Kính viễn vọng không gian James Webb – công cụ quan sát hiện đại nhất thế giới – đã phát hiện một vệ tinh tự nhiên hoàn toàn mới quanh Sao Thiên Vương. Vệ tinh này tạm thời được đặt tên S/2025 U 1, nâng tổng số mặt trăng đã biết của hành tinh khổng lồ xanh lên con số 29.

Theo thông tin từ Sci-News, S/2025 U 1 được nhận diện sau khi các nhà khoa học phân tích loạt ảnh chụp hôm 2-2-2025. Vệ tinh này nằm ở rìa vành đai trong của Sao Thiên Vương, quỹ đạo cách hành tinh khoảng 56.250 km, di chuyển giữa hai mặt trăng nổi tiếng hơn là Ophelia và Bianca.

Điểm đặc biệt khiến S/2025 U 1 gây chú ý là kích thước cực kỳ khiêm tốn. Với đường kính chỉ 10 km, nó là vệ tinh nhỏ nhất của Sao Thiên Vương và cũng nằm trong nhóm các vệ tinh tự nhiên bé nhất từng được biết đến trong hệ Mặt Trời. Để so sánh, Mặt Trăng của Trái Đất có đường kính hơn 3.474 km.

Tiến sĩ Maryame El Moutamid, thuộc Viện Nghiên cứu Tây Nam (SwRI, Mỹ), thành viên nhóm nghiên cứu, nhấn mạnh rằng dù nhỏ bé, đây là một phát hiện mang ý nghĩa lớn. Thậm chí, tàu Voyager 2 trong chuyến bay lịch sử qua Sao Thiên Vương gần 40 năm trước cũng không kịp quan sát thấy thiên thể này.

S/2025 U 1 trở thành thành viên thứ 14 trong hệ thống vệ tinh nhỏ nằm ở phía trong, bao quanh những vệ tinh lớn như Miranda, Ariel, Umbriel, Titania và Oberon. Truyền thống đặt tên vệ tinh của Sao Thiên Vương vốn dựa trên nhân vật trong kịch William Shakespeare và thơ Alexander Pope, làm nên nét độc đáo về văn hóa cho hệ thống hành tinh này.

Theo tiến sĩ Matthew Tiscareno từ Viện SETI, không có hành tinh nào khác trong hệ Mặt Trời sở hữu nhiều vệ tinh nhỏ bên trong như Sao Thiên Vương. Mối tương tác phức tạp giữa chúng và các vành đai hành tinh cho thấy một lịch sử hỗn loạn, nơi ranh giới giữa vành đai và vệ tinh trở nên mờ nhạt. Sự xuất hiện của S/2025 U 1 – nhỏ bé và mờ nhạt hơn tất cả những vệ tinh từng biết trước đây – hứa hẹn mở ra nhiều câu chuyện khoa học mới cần được giải mã.