Nhìn lại liên minh giữa ông Trump và tỷ phú Elon Musk sau một năm

Mối quan hệ đồng minh giữa ông Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đang đi đến hồi kết với những lời công kích cá nhân công khai.

Tỷ phú Elon Musk và ông Trump cùng theo dõi sự kiện SpaceX phóng thử tàu vũ trụ Starship vào ngày 19/11/2024. Ảnh: Brandon Bell/Getty Images.

Hôm 5/6, bất đồng giữa ông Trump và ông Musk về dự luật chi tiêu khổng lồ của đảng Cộng hòa, đã bùng phát thành các cuộc công kích cá nhân, với việc cả hai liên tục chỉ trích nhau trên các nền tảng mạng xã hội.

Sau khi ông Trump đe dọa trên Truth Social sẽ cắt hàng tỷ USD trợ cấp và hợp đồng liên bang dành cho các công ty của ông Musk, bao gồm Tesla và SpaceX, tỷ phú Elon Musk đáp trả bằng cáo buộc (không có bằng chứng) rằng tên ông Trump xuất hiện trong các tài liệu liên quan đến trùm buôn người Jeffrey Epstein. “Đó là lý do thực sự khiến các tài liệu này chưa được công bố”, ông Musk khẳng định.

Nhà Trắng từ chối bình luận về cáo buộc của ông Musk.

Cuộc đổ vỡ này đánh dấu sự kết thúc của một liên minh giữa ông chủ Nhà Trắng và tỷ phú giàu nhất thế giới. Liên minh này thực tế kéo dài lâu hơn nhiều so với dự đoán của giới quan sát.

Dưới đây là dòng thời gian tóm tắt về mối quan hệ thân thiết giữa ông Trump và ông Musk cho đến ngày “đường ai nấy đi”.

Trước năm 2024

Elon Musk tham gia cuộc vận động tranh cử của ông Trump vào ngày 5/10/2024. Ảnh: AFP.

Ông Musk từng tuyên bố đã bầu cho các ứng viên đảng Dân chủ, bao gồm bà Hillary Clinton năm 2016 và ông Joe Biden năm 2020. Ông từng công khai chỉ trích ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên.

Năm 2022, ông Trump gọi ông Musk là “kẻ bịp bợm” và cho rằng ông Musk đã nói dối khi nói từng bầu cho ông. Tỷ phú Musk phản pháo rằng ông Trump “đã quá già để tranh cử” và viết: “Tôi không ghét ông ấy, nhưng đã đến lúc ông Trump nên cởi mũ và lui về bóng hoàng hôn”.

Tháng 7/2024

Ông Musk công khai ủng hộ ông Trump sau vụ ám sát hụt tại Butler, bang Pennsylvania. “Tôi hoàn toàn ủng hộ Tổng thống Trump và cầu mong ông mau chóng bình phục”, ông Musk viết trên X chỉ vài phút sau vụ nổ súng.

Cuối tháng đó, ông tiết lộ đã thành lập và tài trợ cho một siêu ủy ban hành động chính trị (PAC) nhằm “quảng bá các nguyên tắc từng khiến nước Mỹ vĩ đại ngay từ đầu”, Trước đó, ông Musk từng nói sẽ không tài trợ cho ứng viên nào.

Tháng 8/2024

Tỷ phú Elon Musk gây tranh cãi với cử chỉ tay khi phát biểu tại sự kiện nhậm chức của ông Trump vào ngày 20/1/2025. Ảnh: AFP.

Ông Musk tổ chức một cuộc phỏng vấn với ông Trump trên nền tảng mạng xã hội X. Dù bị gián đoạn kỹ thuật, buổi trò chuyện vẫn xoay quanh các khẩu hiệu tranh cử quen thuộc, với hai người liên tục khen ngợi và nhường lời cho nhau.

Ông Musk cũng tận dụng cơ hội để đề xuất ý tưởng lập “ủy ban hiệu quả chính phủ”, và cho biết sẵn sàng tham gia.

Tháng 10/2024

Tỷ phú Musk đồng hành cùng ông Trump trong các chiến dịch tranh cử. Đội chiếc mũ đen “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” thiết kế riêng, ông xuất hiện trên sân khấu tại Butler, mô tả mình là “dark MAGA” và cảnh báo: “Đây sẽ là cuộc bầu cử cuối cùng nếu ông Trump không thắng”.

Ông Musk cũng phát biểu tại một cuộc vận động khác tại Madison Square Garden, New York, đồng thời thực hiện hàng loạt chương trình phát tiền trị giá 1 triệu USD cho cử tri ở các bang chiến trường.

Tháng 11/2024

Ông Musk trải qua đêm bầu cử tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago cùng ông Trump. Sáng hôm sau, ông đăng hình ảnh AI tạo ra, cho thấy mình đang chào quốc kỳ Mỹ, kèm chú thích: “Bình minh lại đến với nước Mỹ”.

Trong bài phát biểu chiến thắng, ông Trump cảm ơn ông Musk và tuyên bố: “Một ngôi sao đã ra đời – Elon!”.

Ước tính trong cuộc bầu cử năm 2024, ông Musk đã chi tổng cộng khoảng 277 triệu USD để giúp ông Trump tái đắc cử.

Cuối năm 2024

Tỷ phú Elon Musk tham dự cuộc họp nội các đầu tiên của chính quyền ông Trump. Ảnh: BBC.

