Việc xây dựng hệ thống trạm đổi pin được kỳ vọng sẽ là lời giải cho những lo ngại của người dùng đối với xe máy điện, khi vấn đề sạc pin tại nhà trọ hay chung cư còn nhiều bất tiện, cùng với nỗi băn khoăn về giới hạn quãng đường di chuyển. Đây cũng là mô hình đã chứng minh hiệu quả tại nhiều quốc gia, điển hình là Trung Quốc.

Tại thị trường Việt Nam, việc phát triển mạng lưới đổi pin được xem như một bước đi đầy thách thức, thậm chí mang tính "canh bạc" đối với các hãng xe, do tỷ lệ người dùng chuyển từ xe xăng sang điện chưa bùng nổ.

Tuy nhiên, với xu thế chính sách ngày càng ủng hộ phương tiện xanh, trạm đổi pin được nhận định sẽ trở thành nhân tố quan trọng, quyết định sự cạnh tranh và chia sẻ thị phần trong ngành xe máy điện.

Đáng chú ý, VinFast mới đây đã công bố kế hoạch tham gia mạnh mẽ vào xu hướng này. Hãng sẽ giới thiệu dòng xe máy điện hỗ trợ đổi pin, đồng thời đưa vào vận hành 1.000 trạm đổi pin đầu tiên ngay từ tháng 10. Mục tiêu trong năm nay là mở rộng lên 50.000 trạm, trước khi tiến tới 150.000 trạm phủ sóng toàn quốc, thể hiện rõ tham vọng dẫn đầu thị trường.

Các dòng xe đổi pin của VinFast sẽ có thiết kế và trang bị gần giống các mẫu hiện hành, chỉ khác biệt ở cấu trúc khoang chứa. Pin được bố trí dạng tháo lắp, với hai ngăn chứa riêng biệt. Mỗi viên pin dung lượng 1,5kWh có thể giúp xe di chuyển tối đa 85 km trong điều kiện lý tưởng.

Người dùng có thể chọn thuê pin với giá 200.000 đồng/tháng và trả thêm phí 9.000 đồng mỗi lần đổi pin tại trạm. Tổng chi phí sử dụng, theo tính toán của hãng, sẽ tương đương hoặc thấp hơn so với xe xăng, đặc biệt với nhóm khách hàng thường xuyên di chuyển.

Không chỉ VinFast, TMT Motors cũng công bố kế hoạch gia nhập lĩnh vực xe máy điện. Theo thông tin từ cuối tháng 7, TMT dự kiến tung ra 5 mẫu xe điện vào quý IV năm nay, đồng thời phát triển hệ thống trạm sạc và đổi pin công cộng.

Tuy vậy, khác với VinFast, kế hoạch triển khai cụ thể của TMT vẫn chưa được tiết lộ. Chưa rõ số lượng trạm, chi phí cũng như địa điểm hoạt động ra sao, chỉ biết rằng mỗi trạm dự kiến trang bị từ 5 đến 72 viên pin.

Đây cũng là lần đầu tiên TMT bước vào mảng xe máy điện, sau khi mở rộng sang ô tô du lịch với một số sản phẩm như Wuling Mini EV, Bingo và sắp tới là Nano S05 - mẫu ô tô điện hai chỗ ngồi.

Trong khi đó, Honda Việt Nam cũng đã thử nghiệm mô hình đổi pin, áp dụng cho mẫu xe điện CUV e:. Tuy nhiên, thay vì đầu tư xây dựng hệ thống trạm công cộng, hãng lại tận dụng mạng lưới HEAD (đại lý chính hãng) để triển khai dịch vụ này.

Thực tế, giải pháp này vẫn còn nhiều hạn chế. Sau khi ra mắt từ tháng 4, phải đến cuối tháng 8, các HEAD mới có pin để khách đổi. Số lượng pin hiện chưa dồi dào, khiến khách hàng muốn sử dụng dịch vụ phải liên hệ trước để kiểm tra tình trạng pin.

Một trong những đơn vị tiên phong trong việc triển khai trạm đổi pin tại Việt Nam là Selex Motor. Dù thương hiệu này chưa nổi bật trên thị trường do ít mẫu xe, nhưng lại sớm đầu tư vào hạ tầng pin từ năm 2023. Selex tập trung phục vụ nhóm khách hàng chuyên nghiệp như tài xế công nghệ, người chở hàng.

Hiện Selex đã có khoảng 90 trạm đổi pin đặt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng. Đây được xem là nền tảng quan trọng, giúp hãng tạo được chỗ đứng riêng trong một phân khúc đặc thù, dù chưa thể cạnh tranh trực diện với những "ông lớn" khác.