khai binh sĩ có thể là một thách thức lớn trong bối cảnh chính phủ của ông mới giành được sự ủng hộ sau hai vòng bỏ phiếu.

Nga đã nhiều lần phản đối kịch liệt việc triển khai binh sĩ từ NATO tới Ukraine. Tuy nhiên, hiện chưa rõ một lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu có thể được tổ chức và vận hành ra sao.

Theo Reuters, nội bộ chính trị Đức, đề xuất triển khai binh sĩ tới Ukraine vấp phải nhiều tranh cãi. Bà Alice Weidel, lãnh đạo đảng cực hữu “Sự lựa chọn vì nước Đức” (AfD), chỉ trích ý tưởng đưa quân là “nguy hiểm và thiếu trách nhiệm”. Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul cũng cảnh báo rằng Berlin có thể không đủ năng lực để thực hiện một sứ mệnh như vậy.

Sự dè dặt còn xuất phát từ lịch sử: Nước Đức từng mang ký ức đau thương thời Thế chiến II và cũng có những trải nghiệm khó khăn trong các chiến dịch quân sự gần đây ở Afghanistan và Mali. Bên cạnh đó, nhiều người dân lo ngại về chi phí quốc phòng khổng lồ trong bối cảnh kinh tế Đức đang gặp khó khăn.

Theo ông Marcel Dirsus, chuyên gia tại Viện Chính sách An ninh (Đại học Kiel, Đức), “đây rõ ràng là vấn đề gây tranh cãi lớn ở Đức” và chính phủ sẽ hành xử rất thận trọng. Ông cho rằng không nên tiêu tốn uy tín chính trị cho một phương án chưa chắc đã thành hiện thực.

Chiến trường Ukraine vẫn nóng bất chấp các diễn biến trong đàm phán hướng tới hòa bình. Ảnh: Reuters

Thủ tướng Merz từng cam kết xây dựng lực lượng vũ trang Đức mạnh nhất châu Âu, được hỗ trợ bằng hàng trăm tỷ euro vốn vay mới. Tuy nhiên, sự ủng hộ dành cho ông đang giảm sút, trong khi AfD – vốn có quan điểm phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine – lại nhận được nhiều sự ủng hộ hơn trong các cuộc thăm dò.

Trong khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer bày tỏ sự ủng hộ đối với ý tưởng triển khai lực lượng châu Âu tại Ukraine, thì dư luận Đức tỏ ra dè dặt hơn. Khảo sát của Forsa cho thấy 49% người Đức ủng hộ việc cử binh sĩ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu, trong khi 45% phản đối - tỷ lệ chia rẽ này trái ngược với mức ủng hộ cao hơn nhiều tại Anh và Pháp.

Sự hoài nghi đặc biệt mạnh ở miền đông Đức – nơi sắp có 3 bang tổ chức bầu cử vào năm tới. Ông Sven Schulze, lãnh đạo CDU tại bang Saxony-Anhalt, nhận định quân đội Đức hiện chưa đủ năng lực triển khai. Theo ông, ưu tiên lớn hơn là xây dựng một “kiến trúc an ninh châu Âu vững chắc”.

Một số chính trị gia thuộc đảng Dân chủ Xã hội (SPD), đối tác liên minh của ông Merz, cũng phản đối ý tưởng triển khai quân tới Ukraine. Nghị sĩ Ralf Stegner cho rằng việc đưa quân Đức tới Ukraine là “hết sức khó khăn” cả về chính trị lẫn lịch sử.

Tuy nhiên, một số nhân vật trong CDU lại cho rằng quân Đức có thể đóng vai trò quan trọng nếu Nga và Ukraine đạt được một lệnh ngừng bắn lâu dài. Ông Thomas Roewekamp, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Quốc hội Đức, nói: “Để răn đe có hiệu quả, chúng ta cần có năng lực quân sự”.

Khi được hỏi, Thủ tướng Merz khẳng định “còn quá sớm để đưa ra câu trả lời dứt khoát” về việc triển khai binh sĩ tới Ukraine.