Ông Trump tuyên bố ông Musk và doanh nhân Vivek Ramaswamy sẽ đồng lãnh đạo “Ủy ban Hiệu suất Chính phủ” (Department of Government Efficiency – DOGE), nhằm cắt giảm chi tiêu công. Cơ quan này thực tế chỉ là một ủy ban cố vấn trực thuộc Nhà Trắng.

Ông Musk và Ramaswamy đã nhiều lần ra điều trần trước Quốc hội, đề xuất cắt giảm 75% nhân sự liên bang, cắt 2.000 tỷ USD chi tiêu và giải thể nhiều cơ quan, bao gồm Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng. Ramaswamy rút khỏi dự án trước khi ông Trump nhậm chức.

Tháng 1/2025

Ông Musk cùng nhiều tỷ phú công nghệ khác tham dự lễ nhậm chức của ông Trump. Tại một sự kiện cùng ngày, Musk gây phẫn nộ khi thực hiện kiểu cử chỉ tay gợi nhớ đến chủ nghĩa phát xít.

Ông Musk sau đó gia nhập Nhà Trắng với tư cách “cố vấn không lương”, nghĩa là chỉ có thể làm việc tối đa 130 ngày/năm. Tuy nhiên, ông nhanh chóng trở thành gương mặt đại diện cho DOGE. Chính quyền ông Trump nhiều lần khẳng định ông Musk không lãnh đạo DOGE, nhưng thực tế tỷ phú này vẫn là người điều hành chính.

Tháng 2/2025

Ông Musk xuất hiện cùng ông Trump tại Phòng Bầu dục để bảo vệ thành quả của DOGE – vốn đã cắt giảm sâu vào bộ máy hành chính.

“Người dân đã chọn cải cách lớn, và họ sẽ nhận được đúng điều đó”, ông Musk nói với phóng viên.

Cả hai cũng lên tiếng trước lo ngại về xung đột lợi ích giữa vai trò của ông Musk trong chính phủ và các công ty do ông điều hành.

Ông Trump từng tuyên bố sẽ mua xe điện Tesla để ủng hộ tỷ phú Elon Musk. Ảnh: Reuters.

Ông Trump khẳng định sẽ không để ông Musk dính vào những vấn đề dễ gây mâu thuẫn: “Nếu chúng tôi cho rằng có sự thiếu minh bạch hay xung đột lợi ích, chúng tôi sẽ không để ông ấy động tới mảng đó”.

Cuối tháng, ông Musk dự cuộc họp nội các đầu tiên. Ông Trump giới thiệu ông Musk là người đang “hy sinh rất nhiều” vì công việc.

Khi một nhà báo hỏi về việc một số lãnh đạo trong chính phủ bất bình với cách làm mạnh tay của ông Musk, ông Trump chỉ cười hỏi lại: “Có ai bất bình không?” – và nhận được tiếng cười hưởng ứng.

Một tuần sau, ông Trump lần đầu công khai “kiềm chế” ông Musk khi tuyên bố trong họp nội các ngày 6/3 rằng việc cắt giảm nhân sự do các bộ trưởng quyết định, không phải ông Musk.

Tháng 3/2025

Hai người biến bãi cỏ Nhà Trắng thành một phòng trưng bày tạm thời cho xe Tesla. Ông Trump ngồi trong chiếc Model S màu đỏ cùng ông Musk và tuyên bố sẽ mua xe Tesla – động thái thể hiện sự ủng hộ trong bối cảnh Tesla bị tẩy chay toàn cầu vì các hoạt động chính trị gây tranh cãi của ông Musk ở Mỹ và châu Âu.

Tháng 5/2025

Tỷ phú Elon Musk thông báo rút khỏi chính phủ, kết thúc khoảng thời gian làm việc theo quy định cho “nhân viên đặc biệt”. Trong buổi họp báo cuối cùng tại Phòng Bầu dục, ông Trump ca ngợi ông Musk là “một trong những nhà lãnh đạo kinh doanh và nhà cải cách vĩ đại nhất thế giới từng có”.

Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, ông Musk công khai chỉ trích siêu dự luật chi tiêu của ông Trump, cho rằng nó sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách và xóa sạch thành quả cắt giảm của DOGE.

Ngày 5/6/2025

Ông Trump trao “chìa khóa vàng” cho ông Musk, đánh dấu ngày tỷ phú giàu nhất thế giới kết thúc quãng thời gian làm việc ở Nhà Trắng. Ảnh: AFP.

Mâu thuẫn chuyển sang đối đầu công khai.

Ông Trump viết trên nền tảng Truth Social: “Elon ngày càng phiền phức, tôi đã yêu cầu ông ta rút lui, tôi gỡ bỏ Lệnh bắt buộc xe điện (EV Mandate) – điều mà Elon đã biết từ nhiều tháng trước – và ông ta liền phát điên!”. EV Mandate là một chính sách do chính phủ Mỹ ban hành nhằm thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô và người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xe điện.

Ông Musk phản pháo trên X với hàng loạt bài đăng: “Không có tôi, ông Trump đã thua, đảng Dân chủ đã kiểm soát Hạ viện và phe Cộng hòa chỉ có 51-49 ghế tại Thượng viện”.

Ông còn chia sẻ một bài viết kêu gọi luận tội ông Trump, kèm dòng chữ ngắn gọn: “Đúng như vậy”.