Rối loạn tâm thần, thay đổi tính cách vì mắc viêm não tự miễn

Theo thông tin từ khoa Thần kinh, Bệnh viện Quân y 103, trường hợp này là bệnh nhân nam 22 tuổi mắc viêm não tự miễn thể NMDAR bị kích hoạt sau khi mắc viêm não do HSV.

Rối loạn ngôn ngữ vì viêm não tự miễn

Trước đó, người bệnh từng khám tại phòng khám tư sau khi xuất hiện đau đầu, buồn nôn, sốt. Anh được chụp MRI sọ não, ghi nhận có tổn thương 2 bên vùng thái dương. Một ngày sau, tình trạng đau đầu của bệnh nhân tăng, có rối loạn ý thức, anh đến điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai và được chẩn đoán viêm não HSV. Hai tuần sau, bệnh nhân hết sốt, không còn đau đầu, không liệt, đi lại bình thường, kết quả xét nghiệm âm tính với HSV.

Sau một tuần chuyển về Bệnh viện Đa khoa Hà Đông (Hà Nội) điều trị củng cố, anh ra viện. Lúc này, bệnh nhân tiếp xúc được nhưng trí nhớ giảm, không có rối loạn tâm thần hay cơn động kinh.

Tuy nhiên, 4 ngày sau, anh lại xuất hiện triệu chứng rối loạn tâm thần như nói nhiều và nói những nội dung không phù hợp. Hai ngày sau, anh chuyển sang trạng thái kích thích, loạn thần, sốt. Anh được đưa vào khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Quân y 103) trong tình trạng rối loạn ảo giác, chửi bới... Sau 3 ngày, anh hôn mê, gọi hỏi không trả lời, không đáp ứng khi kích thích đau, tăng trương lực cơ toàn thân, sốt 37,5-38 độ C.

Nam bệnh nhân được chuyển đến Khoa Nội thần kinh, điều trị nhưng tình trạng lâm sàng vẫn không cải thiện, xuất hiện các cơn gồng cứng kéo dài khoảng 1-2 phút/cơn, tăng trương lực cơ toàn thân, quay đầu về bên phải.

Bác sĩ tiếp tục chỉ định cho bệnh nhân làm lại loạt xét nghiệm nhưng không phát hiện nghi ngờ. Tuy nhiên, hình ảnh chụp MRI sọ não lại ghi nhận tổn thương cũ vùng thái dương trái và tổn thương thùy thái dương hai bên lan rộng hơn so với phim MRI sọ não chụp trước đó một tháng.

Bệnh nhân được xét nghiệm tầm soát các kháng thể có thể gây viêm não tự miễn, kết quả cho thấy dịch não tủy dương tính với anti-NMDAR (N-methyl-d-aspartate).

Sau một đợt điều trị, tình trạng lâm sàng của bệnh nhân có cải thiện nhưng không đáng kể. Bác sĩ tiếp tục cho anh điều trị chuyển đổi huyết tương, tình trạng chuyển biến khá tốt. Anh làm theo lệnh được, nói chưa rõ tiếng, có cơn rối loạn tâm thần nhưng không còn cơn gồng cứng.

Sau 54 ngày điều trị, nam thanh niên được ra viện trong tình trạng tỉnh, tiếp xúc, đi lại được, liệt nửa người phải, còn biểu hiện rối loạn tâm thần, không có cơn gồng cứng, tiếp tục dùng nhiều loại thuốc. Sau một năm, anh không còn cơn động kinh, không còn rối loạn tâm thần, vận động hồi phục. Tuy nhiên, bệnh nhân bị rối loạn ngôn ngữ, mất đọc, mất viết.

Dấu hiệu nhận biết bệnh

Viêm não do virus herpes simplex (HSV) là bệnh nhiễm trùng thần kinh cấp tính. Triệu chứng của bệnh là sốt cao, co giật, thay đổi tính cách, mất trí nhớ, rối loạn ý thức và hôn mê. Bệnh có nguy cơ tử vong cao hoặc di chứng nặng nề. Nếu được chẩn đoán sớm, điều trị bằng thuốc đặc hiệu và chăm sóc tích cực, người bệnh thường có tiên lượng tốt.

Theo một báo cáo do bác sĩ Trần Thị Ngọc Trường và các cộng sự tại Khoa Thần kinh Bệnh viện 103 (Hà Nội) mới công bố gần đây, khoảng 12-27% bệnh nhân phát triển các triệu chứng thần kinh tái phát vài tuần sau khi các xét nghiệm về HSV trong dịch não tủy đã âm tính và liệu trình điều trị bằng Acyclovir đã kết thúc.

