Trái Đất là nơi sinh sống của gần 4.000 loài rắn khác nhau. Sự đa dạng khổng lồ này đến từ đâu, khi nào và tại sao là những câu hỏi mà các nhà khoa học vẫn đang cố gắng tìm ra.
Rắn rất hiếm trong hồ sơ hóa thạch, và những loài còn sống ngày nay rất nhút nhát và bí mật, điều này gây khó khăn cho các nhà khoa học trong việc thu thập dữ liệu.
Trong lịch sử, những sinh vật này cũng bị các nhà khoa học bỏ qua vì khi đó họ chú trọng nghiên cứu những sinh vật máu nóng giống với chúng ta hơn. Tuy nhiên, trong nghiên cứu mới đây các nhà khoa học nhận định: Đại Cổ Sinh có thể được gọi là "Kỷ nguyên của Rắn".
Theo mô hình mới của các nhà khoa học, loài rắn tổ tiên dường như chỉ chuyên về những thứ chúng có thể và không thể ăn ngay cả trước khi khủng long tuyệt chủng.
Trên thực tế, tổ tiên chung gần đây nhất của tất cả các loài rắn còn sống ngày nay có lẽ hầu hết đều ăn động vật không xương sống, như côn trùng. Chỉ sau khi vụ va chạm với tiểu hành tinh giết chết hầu hết các loài khủng long, rắn mới bắt đầu phân nhánh và thử thức ăn mới.
Mô hình mới cho thấy hầu hết các loài rắn còn sống ngày nay đều có nguồn gốc từ tổ tiên ăn thịt thằn lằn trong một khoảng thời gian tương đối ngắn.
Trong khi nghiên cứu mới dự đoán loài rắn bùng nổ đa dạng ngay sau sự kiện khủng long tuyệt chủng, các mô hình khác cho rằng điều này xảy ra hàng triệu năm sau, trong một sự kiện tuyệt chủng nhỏ hơn ở thế Eocene (thế Thủy Tân, cách đây 55 đến 34 triệu năm trước).
Dường như, rắn có một cách đặc biệt để xoắn và xoay mình để phù hợp với bất kỳ vị trí sinh thái nào. Chúng tiến hóa để ăn nhiều loại chế độ ăn khác nhau.
Một số loài rắn ngày nay cần nọc độc đặc biệt cho loại con mồi mà chúng săn được, trong khi những loài khác yêu cầu răng và hàm đặc biệt để nuốt chửng con mồi. Từ đó, số lượng của loài rắn trên hành tinh tăng lên đáng kể vì ở bất cứ môi trường nào, chúng cũng không đói ăn.
Cho dù sự đa dạng trong chế độ ăn uống bùng nổ ngay sau khi khủng long tuyệt chủng hay hàng triệu năm sau đó, có vẻ như rắn cổ đại có khả năng thay đổi hành vi săn mồi của chúng với sự linh hoạt đáng kể.
Nhà sinh thái học tiến hóa Michael Grundler từ Đại học California, Los Angeles (Mỹ) cho biết, sau sự bùng nổ ban đầu loài rắn trong Đại Cổ sinh, mô hình mới cho thấy các thành viên của loài rắn tiếp tục xâm chiếm Bắc và Nam Mỹ, gây ra những đợt bùng nổ tiến hóa thích nghi hơn nữa.
Có lẽ chính việc sử dụng các hành vi săn mồi đặc biệt như thế này đã thúc đẩy sự phát triển trong chế độ ăn của loài rắn, từ đó bùng nổ sự đa dạng và số lượng loài bò sát không chân này.
