Việc chuyển tiền lòng vòng, sử dụng nhiều tài khoản ngân hàng cá nhân để che giấu doanh thu, né thuế bị phanh phui qua nhiều vụ án vừa qua. Đề xuất hộ kinh doanh phải thông báo toàn bộ các tài khoản ngân hàng liên quan cho cơ quan thuế, liệu có thể “chặn” chiêu giấu doanh thu?

Nhận tiền qua tài khoản người nhà, nhân viên

Công ty TNHH thương mại vàng bạc Kim Chung ở Thanh Hóa vừa bị khởi tố về tội trốn thuế. Sự việc gây “choáng” khi doanh thu 5.000 tỷ đồng trong 5 năm, nộp thuế 10 triệu đồng/tháng. Theo cơ quan công an, hàng chục tài khoản ngân hàng cá nhân được lập, giao dịch bị “bẻ nhỏ”, phân tán qua người thân, nhân viên nhằm né giám sát của cơ quan thuế. Kết quả điều tra ban đầu cho thấy, chỉ riêng một tài khoản cá nhân đứng tên nhân viên, trong 2 tháng cuối năm 2024 đã phát sinh giao dịch tới 163 tỷ đồng.

Thời gian quan, cơ quan công an cũng khởi tố hàng loạt vụ án trốn thuế liên quan tới KOL, hot Facebooker, TikToker… sử dụng nhiều tài khoản cá nhân nhận tiền thanh toán, để ngoài sổ sách hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng.

Tại đề án chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán đã được Bộ Tài chính ban hành, từ 1/1/2026, 2 nhóm hộ kinh doanh bắt buộc phải có tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động kinh doanh, gồm: Hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm và hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm.

Mới nhất, tại dự thảo Nghị định quy định về khai, tính, khấu trừ và nộp thuế, sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ, cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính đề xuất các hộ, cá nhân có trách nhiệm thông báo cho cơ quan thuế tất cả các số tài khoản liên quan đến sản xuất, kinh doanh.

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam - cho biết, nguyên tắc trước đây, các hộ, cá nhân kinh doanh đã phải thực hiện điều này, có thể có nhiều tài khoản, nhưng tất cả đều phải khai báo rõ ràng. Tuy nhiên, trong quá trình cải cách thủ tục, quy định về tài khoản của hộ, cá nhân kinh doanh có thay đổi, dẫn tới nhiều trường hợp sử dụng tài khoản cá nhân cho hoạt động kinh doanh, thậm chí mở hàng loạt hộ kinh doanh để né thuế. Tình trạng này xuất hiện ở nhiều ngành nghề khác.

Nhiều nguồn đối chiếu doanh thu, theo dõi dòng tiền

Dự thảo yêu cầu hộ, cá nhân kinh doanh phải đăng ký tài khoản thanh toán phục vụ hoạt động kinh doanh với cơ quan thuế. Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc cho biết, thông qua các tài khoản này cơ quan thuế có thể kiểm tra, giám sát doanh thu, qua đó bảo đảm tính minh bạch và công bằng. Nếu không làm rõ, sẽ xảy ra tình trạng người tuân thủ thì nộp thuế cao, còn người trốn tránh lại nộp thuế thấp.

Ông Nguyễn Tiến Minh - Phó trưởng thuế TP. Hà Nội - khẳng định, cơ quan thuế có đủ dữ liệu đối chiếu chéo với các nguồn: Sàn thương mại điện tử, trung gian thanh toán, trung gian vận chuyển; hóa đơn điện tử mà các doanh nghiệp đã bán cho hộ kinh doanh hoặc các dữ liệu về tài khoản ngân hàng mà ngành thuế nhận biết từ nguồn thông tin, ngành thuế sẽ xác định được các trường hợp có dấu hiệu vi phạm.

Một số vụ việc đã được cơ quan thuế Hà Nội phối hợp với cơ quan chức năng phát hiện, xử lý. Các đối tượng đã thực hiện một số hành vi vi phạm như yêu cầu khách hàng thanh toán tiền mặt , không chuyển khoản qua ngân hàng, không xuất hóa đơn, sử dụng tài khoản của người quen để che giấu doanh thu, sử dụng 2 hệ thống sổ sách kế toán...vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Thuế Hà Nội khuyến nghị người nộp thuế kê khai chính xác, trung thực, đầy đủ doanh thu, chi phí, nghĩa vụ thuế theo đúng quy định pháp luật; điều chỉnh, khắc phục kịp thời các sai sót nếu có trong quá trình kê khai.

"Kinh doanh không sử dụng tài khoản trung gian nhằm giấu doanh thu. Sử dụng hóa đơn, chứng từ hợp pháp trong mọi giao dịch", cơ quan thuế khuyến nghị và nhấn mạnh, các trường hợp cố tình giấu doanh thu, kê khai không trung thực, đầy đủ sẽ bị xử lý, truy thu, ấn định thuế, xử phạt hành vi khai sai, trốn thuế; thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm