Ngày 10/09/2025, ông Thiên Thanh Sơn, Giám đốc Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân - Chi nhánh Tổng Công ty Phát điện 3 - Công ty Cổ phần, đã ký Quyết định số 509/QĐ-NĐVT về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu qua mạng cho gói thầu "Cung cấp vật tư ống lò dự phòng cho hệ thống lò hơi và vật tư thay thế, dự phòng cho hệ thống vận chuyển tro bay".

Gói thầu này thuộc dự toán mua sắm cùng tên, sử dụng nguồn vốn sản xuất kinh doanh, có giá được duyệt là 9.863.495.224 đồng. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Vinaspare (MSDN: 5701909498).

Nhà thầu giá thấp nhất bị loại vì "kỹ thuật"

Theo các tài liệu thu thập được, gói thầu (mã TBMT: IB2500238840) được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng và đóng thầu vào ngày 02/07/2025. Có 4 nhà thầu đã nộp E-HSDT (hồ sơ dự thầu điện tử).

Báo cáo đánh giá E-HSDT số 436/BC-KHVT ngày 22/08/2025 của Tổ chuyên gia (Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân) thể hiện diễn biến quá trình xét thầu khá kịch tính.

Nhà thầu có giá dự thầu thấp nhất là Công ty TNHH thương mại vật tư Phúc Khang, với giá chào 5.885.616.880 đồng.

Tuy nhiên, sau khi xem xét, Tổ chuyên gia đánh giá E-HSDT của nhà thầu này "Không đạt". Lý do được nêu rõ trong báo cáo: "Nhà thầu Phúc Khang: Không đạt các mục 1-9 (xem chi tiết lại Phụ lục 3)".

Báo cáo mô tả, E-HSDT của Phúc Khang "chưa cung cấp tài liệu kỹ thuật của nhà sản xuất theo yêu cầu tại mục 1.2, Chương V, E-HSMT" cho 9 mục hàng hóa đầu tiên (vật tư ống lò).

Ngày 07/07/2025, Chủ đầu tư đã có văn bản số 1468/NĐVT-KHVT+KT+PXVH yêu cầu nhà thầu làm rõ, bổ sung tài liệu. Mặc dù nhà thầu này đã có văn bản phúc đáp (số 711/CVTLLR-PK/2025), Tổ chuyên gia kết luận: "Tài liệu kỹ thuật của hãng sản xuất mà Nhà thầu cung cấp không thể hiện danh mục hàng hóa, tiêu chuẩn áp dụng của Nhà sản xuất như nhà thầu đã chào". Do đó, nhà thầu này bị loại.

Vinaspare trúng thầu với giá cao hơn

Do nhà thầu xếp hạng 1 (giá thấp nhất) bị loại, Tổ chuyên gia tiếp tục đánh giá nhà thầu xếp hạng 2 là Công ty TNHH Vinaspare.

Vinaspare có giá dự thầu là 6.751.174.650 đồng. Tương tự như nhà thầu Phúc Khang, E-HSDT của Vinaspare ban đầu cũng thiếu tài liệu kỹ thuật cho các mục 1-9.

Chủ đầu tư cũng phát hành văn bản yêu cầu làm rõ số 1469/NĐVT-KHVT+KT+PXVH. Ngày 11/07/2025, Vinaspare có văn bản làm rõ số 11.07/CVTLLR-VINA/2025.

Trái ngược với đánh giá dành cho Phúc Khang, Tổ chuyên gia nhận định tài liệu làm rõ của Vinaspare "thể hiện có sản xuất loại ống thép, tiêu chuẩn sản xuất như trong E-HSDT" và kết luận "hoàn toàn phù hợp đáp ứng yêu cầu".

Kết quả, Vinaspare được đánh giá "Đạt" cả về tính hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật. Hai nhà thầu còn lại là Liên danh CNV-SSAB-TT (giá 7,45 tỷ đồng) và Liên danh BL (giá 8,93 tỷ đồng) không được tiếp tục xem xét.

Tại Quyết định số 509/QĐ-NĐVT, Công ty TNHH Vinaspare được phê duyệt trúng thầu với giá 6.751.174.650 đồng, bằng đúng giá chào. So với giá gói thầu (9.863.495.224 đồng), gói thầu tiết kiệm được 3.112.320.574 đồng, tương đương tỷ lệ 31,55%.

Năng lực của Vinaspare và "duyên" với EVNGENCO3

Công ty TNHH Vinaspare (địa chỉ tại Quảng Ninh) được thành lập từ năm 2017, do ông Ngô Trọng Huy làm Giám đốc.

Dữ liệu đấu thầu cho thấy Vinaspare là một nhà thầu tích cực, đã tham gia 617 gói thầu và trúng 186 gói (tỷ lệ 30,14%) với tổng giá trị hơn 188,7 tỷ đồng.

Riêng trong năm 2025 (tính đến 03/11), nhà thầu này đã tham gia 108 gói và trúng 41 gói (tỷ lệ gần 38%).

Đáng chú ý, Vinaspare có tần suất trúng thầu đặc biệt cao tại các đơn vị thành viên của Tổng Công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3).

Thống kê cho thấy, "chủ đầu tư ruột" lớn nhất của Vinaspare là Công ty Dịch vụ sửa chữa các nhà máy điện - Chi nhánh Tổng Công ty Phát điện 3 - Công ty Cổ phần. Tại đây, Vinaspare đã tham gia 62 gói và trúng tới 39 gói.

Chủ đầu tư vừa trao gói thầu 6,75 tỷ đồng - Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân - cũng là một đơn vị thành viên của EVNGENCO3. Vinaspare đã tham gia 26 gói tại đây và trúng 8 gói.

Một điểm thú vị là nhà thầu vừa bị Vinaspare "vượt qua" (Công ty TNHH thương mại vật tư Phúc Khang) lại là đối thủ cạnh tranh "quen mặt" nhất. Hai công ty đã đối đầu nhau trong 40 gói thầu và thậm chí còn liên danh với nhau trong 6 gói thầu khác.

Theo chuyên gia đấu thầu Đào Giang, việc nhà thầu chào giá thấp nhất bị loại vì lý do kỹ thuật là tình huống phổ biến trong đấu thầu. "Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc chuẩn bị E-HSDT. Tuy nhiên, về phía chủ đầu tư, Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP yêu cầu E-HSMT phải xây dựng tiêu chí kỹ thuật rõ ràng, minh bạch, không được đưa ra các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu," ông Giang chia sẻ.

Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) cũng cho rằng: "Quy trình làm rõ E-HSDT là bắt buộc và là cơ hội để nhà thầu hoàn thiện hồ sơ. Miễn là việc làm rõ không làm thay đổi bản chất của hồ sơ hay giá chào. Việc một nhà thầu làm rõ đạt, một nhà thầu làm rõ không đạt, là kết quả của việc đánh giá độc lập của tổ chuyên gia và phải được ghi nhận rõ trong báo cáo đánh giá."

Việc một nhà thầu có tần suất trúng thầu cao tại một nhóm chủ đầu tư cho thấy uy tín và năng lực của nhà thầu đó, hoặc cũng có thể đặt ra các nghi vấn về tính cạnh tranh thực sự, điều này cần các cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ hơn để đảm bảo môi trường đấu thầu công bằng, minh bạch theo đúng tinh thần của Luật Đấu thầu.