Mới đây, Văn phòng Đảng ủy phường Long Hưng, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai đã hoàn tất quy trình lựa chọn nhà thầu cho gói thầu mua sắm xe ô tô phục vụ công tác chung. Điều đáng chú ý là dù thông báo mời thầu công khai, nhưng kết quả cuối cùng lại là kịch bản "một mình một chợ".

Từ những quyết định "tốc hành" đến biên bản mở thầu

Theo tìm hiểu của phóng viên, dự toán mua sắm xe ô tô phục vụ công tác chung của phường Long Hưng được hình thành từ chuỗi các quyết định mang tính pháp lý chặt chẽ. Cụ thể, ngày 05/11/2025, HĐND phường Long Hưng ra văn bản số 70/HDND-VP thống nhất chủ trương bổ sung kinh phí. Tiếp đó, ngày 14/11/2025, UBND phường ban hành Quyết định số 932/QĐ-UBND phê duyệt nhiệm vụ và dự toán kinh phí.

Ngày 01/12/2025, ông Trần Thanh Cảnh – Chánh Văn phòng Đảng ủy phường Long Hưng đã ký Quyết định số 18-QĐ/VPĐU phê duyệt Hồ sơ mời thầu qua mạng (E-HSMT) cho Gói thầu số 01: Mua sắm xe ô tô 7-8 chỗ. Gói thầu có giá dự toán là 825.000.000 đồng.

Tuy nhiên, khi thời điểm đóng thầu kết thúc vào lúc 09:00 ngày 10/12/2025, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia ghi nhận một diễn biến khá "tẻ nhạt": Chỉ có duy nhất Công ty TNHH Toyota Biên Hòa nộp hồ sơ dự thầu (E-HSDT). Tại biên bản mở thầu hoàn thành lúc 09:11 cùng ngày, giá dự thầu của đơn vị này là 825.000.000 đồng – bằng đúng 100% giá gói thầu.

Yêu cầu kỹ thuật "vừa khít" mẫu xe quen thuộc?

Đi sâu vào phân tích chương V – Yêu cầu về kỹ thuật của E-HSMT, có thể thấy các thông số được đưa ra vô cùng chi tiết. Cụ thể, bên mời thầu yêu cầu xe ô tô 7-8 chỗ phải có động cơ mã hiệu M20A-FKS, dung tích 1987 cc, công suất 172 hp, hộp số tự động vô cấp, và đặc biệt là chiều dài cơ sở 2850 mm cùng khoảng sáng gầm 170 mm.

Trao đổi về vấn đề này, chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ nhận định:

"Việc đưa ra các thông số kỹ thuật quá chi tiết như mã hiệu động cơ (M20A-FKS) hay các kích thước cụ thể đến từng milimet đôi khi vô tình tạo ra rào cản kỹ thuật. Theo quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Luật số 90/2025/QH15, hồ sơ mời thầu không được nêu đặc tính kỹ thuật nhằm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác. Trong trường hợp này, các thông số kỹ thuật được liệt kê dường như đang hướng tới một mẫu xe cụ thể của hãng Toyota, điều này giải thích vì sao các đối thủ khác 'ngại' nhảy vào sân chơi này."

Thêm vào đó, E-HSMT còn đưa ra các yêu cầu khắt khe về bảo hành (tối thiểu 3 năm hoặc 100.000 km) và yêu cầu nhà thầu phải có cam kết hỗ trợ kỹ thuật trong vòng 48 giờ kể từ khi nhận thông báo.

Báo cáo đánh giá và kết quả cuối cùng

Dù chỉ có một nhà thầu, Tổ chuyên gia của Công ty TNHH Xây dựng Đông Đô Thành (đơn vị tư vấn) vẫn tiến hành các bước đánh giá theo quy trình. Tại Báo cáo đánh giá số 27/BCĐG-ĐĐT ngày 10/12/2025, tổ chuyên gia gồm ông Lê Ngọc Tín (Tổ trưởng), ông Phan Quang Vinh và ông Phạm Thanh Khuyết (Thành viên) đã chấm Công ty TNHH Toyota Biên Hòa "Đạt" ở tất cả các nội dung: Tính hợp lệ, Năng lực kinh nghiệm và Kỹ thuật.

Đáng chú ý, năng lực tài chính của Toyota Biên Hòa được đánh giá rất mạnh với doanh thu bình quân hàng năm (3 năm gần nhất) lên tới hơn 3.279 tỷ đồng, vượt xa mức yêu cầu tối thiểu 1,136 tỷ đồng của gói thầu.

Ngày 12/12/2025, chỉ 2 ngày sau khi mở thầu, ông Trần Thanh Cảnh tiếp tục ký Quyết định số 23-QĐ/VPĐU phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Công ty TNHH Toyota Biên Hòa chính thức trúng thầu với giá 825.000.000 đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng là 20 ngày kể từ ngày ký.

Góc nhìn pháp lý: Cần minh bạch hóa các "thông số đặc thù"

Dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) bày tỏ quan ngại: "Luật Đấu thầu 22/2023 và sửa đổi 90/2025 luôn đề cao tính cạnh tranh và hiệu quả kinh tế. Việc một gói thầu mua sắm hàng hóa phổ thông như xe ô tô mà chỉ có một nhà thầu tham dự và trúng thầu với giá bằng dự toán (tiết kiệm 0 đồng) là một tín hiệu cần hậu kiểm. Chúng ta cần làm rõ liệu việc đưa mã động cơ cụ thể vào E-HSMT có vi phạm điều cấm của Luật Đấu thầu về việc 'nêu yêu cầu cụ thể về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa' hay không."

Hồ sơ cho thấy, Toyota Biên Hòa không giảm giá một đồng nào so với giá dự toán. Đây là một hiện tượng khá lạ trong đấu thầu qua mạng, nơi tính cạnh tranh thường đẩy giá xuống để tiết kiệm ngân sách Nhà nước.

Gói thầu số 01 tại phường Long Hưng đã khép lại với phần thắng thuộc về đơn vị cung cấp xe lớn nhất khu vực. Tuy nhiên, dư luận vẫn không khỏi băn khoăn về tính "rộng rãi" của một cuộc thầu mà ngay từ bảng yêu cầu kỹ thuật, dường như cái tên người thắng cuộc đã được định hình rõ nét.

Việc mua sắm tài sản công phục vụ công tác chung là cần thiết, nhưng cách thức tổ chức đấu thầu sao cho đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch và tiết kiệm tối đa ngân sách vẫn luôn là bài toán đòi hỏi sự công tâm của các chủ đầu tư.