Viêm não tự miễn thể NMDAR là loại viêm não tự miễn thường gặp nhất, chủ yếu ở nữ giới, có thể gặp ở mọi lứa tuổi song hay gặp ở người trẻ tuổi.

Các bác sĩ khuyến cáo trường hợp sau viêm não do HSV xuất hiện triệu chứng rối loạn tâm thần, thiếu sót thần kinh mới, hoặc có diễn biến nặng lên của các thiếu sót thần kinh sẵn có, cần được xét nghiệm dịch não tủy và kháng thể bề mặt tế bào thần kinh (chủ yếu là NMDAR) để chẩn đoán các đợt tái phát qua trung gian miễn dịch sau viêm não do HSV.

Roi loan tam than, thay doi tinh cach vi mac viem nao tu mien

Dấu hiệu quan trọng để phát hiện sớm trẻ mắc viêm màng não
Dịp cận Tết là thời điểm trẻ mắc viêm màng não tăng cao. Nếu phát hiện và điều trị muộn, trẻ có thể mang di chứng thần kinh hoặc vận động suốt đời.

Roi loan tam than, thay doi tinh cach vi mac viem nao tu mien-Hinh-2

Khi nào cơn đau đầu cảnh báo u não?
Bạn cần đề phòng bất ổn ở não nếu cơn đau đầu xảy ra đột ngột khi ngủ, đi kèm với một số triệu chứng thần kinh khác.

Roi loan tam than, thay doi tinh cach vi mac viem nao tu mien-Hinh-3

Nhiều ca mắc lao màng não đồng loạt nhập viện, trẻ co giật vì biến chứng
Bệnh nhi là con thứ 12 trong gia đình. Khi nhập viện, trẻ có biểu hiện co giật, đầu to bất thường vì biến chứng, nhiều ổ lao bám trên màng não.

Nguy hiểm bệnh viêm não vào mùa

Bệnh viêm não và viêm màng não đang vào mùa cao điểm. Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Nhi Trung ương) đang điều trị cho 25 bệnh nhân viêm não, viêm màng não do các căn nguyên khác nhau.

Nguy hiem benh viem nao vao mua
Bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương chăm sóc bệnh nhi mắc viêm não.

Tỉ lệ di chứng cao

Chảy nước mũi kèm điều này, coi chừng não tổn thương nặng

Nói đến sổ mũi, mọi người thường nghĩ đó là do cảm lạnh hoặc viêm xoang, nhưng thực tế nước mũi chảy ra có thể là rò dịch não tủy. Hiện tượng này dễ bị nhầm lẫn, cần cực kỳ chú ý kẻo hối không kịp.

Dịch não tủy là gì?
Dịch não tủy là một chất lỏng không màu và trong suốt tồn tại trong não thất và khoang dưới nhện, có tác dụng đệm và bảo vệ mô não, đồng thời có chức năng loại bỏ các chất chuyển hóa và dịch tiết viêm.

Căn bệnh về não nguy hiểm, tuyệt nhiên không có manh mối

Sự vụng về bất thường hoặc khó đi lại là những 'chỉ số' tiềm năng cảnh báo một cơn đột quỵ thầm lặng - căn bệnh khi xảy ra rồi bệnh nhân mới biết mình mắc.

Nhắc đến đột quỵ, người ta có thể nhớ ngay đến các triệu chứng điển hình như: Liệt hoặc mất vận động một số bộ phận cơ thể, khó nói hay ăn uống, rối loạn nhận thức… Tuy nhiên, có một loại đột quỵ không biểu hiện bất kỳ một triệu chứng nào trong số trên, gọi là đột quỵ thầm lặng.

Đột quỵ thầm lặng (Silent Stroke) là cơn đột quỵ không có bất kỳ triệu chứng bên ngoài nào liên quan đến đột quỵ và bệnh nhân thường không biết mình đã bị đột quỵ.

Trong một nghiên cứu lớn ở Mỹ, ước tính có gần 12 triệu người bị đột quỵ, khoảng 770.000 ca trong số này có triệu chứng và 11 triệu ca là đột quỵ thầm lặng lần đầu phát hiện trên chụp cộng hưởng từ (MRI). Như vậy, tỷ lệ đột quỵ thầm lặng vượt quá tỷ lệ đột quỵ có triệu chứng.

