Gần đây, giới phân tích phương Tây cho rằng: "Quân đội Nga quá yếu kém. Đánh hơn một năm trời mà vẫn không thể tràn ngập được Pokrovsk”. Thoạt nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực ra lại hoàn toàn sai lầm, khi quân đội Nga (RFAF) đã chiếm được hàng ngàn km2 lãnh thổ xung quanh Pokrovsk. Như vậy, pháo đài Pokrovsk không phải là RFAF "không thể đánh bại", mà là họ "không cần phải đánh vội".
Hãy cùng xem lại dòng thời gian: Ngay từ tháng 5 năm nay, Pokrovsk đã bị RFAF bao vây ba mặt. Đến giữa tháng 7, phạm vi bao vây đã thu hẹp lại chỉ còn 15 km, đến tháng 10, vòng vây thu hẹp chỉ còn 5 km và UAV của Nga đã chặn đứng hiệu quả các tuyến đường tiếp tế của quân phòng thủ Ukraine ở Pokrovsk.
Một cuộc tấn công cưỡng bức vào thời điểm này đã có thể dễ dàng kết thúc, nếu so sánh với chiến dịch gần đây của RFAF ở khu vực Sudzha (Kursk), khi đó RFAF tấn công tổng lực, nhanh chóng đẩy quân Ukraine ra khỏi lãnh thổ Nga. Nhưng với Pokrovsk, quân Nga chỉ xâm nhập thành phố với các đơn vị nhỏ, không có dấu hiệu nào cho thấy một cuộc tấn công lớn. Tại sao vậy?
Câu trả lời thực ra khá đơn giản: khi tình hình chiến trường thay đổi, ba chức năng cốt lõi của Pokrovsk từ lâu đã bị RFAF phá vỡ. Việc vội vã chiếm lấy nó lúc này, không phải là vấn đề quan trọng nhất đối với Moskva; thực tế, việc RFAF có chiếm được Pokrovsk hay không, còn kém quan trọng hơn nhiều so với việc quân đội Ukraine (AFU) có thể giữ được nó hay không.
Trước tiên, hãy thảo luận về ba "chức năng chiến lược then chốt" bị tê liệt của Pokrovsk. Đây là lý do cốt lõi tại sao một cuộc tấn công ác liệt là không cần thiết đối với RFAF vào lúc này.
Vào tháng 8/2024, RFAF đã kiểm soát được hai thị trấn trọng yếu ở phía đông Pokrovsk là Grodivka và Novogedivka; trên thực tế đã phong tỏa phần phía đông của thành phố.
Để bảo vệ Pokrovsk, tướng Syrsky, Tổng Tư lệnh AFU đã vạch ra hai chiến lược: Thứ nhất, ông điều động lực lượng tinh nhuệ tấn công khu vực Sudzha ở tỉnh Kursk của Nga, thực hiện kế "vây Ngụy cứu Triệu", nhằm giảm áp lực lên Pokrovsk. Thứ hai, ông triển khai thêm hơn 30.000 quân dự bị để ngăn chặn đà quân Nga tiến công ở Pokrovsk.
Nhưng đừng quên rằng Pokrovsk, cùng với thành phố vệ tinh lân cận Myrnohrad, có tổng diện tích hơn 60 km2. Như trận Bakhmut trước đó đã chứng minh, việc tấn công một thành phố lớn như vậy sẽ cần ít nhất 100.000 quân Nga, và chắc chắn sẽ gây ra thương vong nặng nề - một chiến dịch tốn kém mà quân Nga hoàn toàn không muốn chấp nhận.
Do đó, thay vì tấn công trực diện, RFAF đã áp dụng chiến lược được đánh giá là hiệu quả là "ba vây – một mở”, nhằm biến pháo đài của Ukraine này thành một “con hổ không răng”, lợi dụng để cầm chân quân tinh nhuệ AFU tại đây.
Đối với Kiev, Pokrovsk từng đảm nhiệm ba chức năng quan trọng: một trung tâm hậu cần, một rào chắn phía đông Dnipropetrovsk, và một trung tâm cung cấp than cho ngành luyện kim. Nhưng giờ đây? Cả ba chức năng này đều đã bị RFAF phá hủy, khiến việc thành phố có bị chiếm đóng nữa hay không, cũng trở nên vô nghĩa.
Trước tiên, hãy xem xét về hậu cần. Pokrovsk từng là điểm trung chuyển lớn nhất của AFU, để vận chuyển hàng tiếp tế từ miền trung/ tây Ukraine đến mặt trận phía Đông. Hàng tiếp tế tới các mặt trận như Chasov Yar và Toretsk chủ yếu đi qua đây.
Tuy nhiên, ngay từ tháng 8 năm ngoái, Không quân Nga đã ném bom tất cả các giao lộ ra vào Pokrovsk, cắt đứt hoàn toàn hệ thống giao thông, khiến trung tâm tiếp tế này trở nên vô dụng. Thậm chí quân phòng thủ Ukraine trong thành phố Pokrovsk phải dùng đến biện pháp vận tải bộ.
Hãy xem xét nguồn cung cấp than. Vào tháng 1 năm nay, RFAF tiến về phía tây từ đầu cầu phía nam Pokrovsk, đã gần chạm đến ranh giới tỉnh Dnipropetrovsk. Tất cả các mỏ than xung quanh Pokrovsk đều nằm trong tầm hỏa lực pháo binh của RFAF, khiến hoạt động khai thác bị dừng lại.
Vị thế của Pokrovsk, một nhà cung cấp than chính cho ngành công nghiệp luyện kim của Ukraine, đã bị lung lay. Các nhà máy thép ở miền trung và miền tây Ukraine buộc phải mua than từ nước ngoài hoặc phải đóng cửa, gây thêm một đòn giáng mạnh vào nền kinh tế.
Quan trọng hơn, cuộc tấn công của RFAF đã vòng qua Pokrovsk, và ngay cả khi giữ được thành phố này, họ cũng không thể ngăn chặn được bước tiến của Nga về phía tây.
Kể từ tháng 6 năm nay, các lực lượng Nga, một mặt kiềm chế Pokrovsk, một mặt đã chiếm được toàn bộ Nam Donetsk và thậm chí còn xâm nhập vào Dnipropetrovsk, cách Pokrovsk vài chục km về phía tây nam.
Hiện RFAF đã chiếm được ít nhất 15 ngôi làng và thị trấn ở tỉnh Dnipropetrovsk, và thậm chí cả thị trấn then chốt Novopavlivka cũng bị bao vây ba mặt. Do vậy, việc phòng thủ Pokrovsk quyết liệt của AFU đã không thể ngăn chặn cuộc tấn công của Nga.
Giờ đây, bị bao vây ba mặt, Pokrovsk, từng là một thành phố chiến lược quan trọng, giờ đây là một bế tắc quân sự - không lối vào hay lối ra. Do vậy, RFAF không phải vội vàng bằng mọi giá để chiếm giữ. Trên thực tế, quân Ukraine phòng thủ ở Pokrovsk hiện như “rùa trong bình”. (nguồn ảnh Military Review, Ukrinform, Kyiv Post, Readovka).
