UBND TP HCM vừa có báo cáo gửi Bộ Tài chính, đề xuất một số giải pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tại đặc khu Côn Đảo. Trong đó, đáng chú ý là đề xuất đầu tư tuyến cáp treo giao thông công cộng kết nối sân bay Cỏ Ống với khu trung tâm Côn Đảo, nhằm giải quyết bài toán hạ tầng giao thông trong điều kiện quỹ đất hạn chế và yêu cầu bảo tồn hệ sinh thái rừng.

Theo đánh giá của TP HCM, Côn Đảo có vị trí chiến lược về kinh tế biển gắn với quốc phòng – an ninh, đồng thời sở hữu nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, lịch sử và tâm linh. Tuy nhiên, phần lớn diện tích trên đảo là đất rừng, trong đó có khu vực thuộc Vườn quốc gia Côn Đảo, khiến khả năng mở rộng hạ tầng giao thông đường bộ gặp nhiều hạn chế.

Hiện nay, tuyến kết nối từ sân bay Cỏ Ống về trung tâm Côn Đảo chỉ có một trục đường bộ độc đạo với quy mô hai làn xe, địa hình đèo dốc, quanh co, một bên giáp biển, một bên là sườn núi rừng đặc dụng. Năng lực thông hành của tuyến đường này được đánh giá là thấp và khó đáp ứng nhu cầu đi lại trong bối cảnh sân bay Côn Đảo dự kiến nâng công suất trong thời gian tới.

Theo quy hoạch, đến năm 2030, sân bay Côn Đảo đạt công suất khoảng 2 triệu hành khách/năm và tăng lên khoảng 3 triệu hành khách/năm vào năm 2050. Nếu không có phương án kết nối thay thế, nguy cơ ùn tắc giao thông sẽ ngày càng gia tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động du lịch và phát triển kinh tế – xã hội của đặc khu.

TP HCM đã so sánh hai phương án kết nối chính. Với phương án mở rộng đường bộ từ hai lên bốn làn xe, việc thi công sẽ phải đào bạt vách núi, tác động trực tiếp đến đất rừng. Ước tính, khoảng 15,75 ha đất rừng phải chuyển đổi mục đích sử dụng, gây ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái Vườn quốc gia Côn Đảo.

Trong khi đó, phương án cáp treo giao thông công cộng đi trên không, kết nối sân bay Cỏ Ống qua khu vực đỉnh núi Nhà Bàn về trung tâm Côn Đảo, chỉ cần xây dựng một số trụ đỡ và công trình phụ trợ. Diện tích rừng bị tác động khoảng 3 ha, không phải chuyển đổi mục đích sử dụng rừng. Các vị trí trụ cáp được bố trí tại khu đất trống, trảng cỏ, cây bụi, kết hợp ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm hạn chế tối đa ảnh hưởng đến cảnh quan và hệ sinh thái tự nhiên.

Đánh giá tổng thể cho thấy, phương án cáp treo giúp giảm mức độ tác động đến rừng hơn 5 lần so với phương án mở rộng đường bộ, đồng thời hình thành thêm một loại hình giao thông công cộng mới, phù hợp với định hướng phát triển du lịch bền vững của Côn Đảo.

Bên cạnh giải pháp hạ tầng giao thông, TP HCM cũng kiến nghị Trung ương xem xét áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao ra làm việc tại Côn Đảo, trong đó có đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 5 năm đối với chuyên gia, nhà khoa học.

Về nguồn lực đầu tư, giai đoạn 2026 – 2030, tổng vốn dự kiến dành cho đặc khu Côn Đảo khoảng 51.000 tỷ đồng, từ ngân sách Thành phố và các nguồn vốn hợp pháp khác, nhằm từng bước tháo gỡ các nút thắt hạ tầng và tạo nền tảng phát triển bền vững trong dài hạn.