Mâm ngũ quả bày trên bàn thờ ông bà tổ tiên trong mỗi dịp tết đến, xuân về đã là truyền thống lâu đời của người Việt. Mỗi loại quả lại mang một ý nghĩa khác nhau, cầu cho một năm mới may mắn, sung túc, đủ đầy.
Mâm ngũ quả thường có từ 5 loại quả khác nhau. Mâm ngũ quả của người miền Bắc thường gồm: chuối, bưởi, đào, hồng, quýt hay chuối, ớt, bưởi, quất, lê. Trong đó, những nải chuối xanh đều quả, quả cong ôm lấy cái loại quả bày phía trên tượng trưng cho sự đùm bọc, chở che. Màu xanh của chuối được coi là Hành Mộc.
Theo quan niệm của người phương Đông, các màu quả cần có trên mâm ngũ quả Tết là: đen, đỏ, xanh, trắng, vàng, lần lượt tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Sau chuối xanh là bưởi vàng (ngày nay thường thay bằng quả phật thủ). Trái bưởi vàng tượng trưng cho mong muốn cầu phúc lộc và ứng với hành Thổ.
Ngoài hai loại quả chính kể trên, mâm ngũ quả thường được bày quả quất. Theo âm Hán của từ “quất” gần giống âm của từ “cát”, nên bày quất trên mâm ngũ quả sẽ mang lại sung túc.
Hành Hỏa là các loại quả có màu đỏ (thường là dưa hấu, ớt...).
Để đầy đủ yếu tố ngũ hành, bạn có thể cân nhắc mua mận, hồng xiêm cho mâm ngũ quả. Các loại quả màu đen, sẫm màu trong phong thủy ứng với hành Thủy.
Hành Kim là những loại quả có màu trắng sáng quả đào, quả roi ở miền Bắc.
Ngoài các loại kể trên, một mâm ngũ quả bày Tết có thể có nhiều loại quả mang ý nghĩa khác nhau. Trong đó, quả sung: gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc, đu đủ: mang đến sự đầy đủ thịnh vượng.
xoài: có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
xoài: có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
Mâm ngũ quả người miền Nam gồm mãng cầu Xiêm, dừa (hay dưa), đu đủ, xoài, sung, với ngụ ý "cầu sung (túc) vừa đủ xài". Đôi khi thêm trái dứa (người Nam gọi là "thơm") và thường là phải có một cặp dưa hấu để riêng bên cạnh.
Ngoài lựa chọn các loại quả bày mâm ngũ quả đẹp, đúng phong thủy và giàu ý nghĩa, bạn cần tránh rửa quả trước khi bày lên mâm. Việc rửa quả sẽ làm quả sớm bị héo hoặc thối nếu có chỗ đọng nước. Bạn chỉ cần dùng khăn giấy hoặc khăn ẩm lau sạch quả. Hòa chút nước vôi sạch, thấm vào khăn lau đều sẽ cho vỏ bưởi vàng mà không lo đọng nước, héo bưởi.
