Không chỉ đảng Dân chủ, truyền thông và chuyên gia, mà ngay cả một số thành viên đảng Cộng hòa đã chỉ trích mạnh mẽ việc Tổng thống Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để chi gần 8 tỷ USD cho các hàng rào dọc biên giới phía Nam.

Việc ông Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia được xem là một bước tiến lớn nhằm thúc đẩy xây dựng bức tường biên giới với Mexico mà ông đã hứa bấy lâu nay. Tuy nhiên, động thái đó cũng đi liền với rủi ro lớn về chính trị và pháp lý mà ông chủ Nhà Trắng sẽ phải đối mặt.

Trong một tuyên bố chung, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer, hai lãnh đạo hàng đầu của đảng Dân chủ tại Quốc hội, nói rằng họ sẽ sử dụng “tất cả giải pháp có sẵn” để đảo ngược tuyên bố tình trạng khẩn cấp của ông Trump.

Tuyên bố chung của hai nhà lãnh đạo đảng Dân chủ nhấn mạnh, hành động bất hợp pháp của Tổng thống Trump về một cuộc khủng hoảng không tồn tại là đi ngược lại Hiến pháp và khiến nước Mỹ trở nên kém an toàn hơn. Tổng thống không phải là người đứng trên luật pháp và Quốc hội không thể để Tổng thống xé bỏ Hiến pháp. Hai nhà lãnh đạo đảng Dân chủ đồng thời kêu gọi các nghị sỹ Cộng hòa chung tay với họ để ngăn chặn hành động phi pháp của ông Trump.

Các Hạ nghị sỹ Dân chủ có kế hoạch giới thiệu một dự luật nhằm ngăn chặn động thái của Tổng thống Mỹ. Dự luật đó có thể được cả hai viện Quốc hội thông qua nếu giành được số phiếu của 6 Thượng nghị sĩ Cộng hòa từng chỉ trích bản tuyên bố của ông Donald Trump. Trong trường hợp đó, ông Trump sẽ rơi vào tình thế phải lần đầu tiên sử dụng quyền phủ quyết trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, một hành động có thể gây chia rẽ hơn nữa nội bộ đảng Cộng hòa trong giai đoạn từ nay đến khi diễn ra các cuộc bầu cử năm 2020.

Các nghị sỹ Dân chủ và một số nhóm ủng hộ tự do cũng cho biết, họ có kế hoạch nộp đơn kiện để ngăn chặn động thái của ông Trump tại Tòa án Liên bang.

Trước đó, phát biểu tại lễ tưởng niệm một năm ngày xảy ra xả súng trường học tại thành phố Parkland, bang Florida khiến 17 người thiệt mạng và hơn mười người khác bị thương, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho rằng, việc Tổng thống Donald Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp về biên giới có thể dẫn đến một tổng thống mới tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về súng đạn. Một kịch bản như vậy là chính xác những gì một số nghị sỹ đảng Cộng hòa đã lo sợ.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio, cũng đưa ra một lập luận tương tự và cảnh báo rằng một tổng thống tương lai có thể sử dụng chiến thuật này để áp dụng cho “Thỏa thuận Xanh Mới ”. Đây là một loạt các chương trình kinh tế đã được đề xuất tại Mỹ nhằm giải quyết tình trạng biến đổi khí hậu và bất bình đẳng về kinh tế.

Trên trang Twitter cá nhân, phóng viên chuyên trách mảng an ninh quốc gia và luật pháp Charlie Savage của tờ Thời báo New York Times nhận định, việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp để xây tường biên giới sẽ giúp ông Trump giữ được thể diện, nhưng sẽ khiến các luật sư bận bịu hơn những nhà xây dựng. Lịch sử sẽ ghi nhận đây là một trong những hành động vi phạm các quy tắc Hiến pháp khác thường nhất của ông Trump, tạo tiền lệ cho các tổng thống trong tương lai nếu họ muốn vượt qua Quốc hội Mỹ.