Nhóm các nhà khoa học đến từ Mỹ, Canada, Mexico, Đức, Úc, Anh, dẫn đầu bởi nhà nhân chủng học Douglas Kennett từ Đại học California ở Santa Barbara - Mỹ đã thực hiện một cuộc nghiên cứu quy mô lớn đã tìm ra nguyên nhân dẫn tới sự sụp đổ của nền văn minh Maya.
Họ đã phân tích các bộ hài cốt "bị hư hỏng" trong thời kỳ cuối của đế chế. Những người này chết với thương tổn nặng nề trên cơ thể, cho thấy cuộc sống của họ đã không còn yên ổn như thời kỳ trước.
Các bộ hài cốt chỉ ra hạn hán đi kèm với sự gia tăng xung đột và bạo lực. Có vẻ như chiến tranh ngày càng phổ biến, mà nguyên nhân là thiếu hụt lượng mưa dẫn đến mất an ninh lương thực nghiêm trọng.
Đế chế Maya những năm 1400-1450, dân số đã lên tới mức khổng lồ, kéo theo nhu cầu khổng lồ tương đương về mọi mặt của đời sống, nên tác động dây chuyền của hạn hán đã lên tới mức hủy diệt.
Nhiều nguồn dữ liệu cho thấy xung đột dân sự đã gia tăng đáng kể và mô hình tuyến tính tổng quát tương quan với xung đột trong các thành phố đều bao gồm điều kiện hạn hán, kéo dài từ năm 1400 đến năm 1450 sau CN.
Việc thiếu nước sẽ ảnh hưởng đến hoạt động nông nghiệp và các tuyến đường thương mại, gây căng thẳng cho cư dân người Maya. Khi lương thực trở nên khan hiếm và thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn, mọi người hoặc là chết đói hoặc ly tán.
Bên trong ngôi mộ tập thể nằm tại một thành phố bị bỏ hoang, các nhà nghiên cứu phát hiện thấy nhiều hài cốt có thể thuộc về các thành viên gia đình Cocoms (tương đương như nguyên thủ quốc gia thời nay).
Điều này cho thấy một kết cục đẫm máu có thể đã xảy ra do các phe phái xung đột và bất ổn xã hội.
Ngoài việc cung cấp cho chúng ta cái nhìn chân thực về lịch sử của nền văn minh này, nghiên cứu mới cũng là một lời cảnh báo rằng sự thay đổi khí hậu có thể nhanh chóng gây áp lực lên ngay cả những nền văn minh thịnh vượng và lâu đời nhất.
Những người dân sống sót đã di cư đến các thị trấn nhỏ hơn để vượt qua cơn bão khí hậu. Họ đã không bao giờ có cơ hội trở lại khôi phục đế chế vì sau đó người Tây Ban Nha đã chinh phục vùng Yucatan từ thế kỷ 16, dập tắt những ngọn lửa sau cùng.
Đây cũng là minh chứng cho thấy tồn tại một "mối liên kết bền vững" giữa con người và môi trường.
Nó cũng cảnh báo đến thế giới hiện tại, nơi mà biến đổi khí hậu đang ngày càng diễn biến phức tạp và nguy hiểm hơn đang dẫn đến mất an ninh lương thực ở nhiều nơi.
