Đưa vào khuôn khổ

Tỉnh Lâm Đồng vừa yêu cầu các sàn giao dịch, tổ chức và cá nhân môi giới phải cung cấp thông tin minh bạch, chịu trách nhiệm về nội dung môi giới, thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ theo quy định pháp luật. Cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề và chỉ được phép hành nghề thông qua các doanh nghiệp hợp pháp. Tuyệt đối không vi phạm các hành vi bị cấm trong kinh doanh bất động sản theo Điều 8 Luật Kinh doanh bất động sản.

Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, có tình trạng môi giới bất động sản trái phép (cò đất) diễn biến phức tạp, nhất là tại các khu vực có thông tin quy hoạch, chuẩn bị triển khai các dự án hạ tầng, du lịch, đô thị... dẫn đến nhiều hệ luỵ tiêu cực như gây nhiễu loạn thông tin thị trường, tạo “sốt ảo”, đẩy giá đất, phát sinh tranh chấp, vi phạm trật tự xây dựng, ảnh hưởng môi trường đầu tư và an ninh trật tự địa phương.

Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa cũng yêu cầu các tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản kê khai thông tin và rà soát hoạt động nhằm chấn chỉnh tình trạng đầu cơ, thao túng giá. Theo đó, các tổ chức và cá nhân kinh doanh bất động sản (gồm doanh nghiệp, sàn giao dịch, cá nhân hành nghề môi giới) nếu chưa đủ điều kiện pháp lý, như chưa đăng ký hoạt động, thiếu chứng chỉ hành nghề, chưa đáp ứng yêu cầu nhân sự phải khẩn trương bổ sung và hoàn thiện. Với những đơn vị vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm, kể cả đình chỉ hoạt động theo đúng quy định pháp luật.

Với cá nhân môi giới bất động sản, bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực và chỉ được hành nghề trong khuôn khổ các tổ chức hợp pháp. Trường hợp hành nghề tự do hoặc hết thời hạn chứng chỉ sẽ bị xem xét xử lý theo Luật. Để tăng hiệu quả quản lý, Sở Xây dựng triển khai hình thức kê khai thông tin qua mã QR. Thông tin sẽ được cập nhật lên hệ thống dữ liệu để phục vụ thanh kiểm tra, truy xuất và đối chiếu khi cần thiết.

Để chấn chỉnh tình trạng môi giới tự phát, thiếu chuyên nghiệp tại TPHCM, Sở Xây dựng đang phối hợp với các địa phương tăng cường kiểm tra các doanh nghiệp, sàn giao dịch và cá nhân hành nghề môi giới. Các hành vi vi phạm như hoạt động không phép, cung cấp sai thông tin dự án, quảng cáo sai lệch pháp lý… sẽ bị xử phạt nghiêm khắc, thậm chí rút giấy phép hoạt động.

Đồng thời, TPHCM đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin bất động sản được phép giao dịch, đảm bảo người dân, nhà đầu tư có thể tra cứu các thông tin chính thống về pháp lý, tiến độ, chủ đầu tư của dự án. Việc này nhằm giảm thiểu rủi ro cho người dân khi tham gia giao dịch và góp phần làm lành mạnh hóa thị trường.

Đầu vào quá dễ

Ông Thân Vĩnh Long, Phó trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng TPHCM cho biết, hiện tượng môi giới bát nháo, hoạt động không phép hoặc sử dụng chứng chỉ hành nghề giả đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự minh bạch và ổn định của thị trường bất động sản TPHCM.

“Thị trường bất động sản không thể phát triển bền vững nếu thiếu đi tính minh bạch. Do đó, các hoạt động môi giới cần được chuyên nghiệp hóa và đưa vào khuôn khổ pháp luật. TPHCM kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân”, ông Long nói.

Theo Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), thị trường bất động sản đã bước vào chu kỳ mới, với nhiều tín hiệu khởi sắc từ đầu năm 2025. Từ đó kéo theo nhu cầu lớn về nhân lực môi giới, giúp số lượng người quay trở lại hành nghề hoặc mới tham gia thị trường tăng mạnh, ước tính lên đến hàng chục nghìn người.

Tuy nhiên, thị trường vẫn tồn tại thực trạng đáng lo ngại là đào tạo chui, môi giới hoạt động không có chứng chỉ, không qua đào tạo chuẩn hóa vẫn đang diễn ra phổ biến. Không ít người tự nhận là môi giới bất động sản dù chưa từng tham gia bất kỳ chương trình đào tạo chính thống nào, thậm chí tham gia các khóa học “chui”, thiếu nội dung, không được cơ quan chức năng công nhận.

“Đáng báo động hơn, một số đơn vị đào tạo dù nắm rõ các quy định pháp luật vẫn cố tình tổ chức hoạt động sai phép để trục lợi. Họ lợi dụng sự thiếu hiểu biết của học viên để dẫn dắt họ tham gia các khóa học đào tạo không đạt chuẩn, làm gia tăng rủi ro cho thị trường và ảnh hưởng đến uy tín của nghề môi giới bất động sản”, VARS cảnh báo.

Hệ quả là xuất hiện ngày càng nhiều môi giới hoạt động không chuyên nghiệp, dễ dẫn tới rủi ro cho khách hàng, như tư vấn sai pháp lý, môi giới đất không đủ điều kiện giao dịch, tiếp thị dự án “ma”, “thổi giá” gây sốt ảo thị trường...

Do đó, VARS cho rằng, các cơ quan chức năng cần lập tức vào cuộc thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi đào tạo sai trái này để chấm dứt tình trạng thu tiền thật, đào tạo giả, bảo vệ quyền lợi của học viên và uy tín của thị trường đào tạo bất động sản.

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam kiến nghị, công khai danh sách các đơn vị đủ điều kiện đào tạo bồi dưỡng kiến thức cấp chứng chỉ hành nghề theo đúng Thông tư 04. Đồng thời, đẩy nhanh tổ chức các kỳ thi sát hạch, không để khoảng trống khiến môi giới “nửa vời” tồn tại kéo dài.

Báo cáo của Dat Xanh Services - FERI cho thấy, nhiều môi giới tự do đã quay trở lại hoạt động trong các doanh nghiệp môi giới. Trong chu kỳ mới này, cả chủ đầu tư lẫn doanh nghiệp môi giới và dòng sản phẩm phân phối đều được các cá nhân môi giới lựa chọn kỹ càng hơn. Khảo sát về “Các yếu tố được nhân viên kinh doanh lựa chọn khi quay lại làm việc tại các doanh nghiệp môi giới” do Dat Xanh Services - FERI thực hiện đã chỉ ra, có 33% số người được hỏi chọn lương thưởng, hoa hồng, phúc lợi, khoảng 27% ưu tiên môi trường làm việc, cơ hội thăng tiến, còn 24% chọn yếu tố sản phẩm phù hợp, dễ bán, hơn 15% lựa chọn uy tín công ty. Những ý kiến khác chiếm 1%.