Công ty Cổ phần Cấp nước và Vệ sinh môi trường nông thôn Hậu Giang (Công ty Cấp nước Hậu Giang) (MST: 6300330916; địa chỉ: Ấp 2, Thị trấn Nàng Mau, Huyện Vị Thủy, Hậu Giang cũ), do ông Lê Kỳ Hội làm Giám đốc, là một trong những chủ đầu tư lớn nhất trong lĩnh vực hạ tầng cấp nước tại địa phương, quản lý hàng loạt dự án với tổng vốn đầu tư hàng trăm tỷ đồng.

Tuy nhiên, phân tích dữ liệu đấu thầu các gói thầu gần đây cho thấy một mô hình hoạt động có tính hệ thống cao, với sự tham gia của một nhóm các doanh nghiệp quen thuộc, mỗi đơn vị đóng một vai trò chuyên biệt.

Bản đồ "hệ sinh thái" các đối tác

Trong các dự án lớn, Công ty Cấp nước Hậu Giang thường không trực tiếp mời thầu mà ủy quyền cho các "cánh tay nối dài". Nổi bật là Công ty TNHH MTV Đầu tư xây dựng Huy Thắng (MST: 6300347109; địa chỉ: 118 Đường Thi Sách, TP. Vị Thanh, Hậu Giang; Giám đốc: ông Nguyễn Huy Danh) được giao mời thầu các gói xây lắp.

Vai trò thẩm định hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu thường xuyên thuộc về Công ty TNHH Xây dựng GPM Hậu Giang (MST: 6300287770).

Sau quá trình đó, các gói thầu chính thường được trao cho các nhà thầu "ruột". Dữ liệu từ 6 gói thầu xây lắp lớn gần đây (tổng giá trị trúng thầu hơn 54,6 tỷ đồng) cho thấy người chiến thắng luôn là Công ty TNHH Xây dựng Thành Công (MST: 1800153832; địa chỉ: 10 Lê Lợi, Quận Ninh Kiều, Cần Thơ; Giám đốc: ông Bùi Hữu Công).

Năng lực và "quan hệ" của các đối tác trong hệ sinh thái

Các doanh nghiệp trong "hệ sinh thái" này đều có lịch sử đấu thầu ấn tượng. Công ty Huy Thắng trúng tuyệt đối 60/60 gói thầu tư vấn đã tham gia. Công ty Xây dựng GPM Hậu Giang cũng có tỷ lệ thắng 100% với 10/10 gói tư vấn tại các dự án của Công ty Cấp nước Hậu Giang.

Nhà thầu thi công chính là Công ty Xây dựng Thành Công cũng là một tên tuổi lớn, đã tham gia 72 gói thầu, trúng 50 gói với tổng giá trị hơn 129 tỷ đồng. Đáng chú ý, nhà thầu này có quan hệ đối tác chiến lược với hàng loạt đơn vị cấp nước lớn ở ĐBSCL như Cấp nước Vĩnh Long (trúng 30/40 gói) và Cấp nước Tiền Giang (trúng 10/10 gói).

Chia sẻ về góc độ pháp lý, Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư Vĩnh Long cho biết: “Pháp luật về đấu thầu không cấm việc một chủ đầu tư thường xuyên làm việc với các nhà thầu quen thuộc nếu họ chứng minh được năng lực. Tuy nhiên, nếu mô hình này lặp lại với tần suất cao, dẫn đến việc thiếu vắng các nhà thầu mới và tính cạnh tranh thấp, các cơ quan quản lý nhà nước cần xem xét, giám sát để đảm bảo các nguyên tắc về cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế được thực thi đúng đắn.”

Mô hình "hệ sinh thái" này, với sự phối hợp nhịp nhàng của các đối tác, dù có thể đảm bảo tiến độ nhưng cũng đặt ra câu hỏi lớn về một sân chơi đấu thầu thực sự rộng mở và cạnh tranh.

(Còn tiếp)