Bên cạnh cung nữ, thái giám hay còn gọi hoạn quan là lực lượng lao động không thể thiếu trong hoàng cung, phục vụ hoàng đế và các phi tần. Khác với nam giới bình thường có thể lấy vợ và có con, hoạn quan là những người đã trải qua quá trình tịnh thân và trở thành "bán nam bán nữ".
Hoạn quan sẽ không còn nhiều ham muốn tình dục và không có khả năng duy trì nòi giống. Khi vào trong cung, thái giám sẽ làm nhiều công việc nặng nhọc như bưng bê, dọn dẹp vệ sinh sạch sẽ các cung điện, phục vụ các nhu cầu ăn, mặc, đi lại... của hoàng đế.
Đặc biệt, thái giám có một nhiệm vụ quan trọng là giúp nhà vua tiết dục, tránh đắm chìm trong nữ sắc mà bỏ bê triều chính, sức khỏe suy kiệt. Trong hậu cung của hoàng đế có hàng ngàn phi tần, mỹ nữ xinh đẹp. Người nào cũng muốn được "lọt vào mắt xanh" của nhà vua để có thể "một bước lên mây", có được cuộc sống cao sang quyền quý, nhất là khi sinh được hoàng tử hay công chúa.
Tuy nhiên, hoàng đế không được tùy tiện sủng hạnh cả đêm phi tần hay thậm chí là cung nữ. Nhà vua phải tuân thủ các quy định của hoàng tộc và triều đình. Nếu hoàng đế không nhớ thì những thái giám thân cận đi theo hầu sẽ "nhắc nhở".
Vào mỗi đêm, sau khi chọn được phi tần thị tẩm, hoàng đế chỉ có thể ở bên mỹ nhân trong thời gian quy định. Sau khi hết giờ, thái giám sẽ đưa họ trở về cung. Chỉ có hoàng hậu là có đặc quyền được ở ngủ qua đêm với nhà vua. Trong suốt quá trình thị tẩm, thái giám sẽ túc trực, đứng bên ngoài cửa để ghi chép ngày giờ nhà vua thị tẩm phi tần nào cũng như lắng nghe mọi động tĩnh trong phòng để sẵn sàng làm nhiệm vụ khi được chủ nhân gọi.
Nhiều triều đại, trong đó có nhà Thanh căn dặn con cháu không nên ham mê sắc dục nên đặt ra quy tắc “thỉnh chuông”. Quy tắc này có nghĩa là hoàng đế cần phải sủng hạnh phi tần trong thời gian quy định. Vì vậy, thái giám có nhiệm vụ "thỉnh chuông" cho hoàng đế biết thời gian thị tẩm đã hết.
Một số hoàng đế thực hành nghiêm khắc quy tắc mà tổ tiên lập ra và sẽ kết thúc việc thị tẩm khi thái giám thúc giục họ một lần. Tuy nhiên, đôi khi thái giám sẽ phải "thỉnh chuông" 3 - 4 lần.
Thậm chí, nếu nhà vua mãi không dừng "cuộc yêu" dù đã nhắc nhở nhiều lần thì thái giám sẽ xin phép vào bên trong để đưa phi tần trở về cung của mình để hoàng đế nghỉ ngơi, giữ sức khỏe để có thể tham gia thiết triều, xử lý chuyện triều chính vào ngày hôm sau.
Khi thái giám vào trong phòng, hoàng đế thường sẽ mất hết hứng thú, không còn muốn ở bên phi tần. Lúc này, thái giám sẽ làm nhiệm vụ của mình là đưa phi tần vừa thị tẩm về cung và nhà vua nghỉ ngơi một mình cho tới sáng.
Nhờ có thái giám đi theo hầu hạ và "nhắc nhở" các quy định liên quan đến thị tẩm, hoàng đế vừa thị tẩm giúp duy trì hương hỏa cho gia tộc vừa có thể đảm bảo sức khỏe để có thể chăm lo chuyện triều chính, quốc gia đại sự. Ảnh trong bài mang tính minh họa.
