“Chúng ta đã đi 1/4 chặng đường của năm 2017. Tôi cũng đã nắm tình hình các địa phương qua giao ban của Thường trực Chính phủ cũng như các ngành, tôi đã đọc báo cáo của Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng cục Thống kê và các bộ, các địa phương trọng điểm của cả nước thì thấy rõ một điều đáng mừng là kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại của nước ta trong tháng 3 và quý I có sự chuyển biến tích cực, đồng bộ, nhiều gương sáng, nhiều mô hình tốt trong vườn hoa phát triển của đất nước chúng ta”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu mở đầu phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2017 tại trụ sở Chính phủ.

Thủ tướng đã nêu 10 điểm nổi bật và những điểm tồn tại, bất cập để các thành viên Chính phủ thảo luận, từ đó, không chỉ tìm ra nguyên nhân mà thảo luận về các giải pháp để khắc phục trong tháng 4 cũng như thời gian tới.

Theo Thủ tướng, 10 điểm sáng của kinh tế - xã hội là kinh tế vĩ mô ổn định, CPI 3 tháng tăng 0,9%. Tăng trưởng tín dụng cao (đạt 2,81% trong khi cùng kỳ năm 2016 đạt 1,54%). Xuất khẩu tăng mạnh, ước đạt trên 43,7 tỷ USD, tăng 12,8%.

Thu ngân sách tăng mạnh, đạt 23,4% dự toán, tăng 13,5% so với cùng kỳ. Số doanh nghiệp thành lập mới tiếp tục tăng nhanh (có trên 26.400 doanh nghiệp thành lập mới).

Thủ tướng cũng cho biết, sáng nay, ông đã nhận được thông tin rất vui là chỉ số sản xuất Nikkei hay chỉ số quản trị mua hàng của nước ta đạt 54,6, cao hơn so với bình quân của ASEAN là 50,9.

Một điểm nổi bật nữa là môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện. Theo công bố chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của VCCI, có 51 tỉnh, thành phố có chất lượng điều hành từ khá trở lên.

Khắc phục tình trạng tăng trưởng thấp

“Tuy vậy, tại phiên họp này, chúng tôi cũng nêu một điều hết sức lo lắng là tăng trưởng GDP quý I chỉ mới đạt 5,1%, là thấp”, Thủ tướng nói, “Trong khi nông nghiệp, dịch vụ tăng khá thì khu vực công nghiệp, xây dựng tăng thấp”.

Cho rằng một nguyên nhân chính là do khai thác dầu, công nghiệp chế tạo, do nhiều hoàn cảnh khác nhau, chưa đạt kế hoạch đề ra, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thảo luận để tìm ra biện pháp cụ thể trong từng ngành hàng, từng lĩnh vực để “chúng ta có đối sách, phản ứng chính sách tốt hơn” để khắc phục tình trạng GDP tăng trưởng chậm trong quý I.

Xuất khẩu nếu loại trừ yếu tố giá chỉ tăng 6,7%. Giải ngân vốn đầu tư công chậm, quý I chỉ đạt 12,4% dự toán (cùng kỳ 2016 là 16%). Trong khi đó, tổng vốn đầu tư toàn xã hội chỉ tương đương 32% GDP, “như vậy mục tiêu huy động vốn xã hội của chúng ta đặt ra rất quyết liệt nhưng trong quý I cũng chưa cao, cần tìm ra nguyên nhân này”.

Cổ phần hóa doanh nghiệp chậm, chưa có doanh nghiệp lớn bán vốn, thoái vốn, cổ phần hóa đạt yêu cầu, kế hoạch đề ra. Bên cạnh đó, tai nạn giao thông, cháy nổ, phá rừng và một số mặt nổi cộm của xã hội cần quan tâm chỉ đạo quyết liệt.

Đề cập tình hình thế giới với một số chuyển biến tốt như một số nước có tăng trưởng nhưng Thủ tướng cũng cho rằng còn tiềm ẩn khó định, ảnh hưởng lớn đến nước ta và nêu ví dụ như chính sách bảo hộ mậu dịch của Mỹ từ khi ông Donald Trump làm Tổng thống, có thể tác động đến xuất khẩu của nước ta. Dòng vốn đầu tư nước ngoài cả trực tiếp và gián tiếp cũng như có thể bị tác động. Sức ép tăng lạm phát, tỷ giá gia tăng.

“Trong bối cảnh đó, chúng ta đặt vấn đề phải tăng trưởng và kiềm chế lạm phát, thì mới bảo đảm các cân đối vĩ mô như ngân sách nhà nước, nợ công, đầu tư, xuất nhập khẩu, giải quyết việc làm, thu nhập, đời sống của người dân”, Thủ tướng nói và cho rằng đây phải là quyết tâm chính trị, cần có giải pháp căn cơ, cụ thể hơn. Phải theo dõi tình hình để phản ứng chính sách chặt chẽ, linh hoạt, chủ động hơn.

“Đặc biệt là làm sao đẩy mạnh đầu tư xã hội”, Thủ tướng đặt vấn đề “có thể tăng vốn đầu tư xã hội thêm 3% lên 35% GDP có được không. Làm sao nước ngoài không thôn tính các ngành quan trọng của Việt Nam. Làm sao phân bổ nguồn lực theo tín hiệu thị trường đạt kết quả tốt nhất. Làm sao công nghiệp khai thác được đẩy mạnh, cơ chế nào?”.

Cùng với những việc đó, Thủ tướng nhấn mạnh công tác truyền thông, ổn định tâm lý thị trường, đồng thời lưu ý việc chuẩn bị tốt cho kỳ thi tốt nghiệp trung học sắp tới.