Phát hiện thiên thể khổng lồ mới ở rìa Hệ Mặt trời

20/07/2025 07:10

Các nhà thiên văn học phát hiện một thiên thể khổng lồ mới nằm ngoài quỹ đạo của sao Diêm Vương. Nó nằm xa Mặt trời hơn nhiều so với dự đoán.

Tâm Anh (theo Nature, Mail Online)

@{ WContent wContent = wContents.get(0); }

@components.block.ContentTitle(wContent)

Thiên thể khổng lồ mới phát hiện được đặt tên là 2023 KQ14, biệt danh "Ammonite". Nó được phân loại là một sednoid, thuộc nhóm các vật thể ngoài Hải Vương tinh (TNO), có quỹ đạo hình elip rất dẹt và điểm cận nhật (gần Mặt trời nhất) nằm ở khoảng cách rất xa. Ảnh: NAOJ.

Theo các nhà khoa học, khoảng cách gần Mặt trời nhất của 2023 KQ14 tương đương 71 đơn vị thiên văn (AU), tức gấp 71 lần khoảng cách từ Trái đất đến Mặt trời. Ảnh: Shutterstock/Vadim Sadovski.

Thiên thể 2023 KQ14 có đường kính ước tính từ 220 - 380 km, gấp khoảng 45 lần chiều cao đỉnh Everest. Ảnh: Getty Images/Stockphoto.

Đây là sednoid thứ 4 từng được phát hiện. Mặc dù hiện nay 2023 KQ14 có quỹ đạo khác biệt so với 3 sednoid còn lại, nhóm nghiên cứu cho rằng cả 4 sednoid từng có quỹ đạo tương tự cách đây khoảng 4,2 tỉ năm, tức 400 triệu năm sau khi Hệ Mặt trời hình thành. Điều này khiến giới khoa học suy đoán một biến cố lớn từng xảy ra ở vùng rìa Hệ Mặt trời. Ảnh: AI-generated illustration by Ying-Tung Chen (ASIAA).

Khác biệt trong quỹ đạo của 2023 KQ14 cũng làm giảm khả năng tồn tại của "Hành tinh thứ 9", vốn được giả định là nhân tố gây ảnh hưởng lên quỹ đạo của các sednoid. Ảnh: Caltech/R Hurt (IPAC).

Tiến sĩ Yukun Huang, trưởng nhóm nghiên cứu tại Đài thiên văn Quốc gia Nhật Bản, cho hay việc 2023 KQ14 có quỹ đạo không trùng khớp với các sednoid khác khiến giả thuyết về "Hành tinh thứ 9" trở nên kém thuyết phục hơn. Ông cho hay có khả năng một hành tinh từng tồn tại, sau đó bị đẩy ra ngoài, gây ra quỹ đạo bất thường hiện nay. Ảnh: Mail Online.

Thiên thể 2023 KQ14 được phát hiện lần đầu tiên nhờ Kính viễn vọng Subaru đặt trên đỉnh núi Mauna Kea (Hawaii), trong các đợt quan sát vào tháng 3, 5 và 8/2023. Ảnh: NASA.

Sau đó, 2023 KQ14 được xác nhận qua đài quan sát Canada - Pháp - Hawaii vào tháng 7/2024. Dữ liệu mới được kết hợp với kho lưu trữ quan sát từ 19 năm qua, giúp các chuyên gia tái dựng quỹ đạo của thiên thể khổng lồ 2023 KQ14. Ảnh: newsbytesapp.com.