Xe ôtô hàng nát hết niên hạn sử dụng (thường được gọi là xe hết "đát") là những chiếc xe cũ nát được chế tạo với công nghệ lạc hậu hoặc hao mòn quá nhiều theo thời gian, khi chúng không còn đủ yêu cầu kiểm định. Tuy nhiên do ôtô vẫn là một tài sản lớn tại Việt Nam nên nhiều chủ xe vẫn tiếp tục sử dụng những chiếc xe hết "đát" để di chuyển và kinh doanh vận tải, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông.
Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, tổng số xe hết "đát" tại Việt Nam đã lên tới 139.500 chiếc. Tới hết năm 2016, đã có thêm tổng cộng 23.075 ôtô (gồm 20.068 xe tải và 3.007 xe chở người) được liệt vào danh sách xe hết niên hạn sử dụng.
Để hạn chế tình trạng xe hết "đát" lưu thông ngoài đường và trở thành những hiểm họa trên đường, Cục Đăng kiểm đã yêu cầu các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước cung cấp số liệu về xe hết niên hạn sử dụng cho Phòng Cảnh sát giao thông, Sở GTVT, Thanh tra giao thông các tỉnh/thành phố.
Bên cạnh đó, lực lượng CSGT tuần tra, kiểm tra thường xuyên trên nhiều tuyến đường cũng đã phối hợp với cục đăng kiểm, góp phần không nhỏ trong việc giảm thiểu số lượng xe hết "đát" lưu thông ngoài đường công cộng. Những chủ xe vi phạm sẽ bị xử lý nặng và tịch thu phương tiện.
Bên cạnh đó, danh sách các xe “đắp chiếu” cũng được Cục Đăng kiểm thông tin rộng rãi tại địa chỉ www.vr.org.vn, mục “PT hết niên hạn SD” và “PT sắp hết niên hạn SD”. Mặc dù đã có nhiều biện pháp ngăn chặn xe hết "đát" tham gia giao thông nhưng theo ông Nguyễn Trọng Thái - Chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia, "cuộc chiến" chống lại loại xe này vẫn rất khó khăn trong nhiều năm qua.
Có 2 lý do chính dẫn tới việc hàng trăm ngàn chiếc xe hết "đát" vẫn hàng ngày tham gia giao thông tại Việt Nam. 1 trong số đó là những chiếc xe này thường chỉ hoạt động trong một khu vực nhất định, đặc biệt là tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng nông thôn, tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng.
Lý do thứ 2 đó là dù có khả năng phát hiện ra xe hết niên hạn sử dụng, nhưng đơn vị đăng kiểm lại không có chức năng cũng như chế tài xử lý các loại xe hết "đát" mà chỉ có thể ghi nhận tình hình và thống kê, báo cáo cụ thể cho từng địa phương để đề nghị hỗ trợ, thu hồi xe. Chính vì vậy, dù đã hết niên hạn sử dụng nhưng những chiếc xe hết "đát" vẫn có thể "ngang nhiên" lưu thông cho tới khi bị các lực lượng chức năng phát hiện và tịch thu.
