Tính cạnh tranh là một trong những mục tiêu cốt lõi của Luật Đấu thầu. Tuy nhiên, tại hàng loạt gói thầu xây lắp do Công ty CP Cấp nước và VSMT nông thôn Hậu Giang làm chủ đầu tư, yếu tố này dường như không được thể hiện rõ.
Thực trạng "đấu thầu một mình"
Phân tích các gói thầu xây lắp lớn do Công ty Huy Thắng mời thầu trong giai đoạn 2022-2025 cho thấy một bức tranh đáng chú ý. Dưới đây là chi tiết 6 gói thầu xây lắp lớn mà Công ty Thành Công đã trúng:
| STT | Tên Gói thầu / Công trình | Giá Gói thầu (VNĐ) | Giá Trúng thầu (VNĐ) | Tỷ lệ Tiết kiệm | Ghi chú |
| 1 | Nâng cấp, mở rộng tuyến ống tại các xã Tân Tiến, Thạnh Xuân,... (năm 2025) | 10.269.428.000 | 8.318.242.000 | 19% | Có 2 nhà thầu tham gia. |
| 2 | Cải tạo, sửa chữa các tuyến ống nước yếu (năm 2024) | 5.838.637.000 | 5.387.954.000 | 7.7% | Có 2 nhà thầu tham gia. |
| 3 | Nâng cấp, mở rộng trạm cấp nước Đông Thạnh (năm 2024) | 18.920.641.000 | 18.517.891.000 | 2.1% | Có 2 nhà thầu tham gia; 1 bị loại. |
| 4 | Thi công tuyến ống cấp nước xã Phú Hữu, xã Phú Tân (năm 2022) | 10.675.863.000 | 10.569.374.000 | 1% | Chỉ có 1 nhà thầu tham gia. |
| 5 | Nâng cấp, mở rộng trạm cấp nước xã Phú Tân (năm 2022) | 7.384.624.000 | 7.315.505.000 | 0.9% | Chỉ có 1 nhà thầu tham gia. |
| 6 | Nâng cấp, mở rộng Trạm cấp nước Thạnh Xuân (năm 2022) | 4.668.444.000 | 4.584.972.000 | 1.8% | Chỉ có 1 nhà thầu tham gia. |
Như vậy, 50% (3 trong 6 gói thầu) có tổng giá trị hơn 22,5 tỷ đồng, chỉ có duy nhất Công ty TNHH Xây dựng Thành Công tham gia và trúng thầu.
Hồ sơ năng lực của nhà thầu "một mình một ngựa"
Công ty TNHH Xây dựng Thành Công (MST: 1800153832; Giám đốc: ông Bùi Hữu Công) là một nhà thầu có kinh nghiệm hoạt động từ năm 1997. Với việc trúng 50/72 gói thầu đã tham gia, tổng giá trị trúng thầu hơn 129 tỷ đồng, công ty này chứng tỏ năng lực và vị thế vững chắc trong ngành. Đặc biệt, việc liên tục là nhà thầu duy nhất tham gia và trúng các gói thầu lớn tại Công ty Cấp nước Hậu Giang cho thấy một lợi thế cạnh tranh vượt trội.
Hệ quả kinh tế: Tỷ lệ tiết kiệm thấp
Việc thiếu vắng sự cạnh tranh đã ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh tế. Tại 3 gói thầu "một mình một ngựa", tỷ lệ tiết kiệm so với giá gói thầu là rất thấp, lần lượt chỉ đạt 1%, 0.9% và 1.8%. Ngược lại, ở gói thầu năm 2025, khi có sự cạnh tranh, tỷ lệ tiết kiệm đã đạt tới 19%.
Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư Vĩnh Long) nhận định: “Mục tiêu của đấu thầu rộng rãi là thu hút nhiều nhà thầu tham gia để tạo ra sự cạnh tranh thực sự, từ đó lựa chọn được nhà thầu tốt nhất với chi phí hiệu quả nhất. Việc một gói thầu rộng rãi chỉ có một nhà thầu tham gia, dẫn đến tỷ lệ tiết kiệm thấp, là một dấu hiệu cần được chủ đầu tư xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo mục tiêu cốt lõi của luật được thực thi.”
Thực trạng các gói thầu lớn liên tục rơi vào tình trạng "đua một ngựa" cho thấy hình thức "đấu thầu rộng rãi" có thể sẽ chỉ mang tính hình thức.