Sau hơn 2 thập kỷ nghiên cứu, người ta nhận thấy đột quỵ thầm lặng gặp khá phổ biến; mặc dù không gây ra các triệu chứng dễ nhận biết, nhưng một cơn đột quỵ thầm lặng vẫn khiến bệnh nhân tăng nguy cơ bị thiếu máu não cục bộ thoáng qua, đột quỵ lớn và sa sút trí tuệ trong tương lai.

Nguy cơ đột quỵ thầm lặng tăng lên theo tuổi nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người trẻ tuổi. Phụ nữ dường như có nhiều nguy cơ bị đột quỵ thầm lặng.

3 biểu hiện cơ bản của đột quỵ thầm lặng là: Nhồi máu não thầm lặng, tổn thương chất trắng do nguyên nhân mạch máu, và chảy máu não vi thể.

Nhồi máu não thầm lặng hay gặp hơn ở những bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và sa sút trí tuệ. Các yếu tố nguy cơ của bệnh này bao gồm: Tuổi cao, tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rung nhĩ và hút thuốc lá. Nghiên cứu cũng cho thấy, nam giới và người da đen trẻ tuổi cũng tăng nguy cơ mắc nhồi máu não thầm lặng.

Phải chăng đột quỵ thầm lặng sẽ ít nguy hiểm hơn?

Hoàn toàn sai! Bạn không nhận biết được đột quỵ thầm lặng đang xảy ra không có nghĩa là bệnh không gây ra thiệt hại lớn cho sức khỏe.

Mặc dù đột quỵ thầm lặng thường chỉ ảnh hưởng đến một khu vực nhỏ của não bộ nhưng những tổn thương sẽ tích lũy dần dần. Nếu đã từng bị đột quỵ thầm lặng một vài lần, bạn sẽ bắt đầu gặp khó khăn trong việc ghi nhớ mọi thứ hoặc gặp vấn đề trong việc tập trung.

Can benh ve nao nguy hiem, tuyet nhien khong co manh moi

Chăm sóc bệnh nhân đột quỵ

Các nhà nghiên cứu đã xác nhận rằng nhiều cơn đột quỵ thầm lặng diễn ra sẽ khiến bạn có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ do nhiều ổ nhồi máu não. Một số triệu chứng của chứng sa sút trí tuệ như:

- Có vấn đề về trí nhớ

- Có vấn đề về cảm xúc, chẳng hạn như cười hay khóc vào những thời điểm không thích hợp

- Thay đổi tướng đi

- Bị lạc đường, mất phương hướng ở cả những địa điểm quen thuộc

- Khó đưa ra được quyết định

- Mất kiểm soát ruột và bàng quang

Làm thế nào để nhận biết đột quỵ thầm lặng?

Đột quỵ thầm lặng được nhận biết trên chụp cộng hưởng từ (MRI) và cắt lớp vi tính (CT) sọ não. MRI có độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn CT.

Nếu bạn được chụp CT hoặc MRI não bộ, kết quả hình ảnh sẽ cho thấy các đốm hoặc vùng tổn thương xuất hiện ở nơi mà tế bào não đã ngừng hoạt động. Trong khi bạn hoàn toàn không được ghi nhận dấu hiệu gì liên quan đến tổn thương thần kinh có thể nhận thấy như ảnh hưởng lời nói hoặc vận động, khi đó, bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn bị đột quỵ thầm lặng.

Một số dấu hiệu khác của đột quỵ thầm lặng khó nhận biết đến mức thường bị nhầm lẫn với dấu hiệu lão hóa bình thường, chẳng hạn như:

- Gặp vấn đề trong việc giữ thăng bằng

- Dễ bị té ngã hơn

- Rò rỉ nước tiểu

- Thay đổi tâm trạng

- Giảm khả năng suy nghĩ

Khi người dân có bất kỳ các dấu hiệu bất thường về nhận thức, vận động hoặc những thay đổi về cảm xúc cần phải khám chuyên khoa để chẩn đoán và điều trị sớm.

BSCK 2 Bùi Thị Thu Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ

Can benh ve nao nguy hiem, tuyet nhien khong co manh moi-Hinh-2

Chồng phát hiện vợ bị đột quỵ nhờ dấu hiệu nhỏ khi nằm trên giườngCatherine được đưa vào bệnh viện kịp thời sau khi chồng cô nhận thấy phần mặt bên trái của cô bắt đầu xệ xuống.